Koncesje na sprzedaż leków poza aptekami

W sprzedaży pozaaptecznej jest 3 tys. leków. W tym te, które do niedawna były dostępne w aptekach tylko na receptę. Dlatego w supermarkecie czy na stacji benzynowej bez trudu można zaopatrzyć się w środki przeciwbólowe. Ostatnio coraz częściej leki można kupić także w hotelach. Coraz częściej stawiane są w nich lekomaty. Nie powinno zatem dziwić, że 0,5 mln tabletek Nurofenu – popularnego środka przeciwbólowego, ludzie kupują poza aptekami.

Artykuł 71. prawa farmaceutycznego stanowi, że sprzedawać leki bez recepty poza aptekami mogą sklepy ogólnodostępne czy stacje paliw. Oznacza to, że obrót nimi prowadzi 350 tys. placówek. W tym kioski.

Ten stan rzeczy nie podoba się farmaceutom i lekarzom. Chcą oni ukrócenia pozaaptecznego obrotu lekami. A na ich apele odpowiedzieli politycy. Posłowie z sejmowej Komisji Zdrowia – zarówno z PO, jak i PiS – opowiadają się za wprowadzeniem koncesji na sprzedaż leków. Na niedawnej konferencji poświęconej patologiom na rynku farmaceutycznym poseł PO Rajmund Miller oświadczył, że przepisy prawa farmaceutycznego trzeba zmienić, aby wprowadzić opłatę i rejestrację sprzedaży leków poza apteką.

Podobnego zdania jest poseł PiS Tomasz Latos.

– Można i trzeba ograniczyć ten obrót, bo wypływ leków do rozmaitych podmiotów handlowych jest ogromny. A nadmiernym zakupom leków sprzyja nachalna reklama – uważa Tomasz Latos.

Bardzo prawdopodobne więc, że po wyborach supermarkety i stacje benzynowe będą musiały płacić za koncesję na sprzedaż leków. Posłowie są też za tym, aby zmniejszyć ilość tabletek w opakowaniach leków dostępnych poza aptekami do dwóch.

Groźne upały

A zwykłe sklepy tym różnią się od aptek, że nie ma w nich chłodni i zamrażarek dla leków. W upały może to mieć daleko idące skutki.

– Tabletki trzymane w wysokiej temperaturze szybciej się przeterminowują. Albo więc w ogóle nie zniwelują bólu, albo zniszczą pacjentowi wątrobę – mówi Leszek Borkowski, farmakolog kliniczny. Jest także za ukróceniem sprzedaży leków poza aptekami, bo w hipermarkecie nikt nie poinformuje o działaniach ubocznych. – Ponadto farmaceuta nie ma prawa sprzedać więcej niż pięć opakowań danych tabletek – mówi Leszek Borkowski. Podkreśla, że ludzie biorą na potęgę tabletki, nie konsultując tego z lekarzem. Zagłuszają ból, który może świadczyć o postępującym nowotworze.

Argumentem przeciw sprzedaży medykamentów poza aptekami są także interakcje polekowe.

– Farmaceuta może doradzić, jaki lek brać, aby nie wszedł w interakcję z innymi, stale przyjmowanymi. A interakcje bywają przyczyną zatruć i zgonów – mówiła prof. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska, kierownik Zakładu Opieki Farmaceutycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, na konferencji o patologiach rynku farmaceutycznego.

Producenci mówią: nie

Sami producenci leków bez recepty uważają jednak, że problemu nie trzeba demonizować. – Dostępność leków bez recepty w sklepach czy na stacjach benzynowych jest często jedyną możliwością kupna ich w razie nagłej potrzeby. Zwłaszcza poza większymi miastami i na wsiach, gdzie prowadzenie apteki jest nieopłacalne – podkreśla Ewa Jankowska, prezes Stowarzyszenia Producentów Leków bez Recepty. Jej zdaniem trzeba raczej edukować ludzi, jak bezpiecznie zażywać leki, a nie zamykać dostęp do nich.