W 2012 r. radykalnie spadła liczba ustaw uchwalonych przez posłów w Sejmie

W 2012 r. po raz pierwszy od lat Sejm uchwalił tak mało ustaw – zaledwie 138. To niewątpliwy rekord wstrzemięźliwości, bo w 2011 r. przyjął 239 ustaw, a w 2010 r. – 229.

Zmalała też liczba pozycji w Dzienniku Ustaw, w którym publikowane są m.in. ustawy, rozporządzenia. W 2011 r. pojawiło się w nim 1778 pozycji, a w 2012 r. – 1555.

Czas na dyskusję

– To bardzo dobry sygnał, gorączka legislacyjna zaczyna   powoli spadać – uważa Witold Michałek, ekspert BCC i członek Obywatelskiego Forum Legislacyjnego. – Jeśli prace obejmują mniej ustaw, to jest więcej czasu na dyskusję, można dopracować przepisy – dodaje.

Z kolei Grzegorz Wiaderek, prezes Instytutu Prawa i Społeczeństwa, ocenia, że wielość ustaw w poprzednich latach mogła wynikać z konieczności przyjmowania przepisów europejskich.

– Sama liczba ustaw nie decyduje o ich jakości. Ważne jest, by procedury stanowienia prawa były sprawne. Wprowadzone zmiany dotyczące legislacji idą w dobrym kierunku, choć potrzeba ich więcej – mówi Wiaderek.

Obecnie coraz większą rolę w stanowieniu prawa odgrywa Rządowe Centrum Legislacyjne. Na małą liczbę ustaw może także wpływać fakt, że Sejm rozpoczął kadencję w końcówce 2011 r.

Niestety, tak jak przed rokiem ustawodawca odnotował kilka spektakularnych wpadek. Było też kilka zmian bardzo oczekiwanych.

Wśród najgorszych przepisów eksperci wskazują m.in. ustawę refundacyjną, która weszła w życie na początku 2012 r. Miała uporządkować dopłaty państwa do leków. Skandal wybuchł, kiedy się okazało, że wiele ważnych leków wypadło z listy lub podrożało.

Zmiany odczuli także lekarze. Wprowadzono kary dla tych, którzy popełnią błędy podczas wypełniania recept, z czego, po protestach środowiska, ostatecznie się wycofano. Tak samo zresztą jak z zakazu darowizn dla szpitali, a także obowiązku wykupywania przez zadłużone szpitale kosztownych polis od błędów medycznych. Ta legislacyjna żonglerka świadczy, jak mało przemyślane były to zmiany.

– To typowe. Ustawy dotyczące służby zdrowia, farmacji są tak kiepskiej jakości, że wymagają gruntownych zmian – ocenia adwokat Paulina Kierzkowska-Knapik.

Niewątpliwie najbardziej kontrowersyjną zmianą było podwyższenie wieku emerytalnego – do 67 lat. Obejmie stopniowo mężczyzn urodzonych po 1948 r. i kobiety – po 1952 r. Protestowali m.in. związkowcy, ustawa została zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego.

Krytykowane, zwłaszcza przez środowiska sędziowskie, są także zmiany dotyczące likwidacji najmniejszych sądów.

Pereł niewiele

Do dobrych przepisów eksperci zaliczają m.in. ułatwienia związane z ewidencją ludności. Od 1 stycznia można się zameldować i wymeldować w jednym urzędzie.

Dobrze oceniane są też zmiany minimalizujące ryzyko nadużyć finansowych wobec konsumentów (efekt afery Amber Gold).

Witold Michałek wskazuje, że w przyszłym roku państwo powinno przede wszystkim zadbać o osoby biedne i w tym kierunku muszą pójść zmiany legislacyjne. Piotr Duda, przewodniczący NSZZ „Solidarność", uważa z kolei, że należy m.in. oskładkować tzw. umowy śmieciowe, by pracodawcy mniej chętnie po nie sięgali. Grzegorz Wiaderek zwraca uwagę na konieczność stworzenia systemu bezpłatnej pomocy prawnej.

Prawnicy mówią o potrzebie nowelizacji prawa karnego, nad którą prace już trwają. Przewiduje ona m.in. odformalizowanie procesu.

Przedsiębiorcy oczekują zmian prawa zamówień publicznych, które też ułatwiłyby te postępowania. Tu także powstały już założenia.