Każdy przedsiębiorca będzie mógł sprawdzić, czy jego rzeczywisty albo potencjalny kontrahent prawidłowo rozlicza się z fiskusem. Zaświadczenia mają wydawać na żądanie urzędy skarbowe. Dziś nie mogą, bo dane podatników chroni tajemnica skarbowa.
To rozwiązanie z projektu zmiany ordynacji podatkowej, który dziś ma przyjąć Rada Ministrów. Rząd uzasadnia zmianę m.in. ochroną podatników przed nierzetelnością kontrahentów.
To dopiero początek planowanej przez Ministerstwo Finansów operacji ograniczenia tajemnicy skarbowej. Resort zamierza zobowiązać wszystkich, którzy planują dla podatników tzw. agresywne optymalizacje, do informowania o tym fiskusa. Ma być to spełnienie rekomendacji władz UE (trwają prace nad dyrektywą w tym zakresie).
Fiskus ma inne środki
Na razie MF o takich planach oficjalnie powiadomiło tylko samorząd doradców podatkowych. Sprawą jednak interesują się i inne samorządy zawodów, które doradzają w sprawach podatkowych.
Sprawa tajemnicy zawodowej będzie jednym z tematów obrad Naczelnej Rady Adwokackiej w najbliższą sobotę. Prawdopodobnie Rada przyjmie stanowisko zdecydowanie krytyczne wobec planów MF.
– Poufność jest podstawą zaufania między adwokatem a jego klientem. Dlatego obowiązek raportowania organom państwowym o podejmowanych przez klienta działaniach jest dla nas nie do przyjęcia – powiedziała „Rz" adwokat Anisa Gnacikowska, członek NRA. Podkreśla, że taka ingerencja w tajemnicę skarbową zawodową naruszałaby jedno z podstawowych praw człowieka – tajemnicę komunikacji.
– Państwo ma do dyspozycji wiele innych narzędzi, by wyegzekwować należne podatki – zauważa Anisa Gnacikowska.
Podobnie twierdzą radcowie prawni.
– To zły pomysł, podważa zaufanie do radców, a przecież jesteśmy zawodem zaufania publicznego – ocenia Leszek Korczak, wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych. Przyznaje, że są sfery działania tych zawodów, które mogą być dla państwa niewygodne, choćby w kontekście fiskalnym. – Jednak pozostawienie tej tajemnicy przyniesie mniej szkód niż jej uchylenie – uważa Korczak. Zwraca uwagę, że trudno by określić, co konkretnie można uznawać za agresywną optymalizację.
Co jest chronione
Dziś, według art. 293 ordynacji podatkowej, tajemnicą skarbową są objęte indywidualne dane zawarte w deklaracjach podatkowych składanych przez samych podatników, a także płatników i inkasentów. Przepisy te rozciągają tajemnicę m.in. na akta kontroli podatkowej. Ustawy o samorządach zawodowych radców prawnych, adwokatów i biegłych rewidentów zawierają podobne zobowiązanie dotyczące tajemnicy zawodowej. Jest nią wszystko, czego dowiedzieli się w trakcie świadczenia pomocy prawnej lub audytu. Nieliczne wyjątki dotyczą spraw związanych np. z praniem pieniędzy lub terroryzmem.
etap legislacji: przed decyzją Rady Ministrów
Opinia dla "Rzeczpospolitej"
Krzysztof Burnos, prezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów
Biegli rewidenci na ogół dobrze znają badaną firmę. Dlatego jesteśmy zobowiązani do dochowania tajemnicy zawodowej dotyczącej jej rozliczeń podatkowych. Tajemnica zawodowa i skarbowa może i powinna się kończyć tam, gdzie zaczyna się interes publiczny. Powinna wprawdzie chronić interesy podatników, ale nie może oznaczać ukrywania agresywnego planowania podatkowego. Oczywiście nowe regulacje zobowiązujące do informowania władz skarbowych o takich schematach muszą równo traktować wszystkie grupy zawodowe mające dostęp do tajemnicy skarbowej. Zakres tajemnicy i jej ujawniania powinien być dla biegłych rewidentów taki jak np. dla doradców podatkowych, radców prawnych i adwokatów.
