Polacy o nepotyzmie, życiu rodzinnym i zawodowym

Zarazem tylko dwie piąte ankietowanych jest zdania, że zatrudnianie krewnych grozi konfliktem interesów - podał CBOS. Ośrodek zastrzegł w przekazanym w środę PAP badaniu, że "nepotyzm, czyli faworyzowanie członków rodziny przy rozdziale jakichś dóbr, dość trudno poddaje się jednoznacznym ocenom w praktyce życia społecznego".

Ankietowanym przedstawiono pary przeciwstawnych stwierdzeń, prosząc o wybór tego, które jest bliższe poglądom badanych. Nie wskazano zachowań "jednoznacznie nagannych ani bezprawnych, niemniej jednak akceptacja niektórych z nich może znamionować istnienie warunków sprzyjających rozwojowi nepotyzmu" - ocenił CBOS.

Porównując odpowiedzi z sondażem sprzed trzech lat CBOS zauważa, że o 13 punktów wzrósł odsetek badanych, którzy za właściwe uznają oddzielanie sfery zawodowej od życia rodzinnego.

Co czwarty ankietowany zgadza się z opinią, że z rodziną lepiej się pracuje. Zalety takiej pracy częściej dostrzegają pracujący na własny rachunek oraz rolnicy - osoby, które często zatrudniają bliskich we własnej firmie lub gospodarstwie. Przekonanie to podzielają też najstarsi badani, respondenci z wykształceniem podstawowym, mieszkańcy wsi, osoby religijne i deklarujące prawicowe przekonania polityczne.

Za rozdziałem tych dwóch sfer częściej opowiadają się osoby o wyższym poziomie wykształcenia i mieszkańcy największych aglomeracji.

Krewnego nie zatrudnię

Ankieterzy zadali też pytanie o dopuszczalność zatrudniania członków rodziny przez osoby na kierowniczych stanowiskach w instytucjach państwowych lub publicznych. 61 proc. badanych odpowiedziało, że nie powinno się zatrudniać krewnych, ponieważ niemożliwa jest wtedy obiektywna ocena ich kompetencji i pracy.

Prawie co trzeci badany (30 proc.) wyraził pogląd, że krewnym można dać pracę, gdyż rodzina często najwięcej wie o ich przygotowaniu i kompetencjach. Jednak i ta opinia była wyrażana rzadziej niż w badaniu trzy lata temu.

Pogląd, że można zatrudniać krewnych, ponieważ w tym przypadku wiedza o ich kompetencjach i przygotowaniu jest najpełniejsza, najczęściej podzielają najmłodsi badani, zwłaszcza uczniowie i studenci. "Największe poparcie dla zatrudniania krewnych wyraża zatem ta grupa, dla której wejście na rynek pracy stanowi obecnie największy problem, a sama praca może być dobrem reglamentowanym i szczególnie cennym" - zwrócił uwagę CBOS.

Poza młodymi zatrudnianie krewnych wyraźnie częściej aprobują robotnicy niewykwalifikowani, przedstawiciele kadry kierowniczej i specjaliści z wyższym wykształceniem oraz osoby prowadzące własną działalność gospodarczą.

Ośrodek przypomniał też, że - jak wykazały inne badania - "najpewniejszym sposobem zdobycia pracy są - zdaniem Polaków - posiadane znajomości i koneksje". Akceptacji zatrudniania członków rodziny w instytucjach państwowych sprzyjają też wyższe wykształcenie oraz lepsza sytuacja materialna. - Można sądzić, że i w tym przypadku praktyka społeczna bardziej niż normy moralne stanowi o tym, co uważa się za dopuszczalne - skomentowali eksperci CBOS.

Podzielone opinie o nepotyzmie

Na pytanie dotyczące konfliktu interesów ponad połowa badanych - 52 proc. - wyraziła pogląd, że każdy człowiek pracuje na własne konto i jeśli dobrze wywiązuje się ze swoich obowiązków, to zależności i powiązania rodzinne nie mają znaczenia. Zarazem dwie piąte - 41 proc. - uważa, że zatrudnianie krewnych przez osoby zajmujące stanowiska kierownicze w instytucjach państwowych lub publicznych może rodzić konflikt interesów, ze względu na zależności i powiązania finansowe.