Trochę starej emerytury, trochę nowej

Niektórzy ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r., którzy wiek uprawniający ich do emerytury osiągną do 2013 r., mogą dostać świadczenia obliczone w szczególny sposób. Ich emerytura jest w części liczona według dotychczasowych, a w części według nowych zasad.

Takie rozwiązanie przewidziano w art. 183 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5B1574A978B7D3EF6E4E77BCD83D57DC?id=324468]ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych[/link], aby w płynny sposób przejść ze starego systemu obliczania świadczeń do nowego. Spodziewano się bowiem, że emerytury nowe będą niższe od dotychczasowych. 

[srodtytul]Kobiety z roczników 1949 – 1953[/srodtytul]

Rozwiązanie to jest skierowane przede wszystkim do kobiet, które jako pierwsze wchodzą w nowy system obliczania emerytur. Chodzi o panie urodzone w latach 1949 – 1953. Kończą one wiek emerytalny

– czyli 60 lat – w latach 2009, 2010, 2011, 2012, 2013. Okazuje się, że większość kobiet, które przechodzą teraz na emerytury, pobiera właśnie mieszane świadczenia. 

Z tym że aby skorzystać z tej możliwości, zainteresowana nie może być członkiem OFE. Dlatego, przechodząc na emeryturę, należy złożyć wniosek o przekazanie zgromadzonych w OFE środków na dochody budżetu państwa. W przeciwnym razie przysługuje emerytura liczona w całości po nowemu. 

[srodtytul]Szczególne warunki[/srodtytul]

Emerytura mieszana przysługuje także kobietom i mężczyznom występującym o przyznanie wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

I w tym wypadku chodzi tylko o tych, którzy wiek uprawniający do emerytury osiągną w latach 2009 – 2013, jeżeli nie są członkami OFE lub z niego zrezygnują przy przechodzeniu na emeryturę. Zwykle ten wiek to 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Nie jest to możliwe w wypadku tych, którzy wcześniej pobierali (choćby za jeden miesiąc) emerytury przyznawane i obliczone na dotychczasowych zasadach.

[srodtytul]Nie dla każdego mieszana[/srodtytul]

Na mieszaną emeryturę mają też szansę osoby, które miały już ustalone prawo do wcześniejszej emerytury, np. pracowniczej, kolejowej, górniczej, ze szczególnych warunków lub charakteru, z działalności twórczej. Mogą one złożyć wniosek o przyznanie im emerytury mieszanej po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, ale tylko wtedy, gdy dotychczas nie pobrały ani jednej emerytury przyznanej im według starych zasad.

Jeśli już świadczenie otrzymywały, to mogą dostać po osiągnięciu wieku emerytalnego emeryturę w całości wyliczoną po nowemu. 

O emeryturę mieszaną mogą wystąpić także niektórzy renciści, którym przysługuje na podstawie art. 24a ustawy emerytalnej emerytura mieszana. 

Zwróćmy uwagę, że emerytury mieszanej nie mogą dostać osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. Nie otrzymają jej więc mężczyźni kończący w latach 2009 – 2013 wiek emerytalny, czyli 65 lat. Ci jednak mają inną możliwość.

Jeśli po osiągnięciu wieku emerytalnego mężczyzna urodzony po 31 grudnia 1948 r. kontynuuje zatrudnienie, ma co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych i wystąpi teraz o emeryturę, to może otrzymać ją liczoną na nowych zasadach – o ile okaże się wyższa od liczonej na starych zasadach. 

[srodtytul]Jak się liczy[/srodtytul]

Emerytura mieszana obliczana jest w dwóch etapach. ZUS ustala wysokość emerytury dla danej osoby liczonej według starych zasad. Podobnie więc jak dotychczas należy wskazać do podstawy wymiaru emerytury kolejne dziesięć lat kalendarzowych wybranych z 20 lat albo 20 dowolnie wybranych lat kalendarzowych z całego życia zawodowego przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku. Na tej podstawie ZUS policzy emeryturę na starych zasadach (art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS). 

Ponadto obliczy nową emeryturę – na podstawie art. 26 tej ustawy. W tym celu zwaloryzowane kapitał początkowy i składki zgromadzone na koncie ubezpieczonego w ZUS podzieli przez średnie dalsze trwanie życia wnioskodawcy.

To natomiast, w jakich proporcjach stara i nowa emerytury złożą się na mieszane świadczenie ubezpieczonego, zależy od tego, w którym roku osiągnął on wiek uprawniający go do emerytury (zob. ramka). Uwaga! Nie chodzi o rok złożenia wniosku o świadczenia. 

[srodtytul]Co zrobić, aby była wyższa[/srodtytul]

Nie oznacza to jednak, że data złożenia wniosku o emeryturę mieszaną jest obojętna z punktu widzenia jej wysokości. Ma ona znaczenie zarówno z uwagi na sposób ustalania starej, jak i nowej emerytury. 

Jeśli chodzi o starą emeryturę, to termin złożenia wniosku ma wpływ przede wszystkim na to, jaką kwotę bazową przyjmie ZUS do jej ustalenia. Ta zaś zmienia się 1 marca każdego roku. W przypadku nowej emerytury wraz z upływem każdego miesiąca życia wnioskodawcy zmniejsza się średnie dalsze trwanie jego życia.

A to oznacza, że zgromadzone w ZUS środki będą podzielone przez mniejszą liczbę, co da nieco wyższe świadczenie. Pamiętajmy też, że co roku w kwietniu zmieniają się tablice średniego dalszego trwania życia ogłaszane przez prezesa GUS (obowiązująca od kwietnia br. zawiera nieco większe wartości niż poprzednia). 

Niekiedy obliczona emerytura mieszana jest niższa od emerytury minimalnej. Będzie ona podwyższona do emerytury najniższej, jeśli kobieta ma co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a mężczyzna – 25 lat. Prawo do podwyższenia nie przysługuje, jeśli zainteresowany osiąga dodatkowe przychody podlegające składkowaniu.

[ramka][b]Ile i dla kogo[/b]

Dla osoby, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury:

- w 2009 r.: 80 proc. emerytury obliczonej po staremu + 20 proc. emerytury obliczonej po nowemu,

- w 2010 r.: 70 proc. emerytury obliczonej po staremu + 30 proc. emerytury obliczonej po nowemu,

- w 2011 r.: 55 proc. emerytury obliczonej po staremu + 45 proc. emerytury obliczonej po nowemu,

- w 2012 r.: 35 proc. emerytury obliczonej po staremu + 65 proc. emerytury obliczonej po nowemu,

- w 2013 r.: 20 proc. emerytury obliczonej po staremu + 80 proc. emerytury obliczonej po nowemu.[/ramka]

[ramka][b]Uwaga[/b]