Jak będzie obliczana emerytura od 1 stycznia 2013 r.

Zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy jej obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego.

Podstawę obliczenia (zgodnie z art. 25 ustawy emerytalnej) stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na  koncie ubezpieczonego do końca miesiąca, poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego.

Posiadający uprawnienia

Jeżeli jednak o emeryturę powszechną (ustalaną na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej) ubiega się osoba mająca przyznane – w drodze decyzji ZUS – prawo do emerytury wcześniejszej przysługującej z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i pobierająca tę emeryturę – podstawa obliczenia emerytury powszechnej zostanie pomniejszona.

Chodzi tu o sumę pobranych emerytur wcześniejszych, w wysokości przysługującej przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Jeżeli emerytura wcześniejsza pobierana była w zmniejszonej wysokości, wskutek osiąganych przychodów, odliczone zostaną kwoty pobieranych emerytur w zmniejszonej wysokości (o ile wskutek rozliczenia zawieszalności ustalono, że emerytura przysługiwała w takiej wysokości).

Podstawę obliczenia emerytury stanowi wówczas kwota składek na ubezpieczenie emerytalne i kapitału początkowego, z uwzględnieniem waloryzacji rocznej i kwartalnej składek oraz kapitału początkowego, zewidencjonowanych na koncie w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury przysługującej w powszechnym wieku emerytalnym. Tak ustalona podstawa obliczenia zostanie pomniejszona o sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych.

Kogo to dotyczy

Pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych przysługujących z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dotyczy:

- emerytur nauczycielskich bez względu na wiek, przyznanych na podstawie art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela,

- wcześniejszych emerytur przewidzianych dla kobiet – ubezpieczonych z tytułu pozostawania w stosunku pracy, mających ukończony wiek 55 lat i co najmniej 30-letni staż pracy (albo, co najmniej 20-letni staż pracy, jeżeli są osobami całkowicie niezdolnymi do pracy), przyznanych na podstawie art. 46 w związku z art. 29 ustawy emerytalnej,

- wcześniejszych emerytur, prze- widzianych dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przyznanych na  podstawie art. 46 w związku z  art. 32 ustawy emerytalnej >patrz str. 4,

- wcześniejszych emerytur, przewidzianych dla pracowników kolejowych, przyznanych na  podstawie art. 50 ustawy emerytalnej >patrz str. 4,

- emerytur w obniżonym wieku dla osób wykonujących przez  5 lat pracę górniczą, przyznanych na podstawie art. 46 w związku z art. 39 ustawy emerytalnej >patrz str. 4,

- emerytur górniczych, przyznanych po osiągnięciu 50 albo 55 lat życia lub emerytur bez względu na wiek – na podstawie art. 50a lub art. 50e ustawy emerytalnej albo przepisów wcześniej obowiązujących,

- emerytur z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidzianych dla ubezpieczonych, którzy ogólny staż pracy, w tym staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przebyli do 31 grudnia 1998 r. – przyznanych na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej.

Regulacja ta dotyczy każdej osoby, która prawo do emerytury nabywa po 31 grudnia 2012 r., a więc również osoby ubezpieczonej, urodzonej po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1953 r., jeżeli pobierała emeryturę wcześniejszą, a z wnioskiem o emeryturę w wieku (przewidzianym w art. 24 ustawy emerytalnej) wystąpi po 31 grudnia 2012 r.

Przykład

Pani Anna urodzona 15 marca 1952 r. zgłasza 20 marca  2013 r. wniosek o emeryturę na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej. Warunki do tej emerytury zainteresowana spełniła w 2012 r., dlatego też prawo do tego świadczenia zostanie ustalone od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Od 1 grudnia 2010 r. kobieta ta pobiera emeryturę wcześniejszą przyznaną na podstawie art. 29 ustawy emerytalnej (do dnia 31 grudnia  2008 r. zainteresowana spełniła warunki do tej emerytury – osiągnęła wiek 55 lat życia i 30 lat pracy).

Przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury dla tej kobiety zostaną uwzględnione: składki na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji rocznej i kwartalnej tych składek, zewidencjonowane na koncie do końca lutego 2013 r., oraz kapitał początkowy z uwzględnieniem waloryzacji rocznej i kwartalnej kapitału początkowego, zewidencjonowany na koncie do końca lutego  2013 r.

Podstawa obliczenia emerytury wynosi 540 000 zł, a kwota pobranych emerytur wcześniejszych – 42660 zł. Emerytura od 1 marca 2012 r. przysługuje w kwocie 1580 zł. Średnie dalsze trwanie życia przyjęte dla osoby mającej 61 lat wynosi 246,0 miesięcy.

Podstawa obliczenia emerytury – po pomniejszeniu o kwoty pobranych emerytur w okresie od 1 grudnia 2010 r. do 28 lutego 2013 r. – wynosi 497340 zł (540000 zł – 42660 zł).

Wysokość emerytury wynosi – 2021, 71 zł (497340 zł : 246,0 mies.).

Podstawa obliczenia emerytury została wprawdzie pomniejszona o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych, to jednak emerytura powszechna jest dla ubezpieczonej świadczeniem korzystniejszym – dotychczas pobierała 1580 zł.

Przykład

Kobieta urodzona 15 lutego  1953 r. zgłasza 20 marca  2013 r. wniosek o emeryturę na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej. Od 1 grudnia  2011 r., tj. od następnego dnia po ustaniu stosunku pracy, kobieta pobiera emeryturę wcześniejszą przyznaną na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej z tytułu wykonywanej do dnia 31 grudnia 1998 r. pracy w szczególnym charakterze.

Na dzień 1 stycznia 2009 r. zainteresowana udowodniła 25-letni staż pracy, w tym 17-letni okres pracy w szczególnym charakterze. Emerytura wynosiła w okresie od 1 grudnia 2011 r. do 28 lutego 2012 r. – 1429 zł, a od 1 marca 2012 r. – po waloryzacji – wynosi 1500 zł (1429 zł + 71 zł). Podstawa obliczenia tej emerytury wynosiła 376 541,5 zł. Do obliczenia tej emerytury zostało przyjęte średnie dalsze trwanie życia dla osoby mającej 58 lat i 8 miesięcy. Wynosiło ono zgodnie z tablicą ogłoszoną w dniu 24 marca 2011 r. – 263,5 miesięcy.

Przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury dla tej kobiety zostaną uwzględnione: składki na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji rocznej i kwartalnej tych składek, zewidencjonowane na koncie do końca lutego 2013 r., oraz kapitał początkowy, z uwzględnieniem waloryzacji rocznej i kwartalnej kapitału początkowego, zewidencjonowany na koncie do końca lutego 2013 r.

Podstawa obliczenia emerytury wynosi 420 000 zł, a kwota pobranych emerytur wcześniejszych – 22287 zł ł (18 000 zł + 4287 zł). Średnie dalsze trwanie życia dla osoby mającej 60 lat i 1 miesiąc wynosi, zgodnie z tabelą obowiązująca w okresie od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. – 245,3 miesiące. Podstawa obliczenia emerytury po pomniejszeniu o kwoty pobranych emerytur w okresie od 1 grudnia 2011 r. do 28 lutego 2013 r. wynosi 397713 z ł (420 000 zł – 22287 zł).

Wysokość emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej wynosi – 1621,33 zł (397713 zł: 245,3 mies.).

Podstawa obliczenia emerytury została wprawdzie pomniejszona o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych, to jednak nowa emerytura jest świadczeniem korzystniejszym dla zainteresowanej, która dotychczas pobierała 1500 zł.

Jeżeli w wyniku pomniejszenia podstawy obliczenia emerytury o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych emerytura z FUS przyznana na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej w wieku powszechnie obowiązującym okaże się świadczeniem niższym od dotychczas pobieranej emerytury wcześniejszej, ZUS będzie kontynuował wypłatę świadczenia korzystniejszego.

Ważne!