Rolnicy również otrzymają później świadczenia emerytalne

Wiek emerytalny osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników jest identyczny jak w systemie powszechnym. Do tej pory osoby te mogły przejść na emeryturę po ukończeniu 60 lat (kobieta) i 65 lat (mężczyzna). Jednak – podobnie jak w systemie powszechnym – od 1 stycznia 2013 r. wprowadzono zmiany podwyższające wiek emerytalny.

Dla kogo

Podwyższenie wieku emerytalnego dotyczy:

- kobiet urodzonych po 31 grud- nia 1952 r.;

- mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1947 r.

Kobiety urodzone przed 1 stycznia 1953 r.,oraz mężczyźni urodzeni w roku 1947 i w latach poprzednich zachowali uprawnienia do przejścia na emeryturę w wieku wynoszącym – odpowiednio – 60 i 65 lat.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 19 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników wiek emerytalny kobiet ulega podwyższeniu o jeden miesiąc, co trzy miesiące, aż do roku 2040 r., kiedy zostanie osiągnięty pełny wiek emerytalny, wynoszący 67 lat. Jako pierwsze uprawnienia emerytalne po ukończeniu tego wieku uzyskają kobiety urodzone w październiku 1973 r.

Dla kobiet urodzonych przed  1 stycznia 1953 r. powszechny wiek emerytalny wynosi 60 lat. Kobiety te zachowują uprawnienia do przejścia na emeryturę po ukończeniu tego wieku, bez względu na datę zgłoszenia wniosku o emeryturę.

Będzie on wynosił przykładowo dla kobiet urodzonych od 1 stycznia 1953 r. do 31 marca 1953 r. 60 lat i jeden miesiąc, a dla kobiet urodzonych w okresie od 1 lipca 1954 r. do 30 września 1954 r. – 60 lat i siedem miesięcy itd.

Analogicznie – wiek emerytalny dla mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1948 r. został podwyższony na takich samych zasadach jak wiek emerytalny mężczyzn w powszechnym systemie (art. 19 ust. 1b ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników). Będzie on wynosił przykładowo dla mężczyzn urodzonych od 1 stycznia 1949 r. do 31 marca 1949 r. 65 lat i pięć miesięcy, a dla mężczyzn urodzonych w okresie od 1 lipca 1954 r. do 30 września 1954 r. – 67 lat.

Panowie urodzeni w 1948 r.

Mężczyźni urodzeni przed 1 stycznia 1948 r. zachowali dotychczasowy powszechny wiek emerytalny, wynoszący 65 lat. Wiek ten ukończyli przed 1 stycznia 2013 r. Będą, zatem mogli przejść na emeryturę rolniczą niezależnie od daty zgłoszenia wniosku, oczywiście o ile w dniu zgłoszenia tego wniosku spełnili warunek posiadania wymaganego stażu emerytalnego (25 lat podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w przypadku emerytury powszechnej).

Natomiast dla mężczyzn urodzonych w okresie od 1 stycznia 1948 r. do 31 grudnia 1948 r. dotychczasowy wiek emerytalny 65 lat ulega stopniowemu wydłużeniu – co trzy miesiące o jeden miesiąc analogicznie jak w systemie powszechnym (art. 19 ust. 1b ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników).

Jaka emerytura

Ustawa zmieniająca zachowała możliwość uzyskania emerytury rolniczej w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny, ale tylko dla tych osób, które wszystkie warunki do takiej emerytury spełnią do 31 grudnia 2017 r.

I tak prawo do takiej emerytury zachowuje rolnik, który do 31 grudnia 2017 r.:

- osiągnie wiek 55 lat kobieta i 60 lat mężczyzna;

- udowodni co najmniej 30-letni okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników;

- zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej.

Uprawnienia te zachowują zatem kobiety urodzone do 31 grudnia 1962 r. oraz mężczyźni urodzeni do 31 grudnia 1957 r. Tylko ci ubezpieczeni, o ile spełnią warunek stażu ubezpieczeniowego oraz  zaprzestania prowadzenia pozarolniczej działalności, mają potencjalną możliwość osiągnięcia wskazanego wyżej wieku do 31 grudnia 2017 r. i spełnienia warunków do  wcześniejszej emerytury rolniczej.

Częściowe świadczenie

Ustawa zmieniająca wprowadziła również w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników – analogicznie jak w systemie powszechnym – możliwość przejścia na częściową emeryturę rolniczą przed ukończeniem podwyższonego wieku emerytalnego.

Dotyczy to tych ubezpieczonych, którzy ukończyli wiek emerytalny:

62 lata dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn i nie osiągnęli, wskazanego w art. 19a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, podwyższonego wieku emerytalnego, np. 62 lat i dwóch miesięcy dla kobiet urodzonych w II kwartale 1959 r. i 65 lat i siedmiu miesięcy dla mężczyzn urodzonych w  II kwartale 1949 r.

Dodatkowym warunkiem, jaki muszą spełnić ubezpieczeni, którzy ukończyli 62 lata – kobiety i 65 lat – mężczyźni, jest udowodniony, co najmniej 35-letni przez kobietę i 40-letni przez mężczyznę staż ubezpieczeniowy.

Przy ustalaniu stażu ubezpieczeniowego stosuje się zasady przyjęte przy ustalaniu stażu ubezpieczeniowego osobom urodzonym przed 1 stycznia  1949 r. Do okresów ubezpieczenia emerytalno-rentowego zalicza się więc:

- okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983–1990, prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed 1 stycznia 1983 r.;

- okresy, od których zależy prawo do emerytury zgodnie z  przepisami emerytalnymi. Są to okresy zatrudnienia (ubezpieczenia) mające wpływ na prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, których nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej przysługującej ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. w powszechnym wieku emerytalnym lub w  wieku uprawniającym do  wcześniejszej emerytury rolniczej.

Przykład

Rolnik urodzony 15 stycznia 1949 r. ma prawo do częściowej emerytury rolniczej w wieku 65 lat, jeżeli udowodni co najmniej 40-letni okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Przy ustalaniu okresów tego ubezpieczenia uwzględnia się okresy ubezpieczenia społecznego rolników – 25 lat oraz 15-letni okres ubezpieczenia z tytułu pozostawania w stosunku pracy.

Po osiągnięciu wieku 65 lat i pięciu miesięcy KRUS zamieni temu rolnikowi częściową emeryturę rolniczą na emeryturę rolniczą w pełnej wysokości. Okresów tego ubezpieczenia z tytułu pozostawania w stosunku pracy KRUS nie weźmie pod uwagę przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego, który w przypadku tego ubezpieczonego wynosi 65 lat i pięciu miesięcy.

Wysokość częściowej emerytury rolniczej wynosi 50 proc. kwoty emerytury rolniczej ustalonej zgodnie z art. 24 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. (a więc sumy części składkowej i uzupełniającej) i nie podlega podwyższeniu do kwoty emerytury podstawowej.

Ważne!

Przepisów dotyczących zawieszenia wypłaty emerytur rolniczych nie stosuje się do  częściowych emerytur rolniczych.

Zamiana z urzędu

Po osiągnięciu przez osobę uprawnioną do częściowej emerytury rolniczej podwyższonego wieku emerytalnego częściowa emerytura rolnicza podlega z urzędu zamianie na  emeryturę przysługującą w powszechnym wieku emerytalnym. Jest to odmienne rozwiązanie niż w systemie powszechnym. Tam zamiana na  emeryturę powszechną następuje na  wniosek osoby zainteresowanej.

W związku z wydłużeniem wieku emerytalnego i pozostawieniem rolnikom podlegającym ubezpieczeniu społecznemu rolników możliwości korzystania z wcześniejszych emerytur do 31 grudnia 2017 r. zwiększa się różnica pomiędzy wiekiem emerytalnym a  wiekiem uprawniającym do  ubiegania się o tzw. wcześniejszą emeryturę rolniczą w obniżonym wieku emerytalnym.