Roberta Metsola: Unia dotrzyma słowa danego Ukrainie

Była pani pierwszym unijnym politykiem, który odwiedził Kijów po wybuchu wojny 1 kwietnia 2022 roku. Czy wierzy pani, że Ukraina wygra tę wojnę?

Tak, z dwóch powodów. Po pierwsze, to, co wydarzyło się w ostatni weekend, pokazuje, że siła, którą przypisywaliśmy Rosji, nie jest tak oczywista, jak mogło się wydawać. Po drugie, kolejne wiadomości o przemocy. Choćby ostatnia wiadomość o zabitych w Kramatorsku. To oznacza, że kontrofensywa jest niezbędna. Czy to oznacza, że szybko przyniesie efekty? Nie. UE ma do odegrania rolę w długim terminie. Powiedziałam to 1 kwietnia 2022 roku i musimy to powtarzać. 11. pakiet sankcji wobec Rosji był dobry, ale wciąż jest wiele dziur i obchodzenie poprzednich 10 pakietów sankcji. UE jest solidna i konsekwentna w poparciu dla Ukrainy. I rozpoczynający się właśnie szczyt, z gościnnym udziałem sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga, potwierdzi to.

Czytaj więcej

Publicystyka

Roberta Metsola: Europa to Ukraina

Musimy wywierać presję na kraje i przedsiębiorstwa, które nadal współpracują z Kremlem – pisze przewodnicząca Parlamentu Europejskiego, polityk i prawniczka z Malty.

Jaką rolę w determinacji Ukrainy do stawienia czoła agresji Rosji odgrywa perspektywa europejska? Czy UE powinna zgodzić się na rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Ukrainą już w tym roku?

Potrzebny jest silny sygnał już teraz. Bo obiecaliśmy, a Unia musi wypełniać obietnice. A nie tylko mówić ładne słowa na konferencji w Kijowie. Tej perspektywy Ukraina chce i potrzebuje. Ona walczy w tej wojnie nie tylko po to, żeby bronić swojego terytorium, ale żeby osiągnąć to, o czym marzy od dekad. To samo zresztą z Mołdawią, widziałam to na demonstracji ponad miesiąc temu w Kiszyniowie. To samo z Bałkanami Zachodnimi. Są różne ścieżki dojścia, ale zadania do wykonania te same. Jeśli KE stwierdzi w swoim raporcie, że Ukraina wypełniła postawione jej warunki, to państwa członkowskie muszą wyrazić zgodę na rozpoczęcie negocjacji. To będzie polityczny sygnał o ogromnym znaczeniu. I pokaże, że UE dotrzymuje słowa. Nie jak to było z Bułgarią i Rumunią, która wypełnia warunki wejścia do strefy Schengen, Komisja to potwierdza, ale państwa mówią: nie, musicie poczekać.

Czy powinno być specjalne traktowanie Ukrainy?

Jeśli Ukraina wypełnia nasze wymogi, to musimy przejść do następnego etapu.

A jeśli nie wypełnia?

To wtedy musimy na nią naciskać. Jeśli np. jest problem z korupcją, to naciskamy w tej sprawie, jeśli z sądownictwem, prokuratorami etc. – naciskamy, pytamy. To normalne, mój kraj Malta też przez to przechodził. Są momenty, gdy wydawało nam się, że robisz krok do przodu, a potem dwa kroki do tyłu. Ale utrzymywaliśmy kurs, KE stawiała swoje wymogi, czasem zwiększała presję. Ludzie Zełenskiego naprawdę są bardzo zdeterminowani. Pamiętam, jak 1 kwietnia 2022 roku powiedzieli mi, że odpowiedzą na kwestionariusz KE w sprawie statusu kandydata w ciągu 100 dni, a my wszyscy się śmialiśmy, że to zbyt ambitne. Ale dokonali tego.

Z pomocą Brukseli.

Tak i dlatego też Mołdawia teraz prosi o podobne traktowanie. Więc powinno się tam wysłać do pomocy tyle samo ludzi, proporcjonalnie do wielkości kraju oczywiście, co do Kijowa. Oczywiście biorąc pod uwagę to, że Mołdawii może być łatwiej, bo cały dorobek legislacyjny UE istnieje przecież w ich języku – rumuńskim.

A czy zbytnio się nie spieszymy? Oczywiście wiemy, że mówimy o pierwszym kroku otwarcia negocjacji i że ten proces zajmie lata. Ale jednocześnie przecież UE sama musi się do tego przygotować. W których dziedzinach są potrzebne zmiany?

Jako przewodnicząca PE wspomnę oczywiście o wynikach konferencji dla przyszłości Europy. Dlaczego nie mamy jeszcze unii zdrowia? Dlaczego nie mamy pełnej unii energetycznej, przecież tu już się dokonuje rewolucja? Te dwie dziedziny na pewno. Natomiast w sensie instytucjonalnym czeka nas poważne zwiększenie liczy eurodeputowanych, konieczność reorganizacji, delikatnie mówiąc, wspólnej polityki rolnej. W zasadzie każda pojedyncza dziedzina legislacji musi być widziana w kontekście 32, a nie 27 krajów. Mówimy też o rzeczach, które już teraz wymagają decyzji. Choćby rewizja wieloletniego budżetu UE na lata 2021–27, którą teraz zaproponowała Komisja Europejska. On się już nie nadaje, nie tylko z powodu inflacji i niemożliwego do utrzymania górnego limitu wydatków. Ale też dlatego, że nie przewidzieliśmy wydatków koniecznych teraz z powodu wojny na Ukrainie, również jej skutków dla naszej gospodarki.

Czytaj więcej

Polityka

Dokąd pójdzie Mołdawia? Do Brukseli czy do Moskwy?

W Kiszyniowie trwa zażarty spór o kierunek rozwoju kraju. Na razie górą są euroentuzjaści.

A czy konieczna jest też zmiana systemu głosowania w Radzie UE? Czy obecna zasada podwójnej większości, z progami 55 proc. krajów reprezentujących 65 proc. ludności, ma być utrzymana w UE 32 państw?

Nic nie może pozostać takie samo, wszystkim trzeba się zająć. Spójrzmy choćby, gdzie mieliśmy jednomyślność, a gdzie jest ona teraz. Dzieją się rzeczy nie do pomyślenia lata temu.

Za rok odbędą się wybory europejskie. Jakie są pani oczekiwania? Czy będzie system kandydatów wiodących?

Oczywiście PE opowiada się za systemem kandydatów wiodących. Chodzi nie tylko o równowagę sił między instytucjami, to też kwestia demokracji. Jak obywatele głosują na kandydatów do Parlamentu Europejskiego i jest określona większość, to ta grupa musi mieć możliwość obsadzenia stanowiska szefa Komisji Europejskiej. Mam nadzieję na proeuropejską większość w centrum. I będę o to zabiegać.

Ale jest oskarżenie pod adresem Europejskiej Partii Ludowej (Metsola jest jej członkiem – red.), że głosując przeciw aktowi o odbudowie zasobów przyrody, opuściła centrum sceny politycznej, które do tej pory zajmowała razem z socjalistami i liberałami.

Nie niepokoję się o to, wiele kluczowych spraw zostało przegłosowanych z poparciem tych trzech partii. W tej konkretnej sprawie pytanie też, kiedy powiedzieć dość. Przypomnę, że np. zakaz rejestracji samochodów z silnikiem spalinowym PE bardzo mocno popierał, ale potem Rada się wycofała z uzgodnień (z powodu Niemiec – red.). To wywołało ogromny oddźwięk w PE. Jak to? To my mamy być tymi, co pchają ambitnie do przodu, my mamy mówić ludziom, że to niezbędne, a potem jakiś kraj używa hamulca bezpieczeństwa.

Czytaj więcej

Polityka

Reparacje a odbudowa Ukrainy. Niemcy boją się precedensu

Berlin obawia się, że wykorzystanie aktywów Banku Rosji będzie argumentem dla polskiego rządu.