Leszek Miller: Putin kiedyś odejdzie, a Rosja zostanie sama

Czy UE jest w stanie przyjąć rozwiązania, które pozwolą uniezależnić się od rosyjskiego gazu i paliw?

Wojna w Ukrainie przyśpieszyła prace, które w UE były podejmowane od lat, choć przebiegały wolniej niż można było oczekiwać. Wydaje się, że Europa – tym razem – na serio zamierza zmniejszyć, a nawet zupełnie uniezależnić się od rosyjskich surowców kopalnych – najpierw od gazu, a potem od ropy naftowej. Gorącym życzeniem instytucji europejskich jest to, żeby zakończyć ten proces do końca roku. Od 1 stycznia 2023 r. surowce byłyby pozyskiwane poza Rosją.

Czy Polska może być liderem tej transformacji energetycznej?

Polska od lat zabiegała o to, żeby skoordynować działania UE, np. żeby podejmować wspólne decyzje co do zakupu paliw, a zwłaszcza gazu. Ale te postanowienia mają sens, jeśli są wykonywane w całej Unii. Premier Morawiecki ogłosił, że praktycznie już nie kupujemy rosyjskiego gazu, ale de facto kupujemy – importując go z Niemiec, ponieważ Niemcy dalej są odbiorcami rosyjskiego gazu. By móc całkowicie stwierdzić, że Polska jest uwolniona od paliw rosyjskich, cała Europa musi podjąć taką decyzję.

Czytaj więcej

Polityka

Miller pytany o rezygnację jego rządu z Baltic Pipe: Kłamstwo norweskie

W kwestii dywersyfikacji źródeł gazu w Polsce głównym problemem była nadmierna ilość gazu zakontraktowanego jeszcze przez rząd pani premier Hanny Suchockiej. Myśmy otrzymywali o jakieś 27-30 proc. gazu za dużo - mówił były premier, europoseł Leszek Miller, w rozmowie z Zuzanną Dąbrowską.

A czy nasz kraj – przez ostatnie 20 lat – zrobił wszystko, by budować niezależność energetyczną? Czy tak jak Europa Zachodnia, wpadliśmy w objęcia Putina bez poważnych analiz?

Głównym problemem była nadmierna ilość gazu zakontraktowanego jeszcze przez rząd pani Hanny Suchockiej. Otrzymywaliśmy o 27–30 proc. gazu za dużo, a co więcej obowiązywała zasada „take or pay”, czyli „bierzesz albo płacisz”. Nawet jeżeli nie odbieraliśmy gazu, to trzeba było za niego zapłacić. Dopiero nowelizacja tego kontraktu, kiedy to o jedna trzecią zmniejszono wolumen importu, pozwoliła na otworzenie okienka dla dywersyfikacji.

Dlaczego inwestycja w Baltic Pipe zakończyła się wtedy fiaskiem i długoletnim przestojem? Janusz Kowalski z Solidarnej Polski twierdzi, że to właśnie pana rząd zerwał tę umowę.

To jest kłamstwo, tym razem norweskie. Tuż przed wyborami w 2001 r. – z powodów ściśle propagandowych – firmy norweskie i polskie PGNiG parafowały umowę w obecności premierów Polski i Węgier. Jeśli chodzi o Polskę, to warunkiem uruchomienia tej inwestycji był przepływ co najmniej 8 miliardów metrów sześciennych gazu, z tego 5 miliardów miała wziąć Polska, a odbiorcę na resztę mieli znaleźć Norwegowie. Po dwóch latach Norwegowie przyjechali do Warszawy i poinformowali, że pomimo najlepszych starań, nie są w stanie znaleźć dodatkowych odbiorców. Europa była wtedy rzeczywiście przeinwestowana i dlatego zaproponowali wygaszenie tego kontraktu. Ta operacja była od początku niewykonalna, o czym pisał ówczesny doradca premiera Buzka, pan Waldemar Kuczyński. Sprawa była od początku jasna, chodziło po prostu o polepszenie szans wyborczych AWS-u, ale nie udało się tego zrobić. Dzisiaj ten kontrakt jest maczugą, którą wali się w rząd SLD–UP–PSL.

Minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow mówił niedawno o żydowskich korzeniach prezydenta Zełenskiego i żydowskich korzeniach Hitlera. Po co?

Jestem całkowicie zdumiony takimi wypowiedziami, ale tak samo jestem zaskoczony wojną, którą wytoczył Putin. Dlatego, że Putin nie osiąga żadnych korzyści, a tylko i wyłącznie traci. Traci też cała Rosja, bo Putin kiedyś odejdzie, a przecież Rosja zostanie i będzie się borykać z wieloma poważnymi problemami – społecznymi, gospodarczymi i politycznymi. Stoczy się zupełnie na peryferie życia politycznego. Jeżeli zamiarem Putina było zdobycie Ukrainy w ciągu dwóch, trzech dni, to już dziś widzimy, że ten zamiar całkiem się nie powiódł i że jest to klęska. Być może wypowiedzi Ławrowa biorą się z poczucia bezradności i poczucia nadchodzącej klęski.