Czy Słowacja jest gotowa na panią prezydent?

Rywal opozycjonistki, prawniczki o liberalno-lewicowych poglądach, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Maroš Šefčovič (kandydat rządzącej partii Smer) zdobył w pierwszej turze ponad dwa razy mniej głosów (ona 40,6 proc., on 18.7 proc).

Korzystając z urlopu, który wziął w Brukseli, starał się przeciągnąć na swoją stronę wyborców kandydatów nacjonalistycznych, którzy w pierwszej turze zdobyli jedna czwarta głosów. Ale sondaże nie pozostawiały mu wiele nadziei. Według badań na zlecenie czołowej internetowej gazety Dennik N nawet wśród elektoratu skrajnego nacjonalisty Mariana Kotleby (10,4 proc. w pierwszej turze) Čaputová miała więcej zwolenników niż Šefčovič.

INNI KONSERWATYŚCI

Mimo bardzo liberalnych poglądów Čaputova, zwolenniczka legalizacji związków jednej płci, może liczyć na spore poparcie konserwatystów i aktywistów katolickich, dla których największym przeciwnikiem jest Smer. Ich zdaniem wytworzył na Słowacji system powiązań między władzą, biznesmenami i światem przestępczym.

Podziały na Słowacji różnią się od tych w starych państwach Unii Europejskiej. Utwierdziły się po wstrząsie, które rok temu wywołało zabójstwo dziennikarza Jána Kuciaka, który pisał o korupcji i mafii.

Główny podział przebiega między rządzącą od lat - z nazwy socjaldemokratyczną - partią Smer pod wodzą długoletniego premiera Roberta Ficy (podał się do dymisji pod naporem wielkich demonstracji wywołanych zabójstwem reportera) a jej przeciwnikami – od liberałów po konserwatystów.

EUROPEJSCY SOCJALIŚCI: WSPANIAŁY KANDYDAT

Dla europejskich socjalistów pełna nacjonalistycznych i niepostępowych haseł kampania Šefčoviča jest problemem. Dwa miesiące temu lider socjalistów w Parlamencie Europejskim Niemiec Udo Bullmann „w imieniu frakcji” uznał go za „wspaniałego kandydata”, który „bez wątpienia” będzie świetnie wykonywał prezydenckie obowiązki. Podobnie zresztą europejscy socjaliści ze swoim spitzenkandidatem w wyborach europejskich Fransem Timmermansem na czele chronią partię Smer. Jednak komisarza i wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej krytykują liberalne zachodnie media.

O kandydatach mówi rp.pl Magdaléna Vášáryová, w czasach Czechosłowacji znana aktorka, potem w polityce słowackiej (kandydowała w 1999 roku na prezydenta) i w dyplomacji (była ambasadorem w Warszawie w latach 2000-2005):

Po śmierci Kuciaka pojawiła się zupełnie nowa polityczna generacja, Zuzana Čaputová jest jej reprezentantką. Jeżeli ci słowaccy Europejczycy okażą się odpowiednio mocni, to będą mieć swoją prezydent. Maroš Šefčovič., mój były kolega z dyplomacji, startuje, by wszystko zostało po staremu, by śmierć Kuciaka nie stała się symbolem zmiany na Słowacji

Šefčovič od 20 lat nie mieszka na Słowacji, od 10 lat jest w Komisji Europejskiej. Nie wie, że Słowacja stała się w tym czasie inna, zdynamizowała się. Myślał, że będzie tak jak zawsze, a zawsze pozował uśmiechnięty na billboardach z Ficą. Bo Fico jako premier mu powiedział, że jak będzie obok niego z tym swoim uśmiechem, to go wyśle na zastępcę szefa KE. Teraz umówili się, że jak przegra w wyborach prezydenckich, to i tak pójdzie na kolejną kadencję na komisarza do Brukseli. A o to mu chodzi. Jest bardzo wystraszony, niczego nie rozumie, wszyscy go atakują, przeciw niemu startuje jakaś kobieta, której on nigdy nie widział, i ona ma go pokonać w wyborach? On jest ofiarą tego, że nie wie, gdzie jest dzisiaj Słowacja.