Korupcyjna fala w policji. Ale nie w drogówce

Korupcja w policji jest problemem – w ubiegłym roku dotyczyło jej trzy czwarte spośród wszystkich przestępstw popełnianych przez funkcjonariuszy, a rok wcześniej połowy – wynika z raportu Biura Spraw Wewnętrznych Policji, które już ćwierć wieku ściga tych, którzy splamili mundur.

W ubiegłym roku w całym kraju 251 policjantów usłyszało 1563 zarzuty popełnienia przestępstw – to o 67 funkcjonariuszy mniej niż w 2021 r., z kolei liczba zarzutów spadła o 89.

Czytaj więcej

Przestępczość

Przerzut ludzi nabrał rozmachu. Organizatorzy i kurierzy są gotowi na wszystko

Za przemyt nielegalnych migrantów z Białorusi zatrzymano już 280 osób – to 70 proc. ujętych w cał...

Prym wiedzie stołeczna policja z 45 mundurowymi (wzrost o 33) o statusie podejrzanych, a ich grono rośnie od trzech lat – to jednak największy i najtrudniejszy garnizon. Kolejne jest województwo śląskie, gdzie jednak wyraźnie ubyło osób z zarzutami (do 28, rok wcześniej – 47), podobnie – w województwie wielkopolskim i dolnośląskim.

Nastawieni na korzyści

Niepokojące jest jednak to, że funkcjonariusze najczęściej popełniają przestępstwa „przeciwko działalności instytucji państwowych i samorządowych”, za czym kryje się głównie korupcja: żądanie i przyjmowanie łapówek, płatna protekcja oraz zagrożone karą do dziesięciu lat więzienia nadużycie uprawnień w celu osiągnięcia korzyści. Przy ogólnym spadku policyjnych przestępstw skala korupcyjnych zarzutów wzrosła o ponad jedną piątą – z 953 w 2021 r. do 1171 w ubiegłym. A jeszcze w 2020 r. ta kategoria objęła tylko 317 czynów, a w 2019 r. zaledwie 245.

Korupcji dotyczy więc obecnie już niemal 75 proc. ze wszystkich przestępstw popełnianych przez policjantów, w 2021 r. – 57 proc.

Co może zaskakiwać, łapownictwo na drogach odeszło do przeszłości, tu sprzedajnych funkcjonariuszy jest śladowy odsetek – BSWP wykryło 21 policjantów z 46 zarzutami (rok wcześniej 18 z 27 zarzutami). To oznacza, że wśród wszystkich z zarzutami policjantów z drogówki było tylko 8 proc. i „skonsumowali” niecałe 4 proc. ogółu zarzutów korupcyjnych. A jeśli brali łapówki, to najczęściej za „odstąpienie od czynności służbowych lub za zmianę kwalifikacji wykroczenia, poświadczanie nieprawdy w dokumentacji, współdziałanie w celu wyłudzenia odszkodowań komunikacyjnych” – podaje raport Biura.

Według ekspertów łapówki w drogówce najskuteczniej ucięły wszechobecne kamerki w samochodach i bezgotówkowy system opłacania mandatów.

– Patrol nigdy nie wie, czy kierowca nie nagrywa interwencji, a filmik może wrzucić do internetu i ten czynnik działa odstraszająco. Korupcji drogowej jest mniej także dlatego, że wewnętrzne służby policji stosują prowokację. Poza tym przekroczenia prędkości czy inne wykroczenia wyłapują głównie fotoradary – mówi prof. Antoni Kamiński z PAN.

Czego więc dotyczyły łapówki? Np. sprzedaży danych z policyjnych baz, czyli ujawniania materiałów i informacji stanowiących tajemnicę służbową – detektywom, firmom od autoholowania, pośrednikom ubezpieczeniowym, czy celowe ostrzeganie środowiska przestępczego przed planowanymi działaniami Policji – wskazuje BSWP.

W ubiegłym roku 35 policjantów dostało zarzuty za ujawnienie informacji – o dziesięciu mniej niż rok wcześniej, ale zarzutów było o kilkadziesiąt więcej, łącznie 1006. To jednak efekt jednego ze śledztw, w którym było aż 829 czynów (za wynoszenie danych z bazy). – Zależy nam na tym, żeby nasze bazy były hermetyczne, skuteczniejsi jesteśmy m.in. wobec tych, którzy mogą wykorzystywać tajemnice służbowe, gdyż na takie zachowania nie może być przyzwolenia – komentuje insp. Mariusz Ciarka, rzecznik KGP.

Na czele gangu

15 policjantów – o trzech mniej niż rok wcześniej – brało udział w przestępczości narkotykowej (dostali 25 zarzutów, rok wcześniej 48). Tu ciężar gatunkowy spraw był porażający.

Jeden z funkcjonariuszy miał kierować gangiem (drugi w nim działać) trudniącym się nielegalnym obrotem lekami, fałszowaniem recept, ich realizowaniem poprzez „przychylne” apteki. Medykamenty (w tym nawet niedopuszczone do obrotu w kraju) sprzedawano na czarnym rynku. Grupa miała pozyskać 730 kg leków o czarnorynkowej wartości 2,6 mln zł.

Policjant działał również w zorganizowanej grupie, która wytwarzała środki psychotropowe, handlował nimi i dopalaczami. W tej sprawie rozbito dwa laboratoria do produkcji tych środków i przejęto 12,5 kg mefedronu. Z kolei inny funkcjonariusz miał również należeć do gangu akcyzowego, który sprowadzał tytoń z Bułgarii do Niemiec i przemycał do polskich nielegalnych krajalni i fabryk.

Przemoc na służbie wychodzi rzadko – 17 funkcjonariuszom (o 11 mniej niż w 2021 r.) zarzucono 34 przestępstwa.