Fiskus chce podatku od pieniędzy na dziecko w konkubinacie

Aby alimenty na potomka z nieformalnego związku były zwolnione z PIT, potrzebne są dowody.

Publikacja: 06.04.2023 02:05

Fiskus chce podatku od pieniędzy na dziecko w konkubinacie

Foto: Adobe Stock

Życie pisze różne scenariusze i coraz częściej pary nie formalizują związków, a mają wspólne dzieci. Gdy się rozstają, muszą się jakoś dogadać i lepiej zrobić to z głową, żeby do akcji nie wkroczył fiskus. Przestrogą dla niefrasobliwych podatników niech będzie przypadek, który w środę osądził Naczelny Sąd Administracyjny.

Hojne wsparcie...

Spór dotyczył podatkowej kwalifikacji dwóch wpłat na ponad 150 tys. zł, które trafiły na konto podatniczki w 2014 i 2015 r. Ale jej kłopoty miały związek ze znaczenie większymi kwotami, które przez lata zasilały jej konto. Gdy fiskus przyjrzał się jej finansom, odkrył, że w ciągu dziesięciu lat nabyła cztery nieruchomości o wartości blisko 4 mln zł i siedem luksusowych aut. W samym 2013 i  014 r. otrzymała od jednej osoby prawie 2 mln zł. W obliczu postępowania o nieujawnione źródła i zagrożenia 75-proc. sankcyjnym PIT kobieta złożyła deklaracje na podatek od darowizny. Potem wycofała się z tego i przekonywała urzędników, że spore kwoty, które regularnie wpływały na jej konto, to alimenty od ojca dziecka – obcokrajowca, z którym była w nieformalnym związku. A alimenty na rzecz dzieci do 25. roku życia są wolne od PIT. Na poparcie tego przedstawiła akt urodzenia dziecka i notarialną umowę o alimenty na niebagatelne 567 tys. zł rocznie.

Czytaj więcej

Nie wszystkie alimenty wolne od podatku

To nie przekonało fiskusa. W sumie od skumulowanych wpłat z pięciu nieprzedawnionych lat zażądał kilkuset tysięcy złotych podatku. Urzędnicy nie mieli wątpliwości, że powodem pierwotnego zeznania wykazującego nabycie darowizn od konkubenta była kontrola z nieujawnionych źródeł. Umowa alimentacyjna została zaś złożona już po tym. Fiskus twardo obstawał, że pieniądze od konkubenta to darowizna, a nie alimenty na wspólne dziecko. Poza tym miało ono niespełna trzy lata i ponad pół miliona rocznie to zbyt wygórowana kwota, aby mogła w całości stanowić świadczenia alimentacyjne.

Kobieta poskarżyła się do sądu, ale przegrała. Co prawda zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie nie można wykluczyć, że partnerzy z konkubinatu gospodarują „ze wspólnego portfela”, gdy jednak rodzice dziecka nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego, to możliwe jest kwalifikowanie przesunięć majątkowych między nimi i jako darowizn, i jako świadczeń alimentacyjnych. Z tym że celem alimentów jest zapewnienie utrzymania osoby uprawnionej. Skarżąca nie prowadziła wspólnego gospodarstwa z ojcem dziecka. Umowę o alimenty zawarła z nim dopiero w 2018 r. na kwoty, które trudno uznać za potrzebne dla trzylatka.

...to tylko darowizna

Wątpliwości, że w sporze chodzi o darowizny, nie miał też NSA. Zauważył, że w wyciągach figurują przelewy zagraniczne. A z ich analizy nie wynika, że środki otrzymywane przez skarżącą były wydatkowane w jakikolwiek sposób na potrzeby małoletniego. Umowa notarialna też nie potwierdza, że ma zastosowanie do świadczeń wcześniejszych.

NSA podkreślił, że gdy chodzi o świadczenia alimentacyjne, to środki powinny być wydatkowane na potrzeby dziecka. Natomiast ani z wyciągów, ani z innych dowodów nie wynika, aby tak było. Skarżąca nie deklarowała żadnych dochodów, więc środki w całości były wykorzystywane na jej potrzeby.

Ponadto wiek dziecka wpływa na jego potrzeby wychowawcze. NSA zgodził się, że alimenty, w tym na dzieci, korzystają ze zwolnienia z PIT. Niemniej, jak zauważył sędzia sprawozdawca Bogusław Woźniak, to odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania. To skarżąca zatem ma wykazać, że świadczenie miało charakter alimentacyjny. Nie jest też tak, że w świetle prawa rodzinnego alimenty mogą mieć dowolną wysokość. Są one warunkowane usprawiedliwionymi potrzebami dziecka i sytuacją majątkową. Oświadczenie ojca, że jest osobą majętną, nie wystarcza. Zwłaszcza że nie można tego zweryfikować, bo jest to niepolski rezydent. Wykazanie tego było rzeczą podatniczki, tak jak ewentualnie, w jakiej części świadczenie alimentacyjne było wykorzystywane. Wyroki są prawomocne.

Sygnatura akt: III FSK 4223/21 i III FSK 4520/21

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Adam Bartosiewicz, doradca podatkowy, radca prawny, partner w Kancelarii Gardens Tax & Legal

Komentowana sprawa znakomicie potwierdza przysłowie „mądry Polak po szkodzie”. Z pewnością sytuacja nie była typowa, choć potencjalnie problem dotyczy wielu podatników, bo coraz więcej dzieci rodzi się w nieformalnych związkach. I wydaje się, że w spornej sprawie choć część świadczeń otrzymywanych przez matkę dziecka mogła – i powinna być – potraktowana jako świadczenie alimentacyjne, które nie podlega podatkowi od spadków i darowizn, ale korzysta ze zwolnienia z PIT. Generalnie nie można również wykluczyć, że tego rodzaju świadczenia mogą być potraktowane jako nakłady na majątek wspólny „konkubinatu”. To jednak, czy w danym przypadku przepływy majątkowe między konkubentami nie zostaną uznane za darowizny, zależy od prowadzenia wspólnie gospodarstwa domowego. I trzeba to chociaż uprawdopodobnić, bo fiskus nie może przyjąć twierdzeń podatnika tylko na wiarę.


Życie pisze różne scenariusze i coraz częściej pary nie formalizują związków, a mają wspólne dzieci. Gdy się rozstają, muszą się jakoś dogadać i lepiej zrobić to z głową, żeby do akcji nie wkroczył fiskus. Przestrogą dla niefrasobliwych podatników niech będzie przypadek, który w środę osądził Naczelny Sąd Administracyjny.

Hojne wsparcie...

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Konsumenci
Jest nowy wyrok TSUE w polskiej sprawie. Upraszcza procesy frankowiczów
Materiał Promocyjny
Zwinny, wyrazisty i dynamiczny. SUV, który bryluje na europejskich salonach
Prawo karne
Marian Banaś składa doniesienie do prokuratury na Elżbietę Witek
Prawo dla Ciebie
Od dzisiaj możemy obniżyć rachunek za prąd. Trzeba spełnić jeden warunek
Prawo karne
Jest wyrok Sądu Najwyższego ws. symulacji zabójstwa abp. Jędraszewskiego
Materiał Promocyjny
THE FUTURE OF FINANCE
Praca, Emerytury i renty
Ogłoszono listę 10 najbogatszych emerytów w Polsce
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej