Nieujawnione dochody: przepisy przestaną obowiązywać

Sędziowie uznali sprawę za tak bardzo istotną, że zebrali się w pełnym, piętnastoosobowym składzie. Orzekli, że sformułowanie przepisu o art. 20 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych narusza zasadę jasnego określania przedmiotu opodatkowania w ustawie (sygn. P 49/13).

Uchylenia chcieli zarówno przedstawiciele Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, jak i przedstawiciele prokuratury oraz Sejmu. Powoływali się przy tym na wydany rok temu wyrok Trybunału Konstytucyjnego, w którym uznano za niekonstytucyjny ten sam przepis, ale w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 roku (wyrok z 18 lipca 2014 r., sygn. SK 18/09). Sędziowie uznali, że także w poprawionej wersji przepis nadaje się do kosza.

Jak uzasadniał sędzia sprawozdawca Stanisław Biernat, nowe brzmienie przepisu można było rozumieć tak, że nieujawnione dochody należałoby opodatkować jeszcze przed poniesieniem wydatku. To powoduje trudności z zastosowaniem tej regulacji.

Jeszcze można ścigać

Trybunał zdecydował, że kwestionowany przepis przestanie obowiązywać po upływie 18 miesięcy od ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.

– Tym samym parlament dostał czas na dokonanie stosownych zmian ustawowych – powiedział sędzia Biernat.

Dodał, że natychmiastowe uchylenie przepisu naruszałoby zasadę powszechności opodatkowania. Mogłoby to bowiem pozbawić władze skarbowe narzędzia ścigania podatników zatajających dochody.

Nie wszystko ?da się uregulować

Czworo sędziów zgłosiło zdania odrębne. Zdaniem Marii Gintowt-Jankowicz w przepisach podatkowych nie wszystko da się dokładnie określić i dlatego obowiązujący przepis wystarczająco dobrze reguluje kwestię opodatkowania nieujawnionych dochodów.

– Nadmierne cyzelowanie tych przepisów może być nieskuteczne – stwierdziła sędzia Gintowt-Jankowicz.

Przepisy o opodatkowaniu dochodów z nieujawnionych źródeł i tak mają być zmienione. Według konsultowanego właśnie z innymi resortami projektu Ministerstwa Finansów w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zamiast dzisiejszego przepisu art. 20 ust. 3 ma się pojawić osobny rozdział poświęcony takim dochodom. Stosowna zmiana ma się również pojawić w ordynacji podatkowej. Ministerstwo chce, żeby te przepisy weszły w życie z początkiem 2015 r., aczkolwiek jest to mało realny termin.

OPINIA dla Rz

Sławomir ?Śliwowski - adwokat ?wspólnik kancelarii Perfect w Sosnowcu

Trybunał mógł orzec o natychmiastowym wygaśnięciu kwestionowanych przepisów, ale najwyraźniej wziął pod uwagę niekorzystne skutki dla Skarbu Państwa. Pozostaną więc jeszcze przez półtora roku w mocy, ale nie spodziewam się, by teraz organy skarbowe w zmasowany sposób wszczynały postępowania. Raczej zaczekają na nowe regulacje ustawy o PIT. Od tych nowych przepisów należałoby oczekiwać postanowień przejściowych, które uregulowałyby traktowanie nieujawnionych dochodów uzyskanych od 2007 r. do utraty ważności dzisiejszych przepisów i wejścia w życie nowych. Ta kwestia może się bowiem okazać wyzwaniem dla aparatu skarbowego i sądów.