Rzeczpospolita
Prawo

PIT od najmu: żona doniosła na męża i sama musi zapłacić podatek

To, że umowa najmu przez kłótnię małżeńską jest nieważna na gruncie prawa rodzinnego, nie oznacza jeszcze, że fiskus nie dostanie od niej PIT.

Publikacja: 17.07.2015 08:00

PIT od najmu: żona doniosła na męża i sama musi zapłacić podatek

Foto: 123RF

Aleksandra Tarka

Brudy lepiej prać we własnym domu. Zwłaszcza angażowanie w kłótnię małżeńską skarbówki może się skończyć katastrofą. Przekonała się o tym kobieta, gdy przy pomocy urzędu skarbowego chciała wyrównać rachunki z mężem, który bez jej zgody wynajmował ich wspólne mieszkanie.

Uprzejmie informuję

Sprawa dotyczyła zysków z wynajmowanego lokalu. Dorobkowe lokum mąż wynajął za plecami żony. Umowę zgłosił oficjalnie do urzędu skarbowego, złożył oświadczenie o wyborze ryczałtu. Na czterech studentach w 2010 r. dorobił prawie 13 tys. zł.

Gdy ta informacja dotarła do żony, poinformowała skarbówkę, że mąż mieszkanie stanowiące współwłasność małżeńską wynajmuje bez jej zgody i bez pełnomocnictwa.

Fiskus przyjrzał się sprawie. Informacja o tym, że mieszkanie stanowi majątek wspólny małżonków, potwierdziła się.

Nieoczekiwanie mąż postanowił skorygować swoje rozliczenie. W PIT-28 za 2010 r. zamiast 12 900 zł wykazał 6450,00 zł, tj. połowę przychodów z najmu.

Urzędnicy sprawdzili, że żona w swoim PIT-37 za 2010 r. nie wykazała przychodów z najmu. W tej sytuacji oczekiwali skorygowania deklaracji. Kobieta stanowczo odmówiła. Tłumaczyła, że nigdy nie była beneficjentem dochodów uzyskiwanych z najmu. Pieniądze z tego tytułu trafiały wyłącznie na prywatne konto jej męża.

Fiskus tymi tłumaczeniami się nie przejął i zrobił swoje. Wszczął postępowanie i określił kobiecie zobowiązanie w PIT za 2010 r. Ponieważ nie mogła już złożyć skutecznego oświadczenia o wyborze ryczałtu (termin jest nieprzywracalny), do jej połowy przychodów z najmu zastosowano opodatkowanie na zasadach ogólnych. W konsekwencji podatniczka miała dopłacić prawie 2000 zł daniny.

Po jej stronie opowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi. Jego zdaniem dla sprawy istotna jest ważność umowy. Skarżąca odmówiła potwierdzenia umowy najmu zawartej przez jej męża. A to na gruncie prawa cywilnego oznacza, że stała się ona nieważna ex tunc.

Sąd uznał, że w celu uzyskania przychodu z najmu konieczne jest skuteczne zawarcie umowy. Gdy do jej zawarcia nie dochodzi, to przychód z rozporządzenia rzeczą wspólną przez jednego małżonka bez wymaganej zgody drugiego nie pochodzi z najmu.

Tego stanowiska nie zaakceptował jednak Naczelny Sąd Administracyjny. Zauważył, że nie każda nieskuteczność umowy na gruncie prawa cywilnego przekłada się wprost na prawo podatkowe. Gdy chodzi np. o podatek dochodowy, opodatkowaniu w zasadzie nie podlega sama czynność, ale jej skutki.

Były skutki, jest PIT

Zdaniem NSA nieważność umowy najmu wynikająca z regulacji prawa rodzinnego nie musi oznaczać, że skutki, które wywołała, nie podlegają opodatkowaniu PIT.

Jak zauważył sędzia NSA Tomasz Kolanowski, nie ma wątpliwości, że najem był wykonywany, a przychody z niego zostały osiągnięte. W konsekwencji należało uznać, że przychód z najmu powstał. A skoro tak, to u małżonków co do zasady jest on uważany za równy (art. 8 ust. 1 i 3 ustawy o PIT).

– Nieporozumienia małżeńskie nie mogą przekładać się na konsekwencje w prawie publicznym – konkludował sędzia Kolanowski.

Wyrok jest prawomocny.

sygnatura akt: II FSK 1585/13

Opinia

Artur Nowak, radca prawny, partner w kancelarii DZP Domański Zakrzewski Palinka

W mojej ocenie rozstrzygnięcie NSA może budzić pewne wątpliwości w szczególności w zakresie uznania skutków nieważności umowy najmu. Wprawdzie trudno nie zgodzić się z sądem, że nieporozumienia małżeńskie nie mogą przekładać się na konsekwencje w prawie publicznym. Jednak trudno kwalifikować do źródła przychodu, jakim jest najem i dzierżawa, dochody, które wskutek nieważności umowy po prostu nie mogą być tak kwalifikowane. Trzeba podkreślić, że system źródeł przychodów w PIT zawiera pewien wentyl bezpieczeństwa dla organów podatkowych w postaci tzw. innych źródeł. Kontrowersyjne nie byłoby zaliczenie do tej kategorii przychodów uzyskiwanych przez małżonka faktycznie oddającego mieszkanie do odpłatnego używania i opodatkowanie ich wyłącznie u niego.

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita

Podatki NSA Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Najem, Dzierżawa

Brudy lepiej prać we własnym domu. Zwłaszcza angażowanie w kłótnię małżeńską skarbówki może się skończyć katastrofą. Przekonała się o tym kobieta, gdy przy pomocy urzędu skarbowego chciała wyrównać rachunki z mężem, który bez jej zgody wynajmował ich wspólne mieszkanie.

Uprzejmie informuję

Pozostało 92% artykułu
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
Nowe pełne energii BMW serii 1. Stworzone z myślą o Tobie. Zapytaj o ofertę
Materiał Promocyjny
Nowe pełne energii BMW serii 1. Stworzone z myślą o Tobie. Zapytaj o ofertę
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Po śmierci rodzica, majątek w pierwszej kolejności przypada małżonkowi oraz dzieciom
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Prezydent Andrzej Duda, była prezes TK Julia Przyłębska oraz Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego Małgor
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"
Jaecoo J7 w leasingu od 1670 zł/mies.
Materiał Promocyjny
Jaecoo J7 w leasingu od 1670 zł/mies.
e-Wydanie