Gdyby polska polityka zagraniczna i obronna była prowadzona zgodnie z oczekiwaniami społecznymi, z naszym bezpieczeństwem byłoby krucho. Polacy stali się bowiem bardziej pacyfistyczni i antyamerykańscy niż nacje zachodnioeuropejskie, którymi kiedyś pogardzaliśmy za ich miękkość. Taki obraz wyłania się z tegorocznego sondażu Euroatlantic Trends, badającego poglądy społeczeństw Ameryki, Europy i Rosji w kontekście relacji euroatlantyckich.
Posiłkując się badaniami, można się pokusić o zarysowanie modelu polskiej polityki w obszarze USA – Europa – Rosja, który odzwierciedlałby oczekiwania Polaków. Na początek skatalogujmy, czego pragniemy i czego się obawiamy.
1
Podczas gdy większość ankietowanych w Unii (52 proc.) chce przywództwa USA w świecie, tylko 38 proc. Polaków uznaje je za istotne. Uważamy wprawdzie, że relacje z Ameryką są ważniejsze niż z Azją, ale aż 27 proc. twierdzi odwrotnie, to większy odsetek niż w Niemczech (25 proc.) i taki sam jak w Wielkiej Brytanii, jednak oba te kraje – w przeciwieństwie do nas – mają szerokie relacje handlowe z państwami azjatyckimi.
Nowością w badaniach jest nasza sympatia dla Niemców (74 proc.), większa niż dla Amerykanów. Nie lubimy Rosji (77 proc. negatywnych opinii), lecz podobne odczucia mają zachodni Europejczycy, w tym nacje uważane za sprzyjające Moskwie: Francuzi – 71 proc. głosów negatywnych, Niemcy – 63 proc., Włosi – 73 proc. Doceniamy pozytywny wpływ UE na naszą gospodarkę (67 proc.), ale wolimy trzymać się z daleka od euro i paktu fiskalnego.
Powyższe dane dotyczą naszego pozycjonowania w świecie, teraz o opiniach, które mają znaczenie dla bezpieczeństwa Rzeczypospolitej. Otóż tylko 28 proc. Polaków jest gotowych toczyć wojnę w imię sprawiedliwych celów: to mniej niż średnia unijna – 34 proc. W Ameryce gotowych jest walczyć aż 74 proc. Mniej niż połowa Polaków (45 proc.) postrzega NATO jako kluczowe dla bezpieczeństwa, podczas gdy w Unii – 56 proc. Połowa z nas (49 proc.) uważa obecne wydatki zbrojeniowe za wystarczające, a 21 proc. wolałoby je nawet zmniejszyć.
