Odkąd 40 lat temu wziął pióro do ręki, nieprzerwanie trzaskają u niego strzały, gałązki i drzwiczki jeepów, a kolejne pokolenia czytelników to właśnie od niego się uczą, jak wyglądała – przynajmniej na zachodnich frontach – wojna ich ojców, dziadów, praszczurów.

Zabawnie i niesprawiedliwie układają się losy pamięci zbiorowej: zmagania czołgów i piechoty na porośniętych dębami i winnicami pagórkach nad Mozą, które toczyły się w grudniu 1944 r., u Polaków przegrywają nie tylko z Powstaniem Warszawskim i Monte Cassino, ale pewnie i ze Stalingradem, Iwo Jimą czy Tobrukiem. Nie nasza to już była wojna tak naprawdę: stygła Warszawa, w Milanówku powstańcze wdowy piły wódkę, znikąd nadziei. O Ardenach pamiętają uważni czytelnicy Kurta Vonneguta (właśnie tam wziętego do niemieckiej niewoli) oraz (mam nadzieję, że jest ich mniej) modnego nad Wisłą przez dwoma dekadami literata Whartona. Ale dla Amerykanów to największa pod względem ilości użytych sił bitwa w całej historii USA i najkrwawsza danina, jaką spłacili w tamtej wojnie: co najmniej 70 tys. poległych, 40 tys. rannych. To stąd te echa w książkach i filmach: Beevor musiał się zmierzyć z legionem konkurentów.