Czytaj o tym, co dla Ciebie ważne.
Sprawdzaj z nami, jak zmienia się świat i co dzieje się w kraju. Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia, historia i psychologia w jednym miejscu.
Polska filozofia narodowa
Od półtora wieku tekst ten leży w Bibliotece Książąt Czartoryskich w Krakowie. Dopiero jednak przed kilkoma tygodniami pierwsze jego fragmenty ukazały się drukiem na łamach pisma „Kronos". Rękopis „Bożycy" Bronisława Ferdynanda Trentowskiego, wiodącego tematu najnowszego numeru kwartalnika, liczy grubo ponad 1000 stron, a przecież to dzieło niepełne, którego autor tak zapamiętał się w tworzeniu skomplikowanego systemu, że nie zdążył, czy może zwyczajnie nie potrafił, go domknąć.
„Bożyca" miała być ukoronowaniem jednego z najambitniejszych i najbardziej ekscentrycznych projektów w historii polskiej myśli. Stworzenia naszej, własnej, suwerennej filozofii narodowej.
Jako pierwszy swój cel, który miał być wstępem do realizacji właściwego programu, wyznaczył sobie stworzenie filozoficznej polszczyzny. Niektóre z wynalezionych przez niego słów, jak „cybernetyka" czy „jaźń", weszły do naszego języka na stałe; inne, jak „chowanna" (pedagogika), pozostały ciekawostką, o której pamiętają tylko historycy filozofii. Podobnie jak ciekawostką do tej pory był sam Trentowski, najmniej mesjanistyczny ze wszystkich polskich mesjanistów. Mason, który chciał stworzenia „społeczeństwa Chrystusów". Wyklinany przez Kościół, który w jego działalności dopatrywał się próby obalenia katolicyzmu na ziemiach polskich. Trentowski tworzył swoje dzieło zbyt długo, nie w tempo. Dopadł go zmierzch romantyzmu i narodziny pozytywizmu, epoki, która „Bożycy" nie chciała ani nie potrafiła zrozumieć.
Plus Minus
Posłuchaj „Plus Minus”: Jakim papieżem będzie Leon XIV?
W najnowszym odcinku podcastu „Posłuchaj Plus Minus” gościem Darii Chibner był Cezary Boryszewski – redaktor nac...
Plus Minus
Zdobycie Czarodziejskiej góry
Znawcy twórczości Krystiana Lupy nie mają wątpliwości, że nikt lepiej nie przeniósłby na deski sceniczne „Czarod...
Plus Minus
„Amerzone – Testament odkrywcy”: Kamienne ruiny z tropików
„Amerzone – Testament odkrywcy” to wyprawa w świat zapomnianych krain.
Plus Minus
„Filozoficzny Lem. Tom 2”: Filozofia i futurologia
W drugim tomie „Filozoficznego Lema” widać ujemną ocenę pisarza dla ludzkości.
Plus Minus
„Fatalny rejs”: Nordic noir z atmosferą
Czy z przeciętnej powieści może powstać dobry serial? „Fatalny rejs” dowodzi, że tak.
Reklama