Już za 19 zł miesięcznie przez rok
Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.
Subskrybuj i bądź na bieżąco!
Polska filozofia narodowa
Od półtora wieku tekst ten leży w Bibliotece Książąt Czartoryskich w Krakowie. Dopiero jednak przed kilkoma tygodniami pierwsze jego fragmenty ukazały się drukiem na łamach pisma „Kronos". Rękopis „Bożycy" Bronisława Ferdynanda Trentowskiego, wiodącego tematu najnowszego numeru kwartalnika, liczy grubo ponad 1000 stron, a przecież to dzieło niepełne, którego autor tak zapamiętał się w tworzeniu skomplikowanego systemu, że nie zdążył, czy może zwyczajnie nie potrafił, go domknąć.
„Bożyca" miała być ukoronowaniem jednego z najambitniejszych i najbardziej ekscentrycznych projektów w historii polskiej myśli. Stworzenia naszej, własnej, suwerennej filozofii narodowej.
Jako pierwszy swój cel, który miał być wstępem do realizacji właściwego programu, wyznaczył sobie stworzenie filozoficznej polszczyzny. Niektóre z wynalezionych przez niego słów, jak „cybernetyka" czy „jaźń", weszły do naszego języka na stałe; inne, jak „chowanna" (pedagogika), pozostały ciekawostką, o której pamiętają tylko historycy filozofii. Podobnie jak ciekawostką do tej pory był sam Trentowski, najmniej mesjanistyczny ze wszystkich polskich mesjanistów. Mason, który chciał stworzenia „społeczeństwa Chrystusów". Wyklinany przez Kościół, który w jego działalności dopatrywał się próby obalenia katolicyzmu na ziemiach polskich. Trentowski tworzył swoje dzieło zbyt długo, nie w tempo. Dopadł go zmierzch romantyzmu i narodziny pozytywizmu, epoki, która „Bożycy" nie chciała ani nie potrafiła zrozumieć.
Reklama
Plus Minus
Polska jest na celowniku Rosji. Jaka polityka wobec Ukrainy byłaby najlepsza?
Działania naszego państwa wobec Ukrainy stają się zakładnikiem polaryzacji wewnętrznej i spirali nakręcających s...
Plus Minus
„Kształt rzeczy przyszłych”: Następne 150 lat
II wojna światowa wybuchnie 5 stycznia 1940 r. w wyniku sporu Niemiec z Polską o Gdańsk i dostęp Polski do morza...
Plus Minus
„RoadCraft”: Spełnić dziecięce marzenia o koparce
„RoadCraft” podpowiada pomysł na biznes w dobie kryzysu klimatycznego.
Plus Minus
„Jurassic World: Odrodzenie”: Siódma wersja dinozaurów
„Jurassic World: Odrodzenie” kolejny raz przypomina, jak chciwe są korporacje.
Plus Minus
„Elio”: Samotność wśród gwiazd
„Jedyni ludzie, którzy mnie lubili, odeszli” – mówi bohater animacji studia Pixar. Tak, „Elio” zaczyna się od ża...
