Piersi pachnące siarką

Wyznał to w ostatnim wywiadzie dla „Rolling Stone”. Widząc zaś zdziwionego, niedowierzającego dziennikarza magazynu, który rozpoczął rewolucję seksualną w amerykańskich mediach, odwrócił role i zadał pytanie:

– Czy to źle? Nie wydaje mi się!

Wcześniej mówił: – Wiem, że istnieje pewna dychotomia między gwiazdą rocka, jaką mam być, a synem mojej matki. Ale nie wierzę w takie rzeczy jak przypadkowy seks. Ktoś zawsze zostaje zraniony. A moja mama zawsze mi mówiła, że nie uznaje życia erotycznego przed ślubem.

Muzyczna prasa nieustannie wypominała Martinowi, że nie prowadzi typowego rockandrollowego trybu życia i zamiast bawić się w klubach, gra w staromodnego krykieta.

– Nie uważam, że rock and roll polega na tym, że trzeba brać kokainę i nosić skórzane spodnie – szydził. – Duchem rock and rolla jest wolność. Podążanie za własnym głosem i nieprzejmowanie się tym, co powiedzą inni. Dla nas najważniejsze jest przebywanie razem i wspólne granie muzyki. Nie chcemy się wtłaczać w niczyje schematy. Nie będę przecież brał narkotyków i się upijał, żeby coś udwodnić. Wolę posprzątać mój pokój, niż go zdemolować. Wolę pływać i biegać, niż pić i brać dragi!

Znana jest anegdota o tym, jak Martin miał problemy z gardłem w czasie koncertu. Użył wtedy demonstracyjnie lekarstwa w sprayu. – Powinienem powiedzieć, że to kokaina, żeby trochę podkręcić klimat imprezy – ironizował.

Po występie ze skandalizującymi zespołami Limp Bizkit i Godsmak, gdy część widowni chciała sprowokować grupę do agresywnych reakcji, Coldplay powiedzieli: – Zagraliśmy spokojnie, żeby pokazać ludziom, że nie trzeba krwawić ani wymiotować, żeby dobrze się bawić na koncercie.

Większość młodych zespołów rockowych zarzuca świat przygnębiającymi piosenkami. Choć w muzyce Coldplay zawsze pobrzmiewa melancholia, radość życia i optymizm są ważniejsze. Tak było od pierwszego wielkiego przeboju „Yellow”.

– To bezwstydnie pogodna piosenka – przyznaje Martin. – Większość naszych nagrań mówi o tym, jak złe rzeczy zamieniają się w dobre. O sytuacjach, kiedy jest się naprawdę na dnie, i uzmysłowieniu sobie, że w rzeczywistości nie ma się czym martwić. Zawsze jakiś spadochron chroni nas przed upadkiem.

– Wkurza mnie, że bycie miłym w naszym świecie to taka straszna rzecz. Co w tym złego? – dziwi się Jonny Buckland, gitarzysta i współzałożyciel zespołu. Właśnie dobre maniery Brytyjczyków sprawiły, że amerykańskie media nie odwróciły się od grupy, tak jak od aroganckich Oasis, którzy powracali ze Stanów Zjednoczonych z druzgocącymi recenzjami.

– Wszyscy ludzie w mediach przyczyniają się do tego, że nasza muzyka jest grana i słuchana. Dlatego mówimy im „Thank you” zamiast „Fuck you” – tłumaczył grzecznie Martin.

Oasis zdało sobie sprawę z popełnionych błędów. Noel Gallagher odwiedził Coldplay w garderobie po koncercie w Nowym Jorku. Opowiedział, jak grupa The Stone Roses przekazała kiedyś Oasis symboliczną pochodnię lidera muzyki brytyjskiej. – Teraz przekazuję ją wam – powiedział zazwyczaj arogancki Noel.

Chris Martin nie musiał zarabiać na chleb śpiewaniem jak pochodzący z robotniczych rodzin Beatlesi czy Oasis. Jego pradziadek William Wallet znany jest między innymi z pomysłu, by późną wiosną przestawiać zegarki na czas letni. Kuzyni muzyka ze strony ojca są prawnukami Winstona Churchilla. Dziesięć lat temu, kiedy lider Coldplay nie zarobił jeszcze na muzyce ani centa, majątek jego rodziny, ulokowany w nieruchomościach i papierach wartościowych, szacowano na 8 mln dolarów. Mieszkał w wiktoriańskim domu, gdzie dbano o moralne zasady i etos pracy.

Największym przewinieniem w dzieciństwie, o jakim wspomina dzisiejsza gwiazda rocka, jest kradzież batonika Mars ze sklepu. Przyłapany na gorącym uczynku Martin obiecał poprawę i wytrwał w postanowieniu do dzisiaj.

W ostatnim wywiadzie dla „Rolling Stone” zaczął jednak mówić o traumie purytańskiego wychowania. Kiedy miał 13 lat, tak jak wielu brytyjskich chłopców został wysłany przez rodziców do szkoły z internatem.

– Byłem bardzo naiwny, religijny i zasadniczy – wspomina. – Dojrzewałem z perspektywą nieba i piekła, które było chyba nawet ważniejsze od raju. Każda myśl o kobiecych piersiach kojarzyła mi się z zapachem siarki. Przez rok obawiałem się, że trafię do kadzi ze smołą za śpiewanie „Sympathy for the Devil” The Rolling Stones.

Z perspektywy czasu wokalista Coldplay chwali sobie szkolne doświadczenia. Uważa, że walka o własne poglądy uczyniła z niego osobę niezależną.

– Nie chciałem iść pracować do banku i spędzić życia w biurze, jak wielu moich kolegów – podkreśla.

Karierę robi z podobnymi do siebie rówieśnikami wywodzącymi się z angielskiej klasy średniej. Tylko jeden z nich nie ukończył wyższych studiów, co sprawia, że Coldplay jest dokładną kalką Pink Floyd, którzy zaczynali jako grupa studencka. W muzyce zespołu, także na najnowszej płycie, słychać echa Floydów, ale ważniejszą, bo współczesną, inspiracją stały się nagrania innej uniwersyteckiej grupy – Radiohead. To ona dała odwagę sięgnięcia po instrumenty. Dziś Radiohead jest ikoną muzyki niezależnej, ale to Coldplay sprzedaje więcej płyt.

Zapewne pochodzenie z zamożnych rodzin, a i komercyjny sukces sprawiły, że muzycy mają bezinteresowny stosunek do piosenek. Powstają zawsze z inspiracji Martina, a mimo to muzycy równo dzielą się tantiemami.

– Nie chcę wszystkich pieniędzy, nie chcę więcej niż inni – tłumaczy Martin. – Czy naprawdę mam siedzieć tygodniami w sądzie i kłócić się o to, kto co napisał? Wiem, że nie wszystkie zespoły postępują tak jak my, ale to nie nasza sprawa. Wiem też, że dzięki naszej postawie Coldplay emanuje wyjątkową energią. Piszę piosenki od jedenastego roku życia, ale bez kolegów nic by z nich nie było. Coldplay to nasz zespół. Nie mój, nasz.

Martin wyznał ostatnio, że przez wiele lat dręczyła go obawa, co będzie, jeśli okaże się homoseksualistą. Nie było mu ponoć do śmiechu, gdy oglądał film „40-letnia dziewica”, w którym pada następująca kwestia: „Wiesz, skąd wiedziałem, że jesteś gejem? Bo wyglądasz jak Coldplay!”. Ale dziś może odgrywać tę scenkę w domowym zaciszu z Gwyneth Paltrow – od pięciu lat jego żoną.

Ich sensacyjny związek zwiększył zainteresowanie mediów zespołem. Tym bardziej że aktorka, zanim związała się z wokalistą, była dziewczyną Brada Pitta (zagrali w „Siedem”) i Bena Afflecka (wystąpili w „Zakochanym Szekspirze”).

– W naszych zawodach zazdrość nie jest dobrym doradcą – wyjaśnia Martin.

– Kochamy się. Mamy dwójkę dzieci. Zawsze uważałem, że to wspaniale żyć w związku z kobietą wymagającą, która odnosi sukcesy i ma mocny charakter.Gwyneth zaczęła przychodzić na koncerty zespołu w 2001 r. Gdy pojawiła się na Wembley Arena w Londynie, Martin zadedykował jej przebój „In My Place”. Ona była przyzwyczajona do paparazzi, on – nie. Za zdjęcia Martina solo płacono 200 funtów, za parę narzeczonych – 100 tysięcy funtów! Kiedy jeden z fotoreporterów nie chciał wykasować prywatnych ujęć, uważany za uosobienie spokoju muzyk demonstracyjnie rozbił kamieniem szybę w samochodzie wścibskiego paparazzi, za co został zatrzymany i przesłuchany. Zapłacił karę dwóch tysięcy dolarów australijskich.

Kiedy aktorka ruszyła w trasę z Coldplay, pojawiły się plotki, że stanie się drugą Yoko Ono i rozbije zespół. Podgrzewały je doniesienia o tym, że para jeździła jednym autobusem, a muzycy – drugim. Martin tłumaczył cierpliwie, że jego koledzy piją i palą, a on tego nie lubi.

Pointując powodzenie najnowszej płyty Brytyjczyków, którzy od czerwca sprzedali jej 4,5 mln egzemplarzy, „Rolling Stone” zamieścił na okładce intrygujący, antygwiazdorski portret Martina. Twarz bez makijażu, wyeksponowany dwudniowy zarost i każde, najmniejsze przebarwienie cery.

Oczy szeroko otwarte w rewolucyjnym zapale dopełnia mundur – dalekie echo Beatlesów z okresu „Sierżanta Pieprza” występujących w kostiumach orkiestry dragonów. Ale w stroju wokalisty Coldplay zaprojektowanym przez Stellę McCartney, córkę Paula, wszystko jest z innej parafii – guziki, naszywki i wielokolorowe opaski przypominają improwizowany naprędce rewolucyjny uniform. Współgra z wymową płyty. Na jej okładce znalazł się słynny obraz Eugene’a Delacroix „Wolność prowadząca lud Paryża”, na nim zaś cytat z malarki Fridy Kahlo: „Viva la vida!” – „Niech żyje życie!”, manifest wyzwolenia z niewoli wszelkich ideologii. Rockowa klątwa, którą zespół obrzucił przemoc i nienawiść rządzące – zdaniem Coldplay – współczesnym światem.

„Nie chcę się bić od początku do końca/Nie chcę podążać za śmiercią i jej wszystkimi przyjaciółmi” – śpiewa Martin.

– Żyjemy w czasie, kiedy zemsta jest naczelnym prawem ludzkości – tłumaczy. – Obawiam się, że ludzie nigdy nie nauczą się żyć w pokoju. Nawet ostatni z nich na Ziemi będą kopać pod sobą dołki.

Ale okładkę płyty można też rozumieć w sposób niekorzystny dla zespołu. Hasło Fridy jest wymalowane na biało – kapitulanckim kolorem. Myślę, że zespół nie wytrzymał presji krytyki i środowiska muzycznego. Pod ich wpływem zmienił muzyczną stylistykę. Prawie każda piosenka jest utrzymana w stylu multikulti – nawiązuje do muzyki z innego zakątka świata. Album rozpoczyna motyw grany na perskim santurze – niezwykle popularnym w Iraku i Iranie(!).

Pierwszy raz Chris Martin bał się o przyszłość grupy, gdy Alan McGee, wyrocznia brytyjskiej muzyki, napisał o Coldplayu w „Guardianie”, że gra „muzykę dla siusiumajtków”, porównał go do McDonalda i uznał za symbol globalizacji, co jest totalną bzdurą.