W złym momencie

Pierwsza i najbardziej oczywista dotyczy okresu bezkrólewia w USA. W jego trakcie amerykańska klasa polityczna wyda z siebie co najwyżej cienki pisk, kiedy nasze uzbrojenie zostanie użyte do przedefiniowania osobliwego amerykańskiego patronatu nad establishmentem jednocześnie Izraela, Egiptu oraz Palestyny. Benny Morris, jeden z najprzenikliwszych izraelskich publicystów, spekulował kiedyś, że Izrael wykorzysta okres przekazywania władzy Obamie przez Busha, aby uderzyć w irańskie instalacje nuklearne. Może się mylił w krótkiej perspektywie, ale w istocie atak na Gazę i Hamas to ta sama walka, tylko toczona przez pośredników.

Po drugie, w lutym mają się odbyć wybory w Izraelu. Do niedawna wielkie szanse powrotu dawano Beniaminowi Netaniahu. Jego opór przeciw ustępstwom terytorialnym nabrał bowiem nowej mocy wobec wykorzystania Gazy w charakterze wyrzutni rakiet wystrzeliwanych to tu, to tam w stronę Izraela. Teraz już nie wydaje się możliwe, by pokonał rządzącą koalicję.

Trzecia kalkulacja, najczęściej pomijana, wiąże się z faktem, że na ten miesiąc Mahmud Abbas miał rozpisać wybory w Autonomii Palestyńskiej. Tuż przed nowym rokiem rozmawiałem z dwoma dobrze poinformowanymi Palestyńczykami, którzy twierdzili, że w ówcześnie panujących warunkach Hamas mógł liczyć, iż do tych wyborów jeszcze długo nie dojdzie.

Życie w rządzonej przez islamistów Gazie nie skłaniało ludności do zadowolenia. Podobnie jak większość fundamentalistów Bractwo Muzułmańskie w swoim lokalnym palestyńskim wcieleniu posunęło się za daleko w porządkach. Mało prawdopodobne, byśmy się kiedykolwiek dowiedzieli, co by wynikło z wolnych wyborów, ale można bezpiecznie stwierdzić, że ostatnie wypadki jeszcze bardziej oddaliły perspektywę demokratycznej i świeckiej alternatywy politycznej dla Palestyńczyków. Możliwe, że co poniektórzy w Izraelu oraz Gazie nie życzyliby sobie powstania takiej alternatywy, ale nie chcę być cyniczny.

Tak więc dlatego to paskudne starcie odbywa się właśnie teraz. Ale każdy z tych cząstkowych obrazów ma szerszy kontekst, który sugeruje, że do ostatniej wojny w Gazie i tak by doszło kiedy indziej.

Wspomniany już Morris to jeden z najostrzejszych „rewizjonistów” historii powstania izraelskiego państwa, który gruntownie badał archiwa swojego kraju, by wykazać, że w latach 1947 – 1948 Palestyńczycy padli ofiarą prowadzonej z rozmysłem kampanii wypędzenia ich z własnych domów. Jest więc przyzwyczajony do patrzenia nieprzyjemnej prawdzie w oczy.

W artykule opublikowanym 29 grudnia w „New York Timesie” opisał zaś prawdę, jaką widzą Izraelczycy, u siebie i naokoło. Na północy widać rakiety Hezbollahu popieranego przez Syrię i Iran, czyli dwie dyktatury, z których jedna może wkrótce wejść w posiadanie broni jądrowej. Na południe i zachód – Hamas w Gazie. Na terenach okupowanych Zachodniego Brzegu te same kolonialne porządki w starym stylu i obłędna konfrontacja z mesjanistycznymi osadnikami żydowskimi. W samym Izraelu widać rosnącą skłonność arabskich obywateli do identyfikowania się jako Arabowie, a nie Izraelczycy. A nad wszystkim góruje fakt, że izraelskie prawo i władza panują nad coraz większą liczbą nie-Żydów, których coraz mniej jest zainteresowanych kompromisem.

W porównaniu z groźbą unicestwienia, która zawisła nad Izraelem w 1967 r., jedyne zmiany na jego korzyść zdaniem Morrisa to przybycie 2 – 3 milionów Żydów oraz zbudowanie arsenału jądrowego. Ale na ile te zmiany realnie wzmocniły Izrael? Gdzie mają osiąść nowo przybyli, jeśli nie na spornych terenach? I gdzie mamy posłać rakiety z ładunkami jądrowymi? Na strefę Gazy albo Hebron? Te miejsca pozostaną w bezpośrednim sąsiedztwie osiedli żydowskich, nawet jeśli Damaszek i Teheran obrócą się w popiół. Tylko mesjanista mógłby rozważać taką możliwość (szkoda, że jest ich tak wielu w regionie).

Skonfrontowani z tym zdumiewającym splotem okoliczności oraz z paroma niedawnymi klęskami, jak ostatnia inwazja na Liban, niektórzy politycy izraelscy wydają się sądzić, że twarda polityka wobec Gazy może przynajmniej krótkoterminowo podnieść morale. Dlaczego nie powiedzieć prosto z mostu, że to naloty wyborcze?

Dopiero w świetle powyższego można dokładniej zrozumieć, jak ohydne i haniebne jest zachowanie zgrai z Hamasu. Wie ona doskonale, że sankcje uderzają w każdego palestyńskiego obywatela, ale – tak samo jak Saddam w Iraku – nie chce przerwać fali przemocy oraz porzucić rasistowskiej i religijnej demagogii, która w pierwszym rzędzie spowodowała sankcje.

Palestyna to wspólny dom dla wielu społeczności religijnych i narodowych, jednak Hamas upiera się, że cały obszar jest czysto muzułmańską częścią przyszłego imperium islamu. W czasach, kiedy w różnych miejscach regionu, od Libanu po Zatokę Perską, dają się zauważyć trendy prodemokratyczne i reformatorskie, przywódcy Hamasu wchodzą w skład klienteli najgorszych dwóch dyktatur w tej części świata. (Jeśli chcecie się kiedyś serdecznie pośmiać, popatrzcie na zachodnich „intelektualistów”, którzy sądzą, że głos na islamską partię w islamskim państwie to głos oddany przeciw zepsuciu władzy! Widać dawno nic nie słyszeli o Iranie i Arabii Saudyjskiej).