Napisanie syntezy dziejów pierwszych stuleci od upadku cesarstwa rzymskiego na Zachodzie w 476 r. wymaga wielkich umiejętności, jednak w osobie brytyjskiego profesora Petera Heathera spotykamy dziejopisa, który z powodzeniem wypełnił to zadanie.

Właśnie w stuleciach od VI do IX papieże zyskali polityczne znaczenie, które utracili dopiero w XIX w. wraz z dekompozycją Państwa Kościelnego, kiedy ich władza ograniczyła się do terytorium Watykanu. Heather przekonuje, że szczególna rola papiestwa wcale nie była na początku wynikiem nadmiernych ambicji samych papieży: wiązała się przede wszystkim z próbami odbudowy zachodniego cesarstwa, które podjęto niemal zaraz po jego upadku. Pierwszym bohaterem książki jest zatem władca Gotów Teodoryk Wielki, który na początku VI wieku na czele swej armii straceńców opanował Italię, a potem powiększył swą władzę o Hiszpanię i południową Galię. Gocki parweniusz nie odważył się jednak ogłosić cesarzem: po jego śmierci państwo się rozpadło, a na arenę wkroczył cesarz Justynian Wielki, pan Bizancjum. Nie cieszy się on szczególną sympatią autora, chociaż rozbił królestwo Wandalów w Afryce i opanował Italię. Heather twierdzi jednak, że zrobił to wyłącznie z troski o własną pozycję polityczną, zagrożoną intrygami i niepokojami społecznymi. „Według wszelkich norm, nawet rzymskich, był z niego kawał autokratycznego drania najgorszego rodzaju. (...) Nie można go nazwać ludobójcą na skalę Hitlera, Stalina czy Pol Pota, ale na miarę swoich czasów ambicjami i chaosem autorytarnych rządów wszystkim im dorównywał". Jego dzieło również okazało się nietrwałe.