VAT znów niezgodny z prawem unijnym

Niestety, rząd nie wyciągnął wniosków z niedawnego wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. 10 lipca Trybunał uznał, że polskie przepisy o kaucji gwarancyjnej są niezgodne z prawem UE (C-25/07). Chodzi o wydłużenie z 60 do 180 dni terminu zwrotu VAT dla nowych firm, jeśli podatnik nie złoży 250 tys. zł kaucji. Ma to zapobiegać nadużyciom i wyłudzaniu pieniędzy od fiskusa. Rozwiązania te dotyczą firm działających krócej niż rok. Pozostali podatnicy co do zasady uzyskują zwrot podatku w ciągu 60 dni.

Trybunał stwierdził, że przepisy te dyskryminują nowe firmy i naruszają zasadę proporcjonalności. Według ETS są to zabezpieczenia niewspółmierne w stosunku do stawianego im celu. Ustawodawca powinien przewidzieć inny sposób zwalczania oszustw (np. w trakcie postępowań kontrolnych).

Ministerstwo Finansów już wcześniej ogłosiło, że kaucja gwarancyjna zostanie zniesiona. Nie oznacza to jednak, że nowo powstałe firmy mają powody do zadowolenia, ponieważ kaucję zastąpią inne zabezpieczenia majątkowe. Rząd wprowadza nowe rozwiązania, ale mechanizm pozostaje ten sam. Jest więc możliwe, że ponownie zaprowadzą one Polskę przed ETS.

Obecnie kwota kaucji jest taka sama dla wszystkich firm. [b]Przewidziane w projekcie zabezpieczenie ma odpowiadać oczekiwanej kwocie zwrotu[/b]. Jeśli więc firma ubiega się o zwrot przekraczający 250 tys. zł, będzie musiała wnieść zabezpieczenie wyższe niż dotychczas. By szybciej odzyskać podatek, będzie mogła złożyć zabezpieczenie w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, weksla bądź czeku potwierdzonego, papierów wartościowych na okaziciela, a nawet depozytu w gotówce.

– Nowe firmy są z zasady traktowane gorzej, jako bardziej skłonne do nadużyć. Jest to złe podejście. Organy podatkowe mają wiele innych możliwości, by sprawdzić, czy dana firma nie wyłudza podatku. Zresztą jeśli zasadność zwrotu VAT budzi wątpliwości, naczelnik urzędu skarbowego może wydłużyć termin zwrotu, aby dokonać takiego sprawdzenia. Nowelizacja niewiele zmienia w tym zakresie. I tak jak nowi podatnicy byli nierówno traktowani, tak też będą, jeśli Sejm nie zmieni brzmienia przepisów zaproponowanych przez rząd – mówi Magdalena Garbacz z departamentu prawnego PKPP Lewiatan.

Zanosi się jednak na to, że [b]najszybciej do Luksemburga trafią inne przepisy ustawy o VAT. Chodzi o zakaz pełnego odliczenia VAT od samochodów osobowych używanych w działalności gospodarczej oraz od paliwa do nich[/b]. W zakresie VAT na paliwo sprawa jest już przed ETS (C-414/07). Mimo to Ministerstwo Finansów twierdzi, że nie zmieni przepisów z obawy przed ubytkiem w budżecie.

Rząd odchodzi natomiast od powszechnie krytykowanego rozwiązania, jakim był zakaz odliczania VAT, gdy wydatek nie stanowił kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Oznacza to, że firma będzie mogła odliczyć VAT od towarów czy usług, które nie są kosztem według ustawy o PIT lub CIT. Nie zwolni jej to od wykazania związku poniesionego wydatku z prowadzoną działalnością. Pozostaje jednak ograniczenie odliczenia VAT w razie nabycia usług z tzw. rajów podatkowych, co trudno uznać na zgodne z prawem wspólnotowym.

Projekt przewiduje też inną istotną zmianę: możliwość uzyskania zwrotu VAT przez podatników, którzy w danym okresie nie wykonali czynności opodatkowanych. Przedsiębiorca będzie więc mógł dostać zwrot np. przed pierwszą sprzedażą. Dotychczas w tej sytuacji mógł jedynie przenosić kwotę podatku na następne okresy rozliczeniowe. Wielu ekspertów wskazywało, że jest to rozwiązanie niezgodne z prawem UE.

Projektowane zmiany są korzystne. Jeśli jednak firma będzie chciała otrzymać zwrot podatku w ciągu 60 dni zamiast 180, będzie musiała wnieść zabezpieczenie majątkowe. Ten warunek może budzić wątpliwości, tak jak to jest w wypadku zwrotu VAT dla nowych podatników.

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: [mail=m.pogroszewska@rp.pl]m.pogroszewska@rp.pl[/mail][/i]

[ramka]