Odmowę musi poprzedzić rozprawa

Sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym na posiedzeniu niejawnym.

Publikacja: 05.02.2009 06:59

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek JD Jerzy Dudek

Jednakże wniosek o przywrócenie terminu wniesienia sprzeciwu od tego nakazu może oddalić tylko po przeprowadzeniu rozprawy.

[b]Sąd Najwyższy w uchwale stwierdził, że oddalenie takiego wniosku na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne (sygn. III CZP 128/08). [/b]

Uchwała ma istotne znacznie praktyczne, ponieważ w trybie upominawczym rozpatrywana jest zdecydowana większość spraw wpływających do wydziałów cywilnych sądów rejonowych. Jest ona odpowiedzią na pytanie prawne powstałe na tle sprawy wniesionej przez spółdzielnię mieszkaniową przeciwko Magdalenie M. o zapłatę zaległych należności.

Roszczenia pieniężne – w myśl art. 497[sup]1[/sup] § 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link] – są rozpatrywane co do zasady w postępowaniu odrębnym upominawczym. Sąd orzeka, wydając nakaz zapłaty. Ten tryb rozstrzygnięcia jest niedopuszczalny tylko wówczas, gdy:roszczenie jest oczywiście bezzasadne, przytoczone okoliczności budzą wątpliwości, zapłata zależy od świadczenia wzajemnego, nie jest znane miejsce pobytu pozwanego albo nakaz nie mógł mu być doręczony w kraju. Wtedy sąd wyznacza rozprawę. Nakaz zapłaty natomiast wydaje na posiedzeniu niejawnym.

Nakazuje w nim pozwanemu, by w terminie dwu tygodni od jego doręczenia zapłacił wskazaną tam należność wraz z kosztami albo w tym terminie wniósł do sądu sprzeciw od samego nakazu (znajduje się w nim odpowiednie pouczenie). Jeśli pozew był wniesiony na urzędowym formularzu, to i sprzeciw pozwany musi wnieść na takim formularzu.

Magdalena M. sprzeciw od wydanego przeciwko niej nakazu zapłaty wniosła w terminie, ale nie zrobiła tego na urzędowym formularzu. Sąd wezwał ją do uzupełnienia tego braku, tj. do złożenia sprzeciwu na urzędowym formularzu z odpisem dla strony przeciwnej, pod rygorem odrzucenia sprzeciwu. Ponieważ Magdalena M. tego braku w terminie nie uzupełniła, sąd wydał postanowienie o odrzuceniu sprzeciwu.

[b]Kobieta nie dała jednak za wygraną i zwróciła się do sądu z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu, składając jednocześnie ten sprzeciw na urzędowym formularzu.[/b] Jednakże sąd uznał, że nie ma podstaw do uwzględniania tego wniosku, i go oddalił, a sprzeciw odrzucił. Postanowienie to zostało wydane na posiedzeniu niejawnym.

Sprawa znalazła się na wokandzie sądu II instancji wskutek zażalenia Magdaleny M. na to postanowienie. Sąd przed merytorycznym jego rozpatrzeniem powziął wątpliwość natury zasadniczej i o jej rozstrzygnięcie zwrócił się do SN. Nie był mianowicie pewny, czy także wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym sąd rozpoznaje na posiedzeniu niejawnym, czy też do jego rozpatrzenia stosować trzeba przepisy k. p. c. normujące kwestię przywracania terminów do dokonania każdej czynności procesowej podejmowanej w każdym z postępowań unormowanych w k. p. c., w tym postępowań odrębnych.

Treść uchwały podjętej w odpowiedzi na pytanie prawne sądu II instancji oznacza, że SN opowiedział się za tą drugą ewentualnością.

Artykuł 168 k. p. c. obliguje sąd do przywrócenia terminu na wniosek strony, jeśli ta nie dokonała czynności procesowej bez swojej winy. Zapisano w nim, że postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Orzecznictwo sądowe i nauka prawa są zgodne, że dotyczy to tylko postanowienia przywracającego termin; postanowienie oddalające wniosek o przywrócenie terminu może być wydane tylko po przeprowadzeniu rozprawy .