Oferta kupna nie wyłącza możliwości zasiedzenia

[b]Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z 18 marca 2009 r. (sygn. IV CSK 407/08), do którego dotarła „Rz”, potwierdził, że taki posiadacz może nabyć własność nieruchomości przez zasiedzenie, jeśli upłynął odpowiedni okres takiego posiadania. [/b]

W sprawie tej chodzi o nieruchomość o pow. 265 mkw., położoną w Warce, zabudowaną pawilonem handlowym. Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska wybudowała go z własnych środków. Został oddany do użytku w 1973 r.

[srodtytul]Nieudane uwłaszczenie, sprzeczne wyroki [/srodtytul]

Do dziś nieruchomość znajduje się w posiadaniu spółdzielni, a pawilon figuruje w dokumentacji jako jej środek trwały. Spółdzielnia wykorzystywała go do działalności handlowej, a od 1995 r. go wynajmuje. Przez cały czas opłacała też podatki od nieruchomości. Nikt nie żądał zwrotu nieruchomości ani nie zgłaszał do niej żadnych roszczeń. Jej właścicielem był Skarb Państwa. W 1990 r. stała się ona własnością gminy na podstawie ustawy komunalizacyjnej.

W 1995 r. spółdzielnia wystąpiła na podstawie art. 2c ust. 1 – 5 tzw. noweli uwłaszczeniowej z 1990 r. o przyznanie jej prawa użytkowania wieczystego gruntu i prawa własności pawilonu. Prawo do uwłaszczenia w myśl tego przepisu przysługiwało spółdzielniom legitymującym się tytułem prawnym do zajmowanej nieruchomości – w postaci użytkowania. Spółdzielnia nie miała takiego tytułu ani żadnego innego. Decyzja była więc odmowna.

W lipcu 2005 r. gmina wezwała spółdzielnię do uiszczenia opłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości za ostatnie trzy lata. Ta 6 grudnia 2005 r. uiściła należność (ponad 5 tys. zł). Od czerwca do grudnia 2006 r. trwały pertraktacje o nabycie nieruchomości od gminy na własność. Do transakcji nie doszło, bo spółdzielnia uznała cenę 130 tys. zł za wygórowaną. W grudniu 2006 r. gmina zażądała zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości za kolejny okres.

Spółdzielnia wystąpiła więc do sądu o stwierdzenie, że nabyła własność tej nieruchomości przez zasiedzenie.  

Sąd I instancji uwzględnił jej wniosek. Ponieważ zgodnie z art. 10 nowelizacji [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FD1FE2FA4471B77A8B2E36B87394E47A?id=70928]k.c.[/link] z 28 lipca 1990 r. bieg zasiedzenia nieruchomości będącej własnością Skarbu Państwa mógł rozpocząć się dopiero od 1 października 1990 r. i dla posiadacza w złej wierze zakończyć 30 września 2005 r., sąd rejonowy stwierdził, że spółdzielnia nabyła przez zasiedzenie własność nieruchomości z pawilonem handlowym 1 października 2005 r.

Sąd II instancji zmienił ten werdykt i wniosek spółdzielni oddalił. Uznał, że gmina nie była samoistnym posiadaczem spornej nieruchomości, a tylko taki posiadacz, władający nieruchomością jak właściciel, może nabyć jej własność przez zasiedzenie.

Sąd Najwyższy wskutek skargi kasacyjnej spółdzielni uchylił ten wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Za słuszne uznał zarzuty uchybień proceduralnych (m.in. brak wskazania przez sąd II instancji, który przyjął, że spółdzielnia nie była posiadaczem samoistnym, jaki był wobec tego charakter jej władztwa nad nieruchomością).

[srodtytul]Zapłata obojętna prawnie [/srodtytul]