Uchwały izb notarialnych sprzeczne z prawem

[b]13 maja 2010 r. przed Sądem Najwyższym[/b] odbyły się kolejne rozprawy w sprawie trzech skarg ministra sprawiedliwości na uchwały rad izb notarialnych dotyczących egzaminu wstępnego na aplikację notarialną i kandydatów, którzy uzyskali pozytywną ocenę na tym egzaminie oraz 5 skarg w sprawie odmowy wyznaczenia patrona osobom wpisanym na listy aplikantów.

Sąd Najwyższy rozpatrzył także skargę ministra sprawiedliwości na uchwałę Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie dotyczącą organizacji dla aplikantów praktyk w sądach.

Zaskarżone uchwały Rad Izb Notarialnych w Warszawie, Krakowie oraz Szczecinie stanowiły m.in., że [b]wpis na listę aplikantów nie jest równoznaczny z rozpoczęciem odbywania aplikacji i ma jedynie charakter rejestracji.[/b]

W uchwałach izby warszawskiej i szczecińskiej samorząd nałożył na aplikantów obowiązek „znalezienia sobie” patrona, uzależniając od tego rozpoczęcie aplikacji. Uchwała Rady Izby Notarialnej w Warszawie zawierała ponadto regulacje stanowiące podstawę do skreślenia z listy aplikantów osoby, która nie usprawiedliwi nieobecności na szkoleniach lub otrzyma z kolokwium ocenę niedostateczną.Sąd Najwyższy uchylił w powyższym zakresie uchwały Rad Izb Notarialnych jako sprzeczne z prawem.

W ustnych motywach, powołując się na wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2010 r., ponownie wskazał, że [b]zaskarżone przez ministra sprawiedliwości uchwały rad izb notarialnych wprowadzają nowe, nieznane przepisom powszechnie obowiązującego prawa, wymogi w zakresie wpisu na listę aplikantów notarialnych i zasad odbywania aplikacji[/b].

Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że rady izb notarialnych nie miały podstaw prawnych do nadawania uchwale o wpisie na listę aplikantów notarialnych skutków wyłącznie rejestracyjnych, bowiem naturalną konsekwencją wpisu na listę aplikantów jest uprawnienie aplikanta do rozpoczęcia odbywania szkolenia.

Podkreślono, że interpretacja ministra sprawiedliwości, iż z momentem wpisu na listę aplikantów, osoba zyskuje status aplikanta jest prawidłowa.

Wskazano, że obowiązkiem ustawowym rady samorządu jest zorganizowanie i prowadzenie aplikacji, co wiąże się z obowiązkiem wyznaczenia przez radę patronów, a dla członków samorządu, czyli notariuszy, oznacza obowiązek objęcia patronatu nad wskazanym aplikantem. Podważono zasadność uzyskania zgody notariusza na objęcie patronatu przywołując § 44 [link=http://www.rp.pl/temat/415712.html]Kodeksu etyki zawodowej notariusza[/link].

Sąd Najwyższy uchylił również jako sprzeczne z prawem pięć uchwał Rady Izby Notarialnej w Poznaniu, odmawiających wyznaczenia patrona dla aplikantów notarialnych i przekazał sprawy do ponownego rozpoznania. W ustnych motywach wskazał, że obowiązkiem rady jest wyznaczenie patrona, a w przypadku odmowy wyznaczenia patronem notariusza wskazanego przez aplikanta, rada jest zobowiązana wyznaczyć innego notariusza, który w jej ocenie ma ku temu kwalifikacje.

Postępowanie w sprawie skargi ministra sprawiedliwości na uchwałę Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie zostało umorzone, wobec uchylenia przez tę Radę przed terminem rozprawy zaskarżonej przez ministra sprawiedliwości uchwały.

[ramka][b]Sygnatury spraw rozpatrywanych przez Sąd Najwyższy[/b]

13 maja 2010 r. przed Sądem Najwyższym rozpoznawanych było kilka skarg:

[b]Sprawa (III ZS 4/10)[/b] - skarga ministra sprawiedliwości na uchwałę nr VII/XIII/464/2009 z 25 listopada 2009 r., Rady Izby Notarialnej w Warszawie w sprawie organizacji aplikacji notarialnej dla osób, które uzyskały pozytywny wynik z egzaminu wstępnego, przeprowadzonego 19 września 2009 r., oraz osób, które uzyskały pozytywny wynik z egzaminu konkursowego, przeprowadzonego 20 września 2008 r., które nie rozpoczęły aplikacji notarialnej do 31 grudnia 2009 r.

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżoną uchwałę w ustępach: 3, 4, 6, 7, 10, 11, 12 i 16 i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Radzie Izby Notarialnej w Warszawie; SN utrzymał zaskarżoną uchwałę w mocy w pozostałym zakresie.

[b]Sprawa (III ZS 5/10)[/b] - skarga ministra sprawiedliwości na uchwałę Nr 172/2009 Rady Izby Notarialnej w Krakowie z 27 listopada 2009 r., w sprawie organizacji aplikacji notarialnej dla osób, które uzyskały pozytywny wynik z egzaminu wstępnego na aplikację notarialną, w zakresie jej § 2,3,4 oraz 6.

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżoną uchwałę w paragrafie 4 i umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.

[b]Sprawa (III ZS 7/10)[/b] - Skarga Ministra Sprawiedliwości na uchwałę Nr 103/2009 Rady Izby Notarialnej w Szczecinie z 2 grudnia 2009 r., w sprawie organizacji aplikacji notarialnej dla osób, które uzyskały pozytywny wynik z egzaminu konkursowego, przeprowadzonego w 19 września 2009 r., zmienioną uchwałą Nr 5/2010 Rady Izby Notarialnej w Szczecinie z 20 stycznia 2010 r., w sprawie zmiany uchwały nr 103/2009 z 2 grudnia 2009 r., w zakresie jej pkt. 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 i 13.

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżoną uchwałę w punktach: 3, 4, 5, 8, 9, 10 i 13 i przekazał w tym zakresie sprawę Radzie Izby Notarialnej w Szczecinie do ponownego rozpoznania; utrzymał w mocy zaskarżoną uchwałę w pozostałej części.

Ponad to SN rozpoznał 5 skarg w sprawach uchwał Rady Izby Notarialnej w Poznaniu w sprawie wyznaczenia patrona ([b]Sygn. akt III ZS 8/10, III ZS 9/10, III ZS 10/10, III ZS 11/10, III ZS 12/10[/b]).

Sprawy te połączono i rozpoznano pod[b] sygnaturą (III ZS 8/10)[/b].

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone uchwały i sprawy przekazał Radzie Izby Notarialnej w Poznaniu do ponownego rozpoznania.

[i]- Zespół Prasowy Sądu Najwyższego[/i] [/ramka]