Łatwiej będzie zaskarżać decyzje o wywłaszczeniu

Od skargi do sądu administracyjnego na decyzję o wywłaszczeniu nieruchomości i ustaleniu wysokości odszkodowania pobiera się wpis stały, a nie stosunkowy. Wpis stały obowiązuje także wówczas, gdy skarżący kwestionuje jedynie wysokość odszkodowania – [b]stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale podjętej w siedmioosobowym składzie (sygn. I OPS 6/09)[/b]. Dotychczas wpisy stosunkowe, obliczane od wysokości roszczenia, mogły odstraszać wiele osób od zaskarżania decyzji wywłaszczeniowych.

[srodtytul]Drogie skargi[/srodtytul]

Część sądów orzekała bowiem, że ponieważ przedmiotem skargi jest decyzja obejmująca również wysokość odszkodowania, to od takiej skargi należy pobrać wpis stosunkowy. A wpis stały tylko wówczas, gdy kwestionuje się samą decyzję o wywłaszczeniu.

W myśl art. 230 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=166935]prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi[/link] od pism wszczynających postępowanie przed sądem w danej instancji pobiera się wpis stosunkowy lub stały. Zgodnie z art. 231 ppsa wpis stosunkowy pobiera się w sprawach, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne. W innych obowiązuje wpis stały. Wpis stosunkowy wynosi 1 – 4 proc. wartości przedmiotu zaskarżenia, maksymalnie 100 tys. zł od skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego i tyle samo od skargi kasacyjnej do NSA, podczas gdy wpis stały 100 – 300 zł, a w sprawach dotyczących koncesji i zezwoleń 500 – 10 tys. zł.

[srodtytul]Finansowa bariera [/srodtytul]

Specyficzny charakter decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości i ustaleniu wysokości odszkodowania wynika z art. 119 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=175872]ustawy o gospodarce nieruchomościami[/link]. Wyliczając elementy, jakie powinna ona zawierać, przepis ten wymienia w pkt 7 ustalenie wysokości odszkodowania. – W rezultacie w jednej decyzji istnieją dwie przesłanki formalnoprawne – mówi prok. Anna Podsiadło z Prokuratury Generalnej.

– O rodzaju, a zatem o wysokości wpisu, nie powinny decydować w takich sprawach należności pieniężne – uważa Artur Zalewski z Biura RPO, reprezentujący podczas posiedzenia NSA rzecznika praw obywatelskich. – Decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości zawsze poprzedza ustalenie wysokości odszkodowania. Od skargi do sądu, skierowanej w istocie przeciwko pozbawieniu lub ograniczeniu prawa własności, powinno się więc pobierać wpis stały. Wpis stosunkowy może być barierą, która uniemożliwi osobom wywłaszczonym bronienie swoich praw w postępowaniu sądowym.

Dokonując wykładni art. 230 i 231 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, NSA doszedł do wniosku, że w sprawach ze skarg na decyzje o wywłaszczeniu nieruchomości i ustaleniu wysokości odszkodowania powinien być pobierany wpis stały. Dla określenia wysokości wpisu decydujące znaczenie ma charakter sprawy i przedmiot zaskarżenia – stwierdził NSA. W tym wypadku należy przyjąć, że zasadniczą sprawą sądowo administracyjną jest wywłaszczenie nieruchomości, a wysokość odszkodowania, będąca obligatoryjnym elementem decyzji o wywłaszczeniu, jest tylko elementem wtórnym.

Zniweczenie decyzji o wywłaszczeniu niweluje decyzję o ustaleniu wysokości odszkodowania. Musi więc zawsze obowiązywać wpis stały, choćby strona kwestionowała jedynie wysokość odszkodowania.

[ramka][b]Józef Forystek, adwokat [/b]

Jest to bardzo potrzebna uchwała, gdyż wpisy stosunkowe są wielokrotnie wyższe.