NSA: Młyny mogły mielić zboże odrębnie

Nacjonalizacji nie podlegali przedsiębiorcy jako osoby fizyczne, lecz przedsiębiorstwa

Publikacja: 20.07.2010 03:00

NSA: Młyny mogły mielić zboże odrębnie

Foto: Fotorzepa, Jakub Dobrzyński

Także dzisiaj, oceniając legalność decyzji nacjonalizacyjnych, trzeba o tym pamiętać. [b]Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną ministra gospodarki (sygn. I OSK 1193/09).[/b]

Prowadząc postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji z 1948 r. o upaństwowieniu przedsiębiorstwa pod nazwą Młyn Motorowy Gryziński Chełm, minister gospodarki ocenił, że nie doszło do rażącego naruszenia prawa. Przejęte dwa młyny zbożowe miały łącznie zdolność przemiałową powyżej 15 ton zboża na dobę, obliczoną na podstawie długości walców lub powierzchni kamieni młyńskich. Potwierdzały to protokół zdawczo-odbiorczy z 1947 r. oraz opinia biegłego, powołanego przez Wojewódzką Komisję ds. Upaństwowienia Przedsiębiorstw. Zgodnie z art. 3 ustawy z 1946 r. o przejęciu podstawowych gałęzi przemysłu na własność państwa, nacjonalizacji podlegały m.in. młyny o zdolności przemiałowej powyżej 15 ton na dobę.

[wyimek] [b] Minister nie wyjaśnił[/b], czy właściciel miał jedno czy dwa oddzielne przedsiębiorstwa [/wyimek]

W skardze oraz podczas rozprawy przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie Alina G. i inni spadkobiercy byłego właściciela nie ograniczyli się do zakwestionowania oceny zdolności produkcyjnych młynów. Ich pełnomocnik wyraził wątpliwość, czy rzeczywiście oba młyny: handlowy i gospodarczy, stanowiły jedno przedsiębiorstwo.

WSA stwierdził, że minister gospodarki nie wyjaśnił, czy przedsiębiorstwo istotnie składało się z dwóch młynów. Czy też, jak twierdzą spadkobiercy oraz jeden z biegłych, i na co wskazują istniejące dokumenty, były to dwa oddzielne przedsiębiorstwa, więc ich zdolność przemiałową trzeba obliczać osobno. Wniosek o upaństwowienie dotyczył bowiem jedynie młyna handlowego, a nie obu. Przede wszystkim należy więc ustalić, czy przedsiębiorstwo Młyn Motorowy Gryziński Chełm obejmowało jeden czy dwa młyny. A następnie ocenić, czy zdolność przemiałowa, obliczana bądź to łącznie dla obu młynów, bądź osobno dla każdego z nich, pozwalała na ich przejęcie przez Skarb Państwa. To zadecyduje o ewentualnej nieważności decyzji o nacjonalizacji – stwierdził WSA [b](sygn. IV SA/Wa 351/09)[/b], uchylając decyzję ministra gospodarki.

Minister zaskarżył ten wyrok do NSA. Jego przedstawicielka radca prawny Alicja Kurek argumentowała podczas rozprawy, że skoro oba młyny należały do jednego przedsiębiorcy, ich ewentualna rozdzielność nie miała znaczenia. Innego zdania był radca prawny Wiesław Betiuk, reprezentujący spadkobierców.

– To, czy młyny gospodarczy i handlowy stanowiły odrębne przedsiębiorstwa, mające jednego właściciela, ma zasadnicze znaczenie, gdyż albo należy liczyć zdolność przemiałową obu młynów łącznie, albo każdego z osobna – przekonywał. – A od tego zależy, czy były podstawy do wydania decyzji o upaństwowieniu. Nacjonalizacji nie podlegali bowiem przedsiębiorcy jako osoby fizyczne, lecz przedsiębiorstwa.

NSA podzielił ten pogląd i oddalił skargę kasacyjną ministra gospodarki. Musi on obecnie ponownie rozpoznać wniosek o unieważnienie decyzji o upaństwowieniu.

– Istotne jest ustalenie w świetle ustawy nacjonalizacyjnej, czy przejęte przedsiębiorstwo było jednym przedsiębiorstwem, na które składały się młyn handlowy i młyn gospodarczy, czy też były to dwa oddzielne przedsiębiorstwa, i czy spełniały one przesłanki z ustawy nacjonalizacyjnej – powiedziała sędzia Małgorzata Masternak-Kubiak, uzasadniając wyrok.

Także dzisiaj, oceniając legalność decyzji nacjonalizacyjnych, trzeba o tym pamiętać. [b]Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną ministra gospodarki (sygn. I OSK 1193/09).[/b]

Prowadząc postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji z 1948 r. o upaństwowieniu przedsiębiorstwa pod nazwą Młyn Motorowy Gryziński Chełm, minister gospodarki ocenił, że nie doszło do rażącego naruszenia prawa. Przejęte dwa młyny zbożowe miały łącznie zdolność przemiałową powyżej 15 ton zboża na dobę, obliczoną na podstawie długości walców lub powierzchni kamieni młyńskich. Potwierdzały to protokół zdawczo-odbiorczy z 1947 r. oraz opinia biegłego, powołanego przez Wojewódzką Komisję ds. Upaństwowienia Przedsiębiorstw. Zgodnie z art. 3 ustawy z 1946 r. o przejęciu podstawowych gałęzi przemysłu na własność państwa, nacjonalizacji podlegały m.in. młyny o zdolności przemiałowej powyżej 15 ton na dobę.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Egzamin 8-klasisty: język polski. Odpowiedzi eksperta WSiP
Matura i egzamin ósmoklasisty
Egzamin 8-klasisty: matematyka. Rozwiązania eksperta WSiP
Internet i prawo autorskie
Bruksela pozwała Polskę do TSUE. Jest szybka reakcja rządu Donalda Tuska
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Dobra osobiste
Karol Nawrocki pozwany za książkę, którą napisał jako Tadeusz Batyr