Kto powinien zapłacić należną akcyzę od paliwa

[b]Tak orzekł WSA w Łodzi 20 lipca 2010 r. (I SA/Łd 171/10).[/b]

Skarżący zajmuje się obrotem benzyną i olejem napędowym. Organy podatkowe określiły mu zobowiązanie w podatku akcyzowym za miesiące od stycznia do grudnia 2004 r. Uznały za udowodnione to, że kupił paliwo z nieujawnionych źródeł, oraz to, że na wcześniejszym etapie nie zadeklarowano czynności opodatkowanych związanych z tym paliwem. Należało zatem uznać, że paliwo to nie było wcześniej opodatkowane, a obowiązek w tym zakresie spoczywa na podatniku.

Skarżący kwestionując to rozstrzygnięcie, stwierdził, że u jego kontrahentów były przeprowadzane kontrole krzyżowe, z których wynika, że obrót był rzeczywisty. Jego zdaniem organy podatkowe nie wykazały tego, że podatek nie został zapłacony na wcześniejszych etapach obrotu.

Podniósł dodatkowo, że podatnicy akcyzy zostali w ustawie wymienieni w określonej kolejności, co oznacza, że ustawodawca określił też kolejność, w jakiej należy dochodzić podatku od hurtowników, dystrybutorów itd. W konkluzji podatnik zaznaczył, że skoro jest zwolniony z akcyzy, to należy pobrać ten podatek na wcześniejszych etapach obrotu.

Sąd oddalił skargę, w pełni podzielając stanowisko organów. Jego zdaniem udowodniły, przynajmniej w dostatecznej mierze, że podatek akcyzowy nie został zapłacony na wcześniejszych etapach obrotu. Przyjęta przez skarżącego wykładnia przepisów nie uzyskała aprobaty sądu.

Sędziowie wskazali bowiem, że [b]akcyza jest podatkiem jednoetapowym i przepisy ustawy o podatku akcyzowym z 2008 r. nie określały kolejności, w jakiej należy go ściągać od uczestników procesu produkcji, obrotu i handlu paliwem. Tym samym podatnik ma obowiązek odprowadzić akcyzę, ponieważ na wcześniejszych etapach nie została zapłacona[/b].

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Krzysztof Rutkowski, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie):[/b]

Sąd uznał, że od posiadacza wyrobów akcyzowych, od których nie została zapłacona akcyza, można żądać zapłaty tego podatku niezależnie od okoliczności wejścia w posiadanie wyrobu. Stanowisko to może budzić wątpliwości.

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D85D2788AA366E9B6AF3BD23DDF0F8C2?id=296270]Ustawa akcyzowa[/link] zawiera wprawdzie podstawę do takiego żądania (art. 8 ust. 2 pkt 4 i art. 13 ust. 1 pkt 1), jednak regulacje te mają charakter wyjątkowy i powinny być stosowane wyłącznie, gdy nie można ustalić podatnika zobowiązanego z innego tytułu (producenta, importera, prowadzącego skład podatkowy itp.).

Chociaż sama ustawa nie rozstrzyga jednoznacznie o wyjątkowym charakterze odpowiedzialności posiadacza, to należy mieć na uwadze, że akcyza jest podatkiem zharmonizowanym, przez co zasady jej wymagalności powinny być zgodne z przepisami prawa wspólnotowego.

Przy wykładni przepisów krajowych zasadne jest zatem odniesienie się do dyrektywy 2008/118 w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego (tzw. nowej dyrektywy horyzontalnej). Jej art. 8 ust. 1, wyliczający podatników akcyzy przy konkretnych zdarzeniach i czynnościach, również nakłada obowiązek podatkowy na przechowawcę wyrobów akcyzowych, na które nie nałożono wcześniej akcyzy.

Ten sam przepis mówi jednak, że przy nielegalnym wyprowadzeniu ze składu podatkowego podatnikiem jest osoba uczestnicząca w takim wyprowadzeniu, przy nielegalnej produkcji podatnikiem jest uczestniczący w produkcji, a przy nielegalnym imporcie (przemycie) osoba uczestnicząca w takim imporcie (przemycie).

Mając na uwadze, że aby w ogóle doszło do posiadania wyrobu z niezapłaconą akcyzą, wyrób taki musi zostać wcześniej nielegalnie wyprodukowany, importowany lub wyjęty spod procedury zawieszenia poboru akcyzy, z odpowiedzialnością posiadacza będziemy mieli do czynienia wyłącznie w razie braku innego podatnika.

Podobne konkluzje wynikają z [b]orzeczenia ETS w sprawie C-325/99 van der Water[/b], w którym Trybunał uznał wymagalność akcyzy od posiadacza alkoholu niepotrafiącego wskazać źródła jego pochodzenia ani nielegitymującego się jakimikolwiek dokumentami potwierdzającymi zapłatę akcyzy.

Zatem akcyzy można żądać od posiadacza, ale wyłącznie jeżeli niemożliwe jest ustalenie innej osoby zobowiązanej (nielegalnego producenta, przemytnika itp.). Nie można natomiast zgodzić się z praktyką, że od posiadacza wyrobu żąda się akcyzy ze względu np. na niemożność jej wyegzekwowania od znanego organom innego podmiotu.

Żaden przepis nie nakłada bowiem na posiadacza wyrobów akcyzowych odpowiedzialności solidarnej, a odpowiedzialności takiej nie można domniemywać.[/ramka]

Akcyza Finanse w Firmie Orzecznictwo Sądów i Trybunałów

[b]Tak orzekł WSA w Łodzi 20 lipca 2010 r. (I SA/Łd 171/10).[/b]

Pozostało 88% artykułu