Praktyka ZUS niezgodna z unijnym prawem

Pracownicy migrujący nie mogą być traktowani gorzej. Okresy pracy za granicą powinny być uwzględniane przy przyznawaniu im prawa do świadczeń

Publikacja: 08.03.2011 03:42

Praktyka ZUS niezgodna z unijnym prawem

Foto: Fotorzepa, Roman Bosiacki

Postępowanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest niezgodne z prawem unijnym. Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sygnatura akt C-440/09). W rozpatrywanej sprawie chodziło o sposoby ustalania okresu niezbędnego do nabycia prawa do emerytury.

Stanisława Tomaszewska po ukończeniu 55 lat złożyła wniosek o wcześniejsze przejście na emeryturę. Chciała, by ZUS uwzględnił w stażu  49 miesięcy, które przepracowała na terytorium byłej Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej.

ZUS wprawdzie wliczył okres przepracowany za granicą do wymaganego przez prawo okresu ubezpieczenia (30 lat dla 55-letniej kobiety), nie uwzględnił go jednak przy wyliczaniu  jednej trzeciej, której nie mogą przekraczać okresy nieskładkowe w stosunku do okresów składkowych. Okres przepracowany w Polsce okazał się niewystarczający. ZUS odmówił więc pani Tomaszewskiej prawa do wcześniejszej emerytury.

Kobieta odwołała się od decyzji ZUS do sądu. Ten zaś  uznał, że pani  Tomaszewska ma prawo do emerytury. ZUS wniósł więc apelację. Sąd apelacyjny utrzymał w mocy orzeczenie sądu pierwszej instancji. Uznanie, że okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać jednej trzeciej okresów składkowych  wyłącznie w Polsce,  postawiłoby pracowników migrujących w gorszej sytuacji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł skargę kasacyjną. Jego zdaniem polskie sądy dokonały błędnej wykładni unijnego rozporządzenia nr 1408/71. Zakład  stał  na stanowisku, że okresy ubezpieczenia  w innych państwach członkowskich powinny być uwzględniane w drugiej kolejności.

Sąd Najwyższy miał wątpliwości co do wykładni europejskiego prawa i zwrócił się do Luksemburga z pytaniem prejudycjalnym, czy przy ustalaniu stosunku okresów nieskładkowych do  składkowych ZUS powinien uwzględniać czas przepracowany za granicą.

ETS przychylił się do argumentacji polskiego sądu apelacyjnego. Jego zdaniem interpretacja prawa przyjęta przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych może stanowić przeszkodę  w swobodnym przepływie pracowników. Polskie prawo może ustanawiać minimalny okres składkowy w celu nabycia prawa do emerytury oraz ustalać charakter i granicę okresów składkowych podlegających uwzględnieniu. Może to jednak czynić, pod warunkiem że – zgodnie z art. 45 rozporządzenia nr 1408/71 – okresy składkowe zaliczone w innym państwie członkowskim będą uwzględniane na takich samych zasadach jak okresy  w Polsce. W konsekwencji okresy składkowe przypadające na pracę Stanisławy Tomaszewskiej w innym państwie członkowskim powinny być traktowane na równi  z okresami składkowymi w Polsce, a tym samym  uwzględnione podczas ustalania  granicy  jednej trzeciej, której nie mogą przekraczać okresy nieskładkowe w stosunku do  składkowych.

OPINIA

Magdalena Zwolińska, adwokat w kancelarii Raczkowski i Wspólnicy

ETS po raz kolejny podkreślił, że sądy i organy powinny interpretować prawo krajowe zgodnie z podstawowymi zasadami wspólnotowymi. Jedną z nich jest równe traktowanie wykonujących pracę. Pracownicy korzystający ze swobody przepływu osób nie mogą być stawiani w gorszej sytuacji. Dlatego ZUS, ustalając prawo do emerytury tym, którzy część życia zawodowego spędzili poza Polską, powinien ukończone tam okresy składkowe i nieskładkowe traktować na równi z polskimi. Wprawdzie orzeczenie dotyczy interpretacji poprzedniego rozporządzenia o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego nr 1408/71, ale zachowuje pełną aktualność pod rządem przepisów nowego rozporządzenia nr 883/2004.

sygnatura akt: C-440/09

Postępowanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest niezgodne z prawem unijnym. Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sygnatura akt C-440/09). W rozpatrywanej sprawie chodziło o sposoby ustalania okresu niezbędnego do nabycia prawa do emerytury.

Stanisława Tomaszewska po ukończeniu 55 lat złożyła wniosek o wcześniejsze przejście na emeryturę. Chciała, by ZUS uwzględnił w stażu  49 miesięcy, które przepracowała na terytorium byłej Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej.

Pozostało 86% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów