Stawki VAT: Ustawa o VAT może odsyłać do PKWiU

Tak orzekł WSA w Warszawie 27 lipca 2011 (III SA/Wa 184/11).

Wyjaśnił, że jest to prawidłowe, ponieważ PKWiU odpowiada stosowanej w całej UE nomenklaturze scalonej.

Spółka zajmuje się dystrybucją produktów przeznaczonych do żywienia zwierząt. W odniesieniu do pewnej części preparatów paszowych spółka ma opinie organów statystycznych wskazujące na możliwość zaklasyfikowania ich do grupowania PKWiU 15.71 „Pasza dla zwierząt hodowlanych”, a w stosunku do pozostałych – do innych grupowań PKWiU.

Spółka wystąpiła do ministra finansów z pytaniem, czy od 1 maja 2004 do 31 grudnia 2010 miała prawo stosować przy sprzedaży wskazanych przez nią preparatów obniżoną 3-proc. stawkę VAT i czy począwszy od 1 stycznia 2011 może stosować obniżoną stawkę VAT (8 proc.).

Zdaniem wnioskodawcy przysługuje jej prawo do stosowania obniżonych stawek VAT niezależnie od przyporządkowania sprzedawanych produktów do określonego grupowania PKWiU. Takie zdefiniowanie towarów objętych niższą stawką jest bowiem sprzeczne z prawem UE.

Minister w interpretacji wyjaśnił, że przepisy dające prawo do stosowania preferencyjnej 3-proc. stawki dla pewnej grupy towarów przestają obowiązywać po 31 grudnia 2010. Od 1 stycznia 2011 spółce przysługuje prawo do stosowania obniżonej stawki (8 proc.) dla dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy o VAT. W odniesieniu do pozostałych towarów właściwa jest stawka podstawowa.

Spółka w skardze do WSA w Warszawie zarzuciła nieprawidłowe zastosowanie art. 41 ust. 2 ustawy o VAT w związku z art. 93 i 98 dyrektywy 2006/112/WE. Sąd oddalając skargę, zauważył, że wprowadzenie przez Polskę preferencyjnej stawki VAT miało charakter fakultatywny.

Polski ustawodawca mógł więc selektywnie wskazać kategorie produktów, których sprzedaż będzie jej podlegała. Przepisy ustawy o VAT nie naruszają więc zasady równości ani prawa konkurencji.

Monika Kamińska Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje Ewelina Tomczyk, doradca podatkowy, starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro we Wrocławiu)

WSA w Warszawie zanegował możliwość podważenia przez podatnika zasadności stosowania klasyfikacji statystycznej w celu prawidłowej kwalifikacji sprzedawanych towarów na gruncie ustawy o VAT.

Należy się zgodzić, że wprowadzenie regulacji pozwalających na stosowanie obniżonej stawki w odniesieniu do środków spożywczych (łącznie z napojami, ale z wyłączeniem napojów alkoholowych) przeznaczonych do spożycia przez ludzi i zwierzęta miało charakter fakultatywny.

Jednak czy można przyjąć, że polski ustawodawca dysponował zupełną dowolnością w tym zakresie? Sąd wyraził przekonanie, że polskie przepisy nie naruszają prawa unijnego.

Tymczasem istnieją przesłanki prowadzące do wniosku, że wybiórcze przeniesienie przepisów dotyczących preferencyjnej stawki VAT mogło prowadzić do naruszenia konkurencyjności.

Skoro bowiem ustawodawca objął obniżoną stawką pasze dla zwierząt (grupowanie PKWiU 15.7), z wyłączeniem  przetworów z ryb i z ssaków morskich oraz karmy dla psów i kotów, podmioty produkujące np. wyłącznie paszę z ryb mogły się znaleźć w gorszej sytuacji niż producenci pasz opartych na innych składnikach.

Oczywiście wykazanie zakłócenia warunków konkurencji wymagałoby przeprowadzenia odpowiednich analiz ekonomicznych.

W komentowanym wyroku sąd wskazał również, że PKWiU odpowiada nomenklaturze scalonej, w związku z czym jej stosowanie jest zgodne z art. 98 ust. 3 dyrektywy.

Warto przypomnieć, że przepis ten umożliwia zastosowanie nomenklatury scalonej (kodów CN) w celu precyzyjnego określania zakresu kategorii produktów  podlegających obniżonej stawce VAT.

Nie zawiera on jednak możliwości stosowania jakiejkolwiek innej klasyfikacji obowiązującej w danym państwie członkowskim i wykorzystywanej do innych celów, np. klasyfikacji statystycznej (jak to ma miejsce w polskiej ustawie o VAT).

Ponadto, chociaż klasyfikacja PKWiU opiera się m.in. na nomenklaturze scalonej a do większości grupowań PKWiU zostały przyporządkowane odpowiednie kody CN,  należałoby się zastanowić, czy posługiwanie się samą klasyfikacją statystyczną nie będzie w pewnych okolicznościach prowadziło do uzyskania efektów niezgodnych z celem dyrektywy.

Tym bardziej że literalna wykładnia art. 98 ust. 3 dyrektywy pozwala wysunąć wniosek, że korzystanie z nomenklatury scalonej ma służyć wyłącznie doprecyzowaniu zakresu kategorii produktów, nie powinno natomiast prowadzić do zawężania lub rozszerzania zakresu stosowania stawki obniżonej.