Nabywca przedsiębiorstwa musi korygować VAT

Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną jednego z banków (sygnatura akt I FSK 1199/10.

Spór w sprawie dotyczył interpretacji przepisów o VAT. We wniosku o interpretację bank wyjaśnił, że planuje nabycie przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części. Zbywca prowadzi działalność opodatkowaną VAT i jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w całości. Bankowi nabyty majątek również będzie służył do prowadzenia działalności, ale zwolnionej z VAT.

Wnioskodawca podkreślił, że w skład nabytego przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części) będą wchodzić m.in. środki trwałe (w tym inwestycje w obcych środkach trwałych), wartości niematerialne i prawne oraz nieruchomości. Przed

sprzedażą zbywca wykorzystuje je wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Z kolei bank jako nabywca dokonuje czynności zwolnionych z VAT i w zasadzie nie prowadzi działalności podlegającej opodatkowaniu VAT.

Bank miał dwie wątpliwości. Przede wszystkim, czy w związku z nabyciem przedsiębiorstwa będzie musiał dokonać korekty podatku naliczonego, o której mowa w art. 91 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU nr 54, poz. 535 ze zm.). A jeśli tak, to czy korekta ta powinna polegać na pomniejszeniu kwoty podatku naliczonego czy też na wykazaniu go do zapłaty.

Obowiązek skorygowania VAT w razie zbycia jest realizacją zasady neutralności

Wydając interpretację, fiskus nie miał wątpliwości, że bank musi skorygować VAT. Podkreślił, że jeżeli zbywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części dokonał całości odliczenia podatku ze względu na nabycie towarów związanych wyłącznie z czynnościami opodatkowanymi i w okresie korekty zbył te towary, to następca prawny – w świetle art. 91 ust. 9 ustawy o VAT – ma obowiązek dokonania korekty w tej części, w jakiej w okresie korekty nabyte towary nie służyły czynnościom opodatkowanym.

Bank zaskarżył interpretację do sądu. W skardze zarzucił, że polski ustawodawca błędnie implementował regulacje unijne. Z dyrektywy wynika, że obowiązek korekty dotyczy następcy prawnego. Tymczasem żaden przepis ustawy o VAT nie czyni nabywcy następcą prawnym zbywcy.

Sąd pierwszej instancji oddalił jednak skargę banku. W jego ocenie nabywca ma obowiązek korekty VAT. Sąd nie potwierdził też stanowiska banku, że korekta powinna zostać ograniczona do zmniejszenia podatku naliczonego do odliczenia do kwoty zero w pozycji 50 i ewentualnie 51 deklaracji VAT. W zależności bowiem od sytuacji – jaka jest kwota korekty tego podatku i jaka podatku do odliczenia – kwota wykazana w pozycji 50 lub 51 może być również liczbą ujemną. Taka sytuacja może powstać, gdy kwota VAT naliczonego do zwrotu w związku z korektą jest wyższa od podatku do odliczenia.

Stanowisko fiskusa potwierdził też NSA. Jak wyjaśniła sędzia NSA Grażyna Jarmasz, dyrektywa 112 stawia wymóg, żeby nabywca zorganizowanej części przedsiębiorstwa był traktowany jako następca prawny zbywcy. Polska ustawa bezpośrednio nie posługuje się pojęciem „następca prawny", ale realizuje cel dyrektywy. Traktuje bowiem nabywcę jako następcę do celów VAT.

W zakresie ujemnego podatku naliczonego NSA orzekł, że nie można go przenosić na kolejne miesiące i podlega on wpłacie do urzędu skarbowego.