Bank zwróci emeryturę pobraną z bankomatu

[b]Tak wynika ze środowego wyroku Sądu Najwyższego (II UZP 2/09)[/b]. Problem powstał po tym, gdy przez pięć miesięcy po śmierci Alojzego W. na jego konto w Banku Pekao SA ciągle wpływała emerytura. Gdy do ZUS w końcu dotarła informacja o tym, że wypłacał to świadczenie nienależnie, wystąpił do banku o ich zwrot.

Okazało się jednak, że konto jest puste. Bankowi nie udało się zaś ustalić, kto, posługując się kartą płatniczą zmarłego i przypisanym do niej PIN kodem, wypłacił sobie te pieniądze z bankomatu.

Zazwyczaj w takiej sytuacji ZUS nie ma większych problemów z odzyskaniem pieniędzy. Bank wskazuje bowiem, komu zostały one wypłacone. Gdy pobrano je z konta z użyciem karty bankomatowej i nie można zidentyfikować osoby, która to zrobiła, banki wypłacają te pieniądze z własnej kieszeni. Najczęściej bowiem do ZUS dość szybko dociera wiadomość o śmierci emeryta. Choć nikt nie ma obowiązku informowania o tym zakładu, wystarczy, że rodzina wystąpi o zasiłek pogrzebowy (trzeba do tego przedstawić akt zgonu). Zakład wstrzymuje wówczas wypłatę świadczenia i występuje do banku o zwrot kwoty nienależnie wypłaconej po śmierci emeryta.

W tym przypadku było jednak inaczej i informacja o śmierci Alojzego W. dotarła do tych instytucji dopiero po pięciu miesiącach, a kwota do zwrotu urosła do pięciu tysięcy złotych.

[srodtytul]Kto odpowiada[/srodtytul]

Podczas rozprawy przed Sądem Najwyższym pełnomocnik Banku Pekao SA, dowodził, że zgodnie z art. 16[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E2B75464764ADCE1FDE3D72F5155FDE0?id=167135] ustawy z 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (DzU nr 169, poz. 1385) [/link][b]każdy użytkownik karty bankomatowej ma między innymi obowiązek przechowywać ją oraz kod identyfikacyjny do niej z należytą starannością, a także nie może udostępniać ich nieuprawnionym osobom. Natomiast art. 28 i 32 tej ustawy mówią, że posiadacza obciążają operacje dokonane przez osoby, którym udostępnił kartę płatniczą lub ujawnił kod identyfikacyjny. [/b]

Zdaniem banku, w sytuacji gdy posiadacz karty zmarł, odpowiedzialność za nieuprawnione wypłaty zostaje przeniesiona na jego spadkobierców. Ponadto zgodnie z art. 55 prawa bankowego bank jest zwolniony od zwrotu nadpłaconej emerytury, jeżeli przed otrzymaniem wniosku z ZUS dokonał z tych rachunków wypłat innym uprawnionym osobom. Bank musi jednak wskazać osoby, które pobrały wypłaty.

Pełnomocnik ZUS dowodził zaś, że zgodnie z art. 138a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BD181209CE4CF6AC5A95B66FB110D94D?id=172511]ustawy o emeryturach i rentach z FUS[/link] bank ma bezwzględny obowiązek zwrotu emerytury, jaka została wpłacona na konto po śmierci ubezpieczonego.

[srodtytul]Na zasadzie ryzyka[/srodtytul]

Sąd Najwyższy w uchwale, która została podjęta 6 maja 2009 r., uznał, że w tej sprawie ma zastosowanie art. 138a ustawy emerytalnej, który nakazuje bankowi zwrot nadpłaconej emerytury.

– [b]Choć nie można w takiej sytuacji przypisać bankowi jakiejkolwiek winy, nie może on zostać zwolniony z odpowiedzialności[/b] – argumentował sędzia Bogdan Cudowski w uzasadnieniu do tej uchwały. Opiera się ta odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. Bank nie jest bowiem w stanie wskazać, kto udostępnił kartę i PIN, za pomocą których dokonano wypłat emerytury. Nie wiadomo także, kto dokonał tych wypłat.