Pożyczka od udziałowca spółki nie podlega PCC

Polskie przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w latach 2007 – 2008, przewidując opodatkowanie pożyczki udzielonej spółce przez jej udziałowca, były niezgodne z prawem wspólnotowym

Aktualizacja: 05.10.2009 07:40 Publikacja: 05.10.2009 06:50

[b]Tak orzekł WSA w Warszawie 11 września 2009 r. (III SA/ Wa 619/09).[/b]

Spółka złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Wskazała, że udziałowiec z siedzibą w Belgii udzielił jej pożyczki, która korzysta ze zwolnienia z tego podatku, zgodnie z art. 9 ust. 10 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7A8406E9DD47CF787B5D36C30B9D1833?id=185384]ustawy o PCC[/link]. Jej zdaniem nie ma żadnych ograniczeń podmiotowych zakresu tego zwolnienia, w szczególności przysługuje ono także w razie udzielenia pożyczki przez podmiot powiązany kapitałowo z pożyczkobiorcą.

Spółka podkreśliła również, że art. 4 ust. 1 dyrektywy 69/335/EWG w sprawie podatków pośrednich od gromadzenia kapitału zawiera wyczerpujący katalog czynności podlegających podatkom kapitałowym w państwach członkowskich, a pożyczka udzielona podatnikowi przez jej udziałowca nie mieści się w tym katalogu.

Organy podatkowe odmówiły stwierdzenia nadpłaty, argumentując, że zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC udzielenie pożyczki spółce kapitałowej przez jej udziałowca traktowane jest jako zmiana umowy spółki, a ta jest objęta PCC na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

WSA, do którego spółka zaskarżyła to rozstrzygnięcie, przyznał jej rację. Stwierdził, że [b]polskie przepisy w tym zakresie w latach 2007 – 2008 były niezgodne z przepisami dyrektywy[/b]. W stanie prawnym na 1 lipca 1984 r. (do którego odnosi się dyrektywa) opodatkowaniu podlegały jedynie pożyczki udzielone przez udziałowca spółki, gdy suma wszystkich udzielonych pożyczek w dniu udzielenia pożyczki przekraczała wartość 50 proc. kapitału zakładowego. W konsekwencji tylko w tym jednym wypadku można było opodatkować taką transakcję.

WSA podkreślił, że Polska po akcesji do UE nie była uprawniona do rozszerzania zakresu opodatkowania PCC. Natomiast nowelizacja ustawy, która weszła w życie 1 stycznia 2007 r., naruszyła prawa wspólnotowe, ponieważ ponownie opodatkowała transakcję, która z dniem akcesji była zwolniona z podatku.

[i]Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Agnieszka Pajurek, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie):[/b]

Wyrok ten jest kolejnym orzeczeniem sądów administracyjnych potwierdzającym niezgodność polskich przepisów ustawy o PCC w brzmieniu obowiązującym w latach 2007 – 2008 z przepisami unijnymi.

Przed spółkami, które w latach 2007 – 2008 zaciągnęły pożyczkę u swojego udziałowca i w związku z tym zapłaciły PCC, otwiera się więc szansa odzyskania tej należności od Skarbu Państwa.

Zgodnie bowiem z utrwaloną linią orzeczniczą Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), jeżeli dyrektywa została nieprawidłowo wdrożona do krajowego porządku prawnego, podatnicy mają prawo bezpośrednio powoływać się na uprawnienia wynikające z przepisów dyrektywy, pod warunkiem że są one bezwarunkowe i precyzyjne.

W analizowanej sytuacji wersją dyrektywy kapitałowej (dyrektywa 69/335/EWG w sprawie podatków pośrednich od gromadzenia kapitału) wiążącą Polskę jest jej wersja obowiązująca na 1 maja 2004 r. Należy ją odczytywać w sposób bezpośredni i zgodny z wykładnią gramatyczną. Gramatyczną wykładnię przepisów dyrektywy kapitałowej w podobnej sprawie zastosował [b]ETS w sprawie Optimus (C-366/07, Optimus – Telecomunicaćões S.A. przeciwko Fazenda Pública)[/b].

Zgodnie z nią, na moment wejścia Polski do Unii Europejskiej, określone operacje (w tym szczególne przypadki pożyczek) w zakresie, w jakim były 1 lipca 1984 r. opodatkowane stawką 1 proc., mogą nadal podlegać podatkowi kapitałowemu.

W 1984 r. istniała w Polsce opłata skarbowa od określonych rodzajów pożyczek, jednak zastosowana stawka podatku na 1 lipca 1984 r. przekraczała 1 proc. wartości pożyczki. Stąd też nie został wypełniony warunek co do stosowanej stawki 1 proc. przewidziany w dyrektywie kapitałowej.

Zatem należy uznać, że wdrożenie postanowień dyrektywy do polskiego prawa podatkowego w zakresie opodatkowania PCC w latach 2007 – 2008 pożyczek udzielonych spółce przez jej udziałowca było nieprawidłowe.[/ramka]

[b]Tak orzekł WSA w Warszawie 11 września 2009 r. (III SA/ Wa 619/09).[/b]

Spółka złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Wskazała, że udziałowiec z siedzibą w Belgii udzielił jej pożyczki, która korzysta ze zwolnienia z tego podatku, zgodnie z art. 9 ust. 10 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7A8406E9DD47CF787B5D36C30B9D1833?id=185384]ustawy o PCC[/link]. Jej zdaniem nie ma żadnych ograniczeń podmiotowych zakresu tego zwolnienia, w szczególności przysługuje ono także w razie udzielenia pożyczki przez podmiot powiązany kapitałowo z pożyczkobiorcą.

Pozostało jeszcze 84% artykułu
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Prawo drogowe
Ważny wyrok ws. płatnego parkowania. Sąd: nie można nakładać kar za spóźnienie
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie ruszyli masowo po pieniądze za nadgodziny. Dlaczego?
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo