Od okazjonalnej pożyczki trzeba zapłacić PCC

[b]Tak orzekł WSA w Gliwicach 14 kwietnia 2010 r. (I SA/Gl 776/09).[/b]

Urząd kontroli skarbowej ustalił, że w maju 2004 r. między spółką (pożyczkodawca) a jej prokurentem (pożyczkobiorca) została zawarta umowa pożyczki na pięć lat, oprocentowanej w skali roku na 10 proc. Umowę podpisali prokurent i prezes spółki, uprawniony do samodzielnego działania w jej imieniu i jednocześnie będący większościowym udziałowcem.

Nowy prezes spółki, który zastąpił poprzedniego, zatwierdzającego pożyczkę, twierdził, że o tej umowie dowiedział się dopiero w połowie 2008 r. Wcześniej kwoty, które wpływały z tego tytułu na konto spółki, traktował jako zaliczki zwracane przez prokurenta i tak też były księgowane. Spółka przyznała, że nie zapłaciła PCC od pożyczki i nie złożyła deklaracji na ten podatek.

Uznała bowiem, że skoro prowadzi działalność w zakresie usług pośrednictwa finansowego, pożyczka nie podlega PCC. W skardze do WSA spółka i jej prokurent argumentowali, że art. 2 pkt 4 ustawy o PCC jasno i precyzyjnie wskazuje, że jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu wykonania czynności jest opodatkowana VAT lub zwolniona z tego podatku, nie podlega PCC. Skarżący zaznaczyli, że pożyczka miała charakter jedynie okazjonalny.

Sąd oddalił skargę. W uzasadnieniu podkreślił, że skoro udzielona prokurentowi pożyczka z racji jej okazjonalnego charakteru była usługą nieobjętą VAT, to podlega PCC. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania czynności cywilnoprawnej.

[i]Autor jest członkiem w Zespole Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Łukasz Sobczak, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro we Wrocławiu):[/b]

Zgodnie z obowiązującym w 2004 r. brzmieniem art. 2 pkt 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5FAB29BB98D1377E2513F52023387969?id=185384]ustawy o PCC[/link] podatkowi temu nie podlegały „czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności na podstawie odrębnych przepisów jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona od tego podatku”.

Na uwagę zasługuje to, że co do zasady, zarówno obecnie, jak i w 2004 r. (z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie) zakresy przedmiotowe [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link] i ustawy o PCC wzajemnie się wykluczają, czynności wykonywane w ramach działalności gospodarczej podlegają VAT, natomiast pozostałe obciąża PCC (ewentualnie podatek od spadków i darowizn).

To, czy usługi pośrednictwa finansowego stanowią przedmiot działalności gospodarczej (zidentyfikowany w odpowiednich rejestrach), z uwagi na zasadę swobody działalności gospodarczej oraz zasadę swobody kontraktowania zdaje się mieć znaczenie drugorzędne. Kluczową kwestią powinno być tu rozstrzygnięcie woli stron transakcji.

Jak było w tej sprawie, bez dokładnej znajomości stanu faktycznego trudno przesądzać. Co istotne, samo bycie podatnikiem VAT nie wystarczy jednak, by skorzystać z wyłączenia przewidzianego w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC.