Zyski spółdzielni z lokat są zwolnione z CIT

[b]Tak orzekł WSA we Wrocławiu 15 lipca 2010 r. (I SA/ Wr 497/10).[/b]

Spółdzielnia mieszkaniowa zwracając się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej podkreśliła, że lokatorzy zajmujący należące do niej nieruchomości zobowiązani są do ponoszenia opłat związanych z eksploatacją i użytkowaniem zajmowanych lokali w formie przelewu na rachunek bankowy. Pozostałą nadwyżkę spółdzielnia lokuje na lokatach terminowych, z których uzyskuje odsetki.

Zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem: czy zarówno odsetki od środków finansowych zgromadzonych na jej rachunku bieżącym, jak i odsetki zgromadzone na lokatach terminowych są zwolnione z CIT? Jej zdaniem obydwa rodzaje dochodów są zwolnione, bowiem pochodzą z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i przeznaczane są na utrzymywanie tych zasobów.

Organ uznał, że to nieprawidłowe stanowisko. Stwierdził, że zwolnieniu podlegają wyłącznie odsetki uzyskiwane od środków zgromadzonych na rachunku bieżącym spółdzielni, bo tylko one wiążą się z jej bieżącą działalnością.

Spółdzielnia wniosła skargę do WSA. Zaznaczyła w niej, że jej działalnością statutową jest gospodarka zasobami mieszkaniowymi, której podstawę stanowi gospodarka finansowa. Lokowanie wolnych środków na lokatach terminowych jest wyrazem racjonalnie prowadzonej gospodarki, ma na celu uniknięcie skutków inflacji.

Sąd uchylił zaskarżoną interpretację, wskazując, że gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi polega zarówno na uzyskiwaniu środków z samych zasobów mieszkaniowych (np. czynsze), jak i obejmuje cały szereg działań kompleksowych, związanych m.in. z prowadzeniem inwestycji. Zatem nieuzasadnione jest odmienne traktowanie środków znajdujących na rachunku bieżącym i środków znajdujących się na lokatach terminowych.

[i]Autor jest Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Aleksander Kot, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Stanowisko sądu w analizowanej sprawie ma pełne uzasadnienie na gruncie wykładni celowościowej [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893 ]ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[/link]. Orzeczenie to zasługuje na uwagę nie tylko spółdzielców, bo dotyczy często budzącego wątpliwości a jednocześnie dość rzadko rozstrzyganego przez sądy problemu wykładni przepisów regulujących zwolnienia przedmiotowe w CIT.

Art. 17 ustawy o CIT, oprócz analizowanej regulacji zawartej w ust. 44 dotyczącej spółdzielni, zawiera inne zwolnienia przedmiotowe dotyczące także innych podmiotów (stowarzyszeń, fundacji etc.), w których wspólnym mianownikiem jest wskazanie na zwolnienie z opodatkowania w przypadku przeznaczenia środków na działalność statutową.

Choć intuicyjne rozumienie tego przepisu nie sprawia trudności, problemy pojawiają się przy typowych i uzasadnionych operacjach gospodarczych, które jednak same w sobie, wyrwane z kontekstu pozostałych działań podatnika, nie są działaniami wymienionymi wprost w hipotezie przepisów udzielających zwolnienia podatkowego.

W przypadku spółdzielni mieszkaniowych naturalne jest, że środki niewydatkowane w danym momencie na działalność podstawową powinny być jak najkorzystniej ulokowane. Intencją ustawodawcy nie było bowiem z pewnością pozbawienie spółdzielni możliwości efektywnego zarządzania środkami finansowymi.

Należy jednak zwrócić uwagę, że podobnie jak w przypadku innych zwolnień przedmiotowych (np. dotyczących stowarzyszeń, fundacji) ustawa o CIT zawiera katalog inwestycji, których mogą dokonywać korzystający ze zwolnienia. Katalog ten obejmuje głównie bezpieczne instrumenty finansowe oraz inne instrumenty nabywane w ramach usług zarządzania portfelem.

Co ciekawe nie wymienia wprost rachunku bankowego czy lokat terminowych. Może to prowadzić do wątpliwości i sporów, tak jak w analizowanej sytuacji, gdy środki pieniężne zostaną przelane przez spółdzielnię (ulokowane) na lokatę terminową. Szczęśliwie w podobnych sprawach możemy znaleźć zarówno wyroki sądowe, jak i interpretacje indywidualne wskazujące, że wyłączenie ze zwolnienia lokat środków na rachunku bankowym czy na lokatach terminowych byłoby absurdalne i sprzeczne z wykładnią celowościową omawianego przepisu.

Co więcej można stwierdzić, że w przypadku osób prawnych (spółdzielni, stowarzyszeń, fundacji) umieszczanie środków na rachunku bankowym czy lokacie terminowej nie jest ich „lokowaniem” rozumianym jako „inwestowanie”, ale podstawową i immanentnie związaną z bytem osoby prawnej formą posiadania (kontrolowania) środków pieniężnych, które dopiero w dalszej kolejności mogą być lokowane/inwestowane w sposób wskazany w ustawie. Wskazany wyrok potwierdza tę linię rozumowania.[/ramka]

PIT CIT Finanse w Firmie Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Spółdzielnie Mieszkaniowe

[b]Tak orzekł WSA we Wrocławiu 15 lipca 2010 r. (I SA/ Wr 497/10).[/b]

Pozostało 90% artykułu