Częściowo nierzetelna ewidencja VAT

Gdy organ podatkowy uznał ewidencję prowadzoną dla celów VAT za nierzetelną tylko w określonej części, to należy przyjąć, że w pozostałym zakresie była ona prowadzona prawidłowo. Zatem do transakcji ujawnionych w niezakwestionowanej jej części podatnik może zastosować zerową stawkę VAT

Aktualizacja: 13.09.2010 04:55 Publikacja: 13.09.2010 03:00

Częściowo nierzetelna ewidencja VAT

Foto: Rzeczpospolita

Red

[b]Tak wynika z wyroku NSA z 17 sierpnia 2010 r. (I FSK 344/10).[/b]

Organ podatkowy wskazał w decyzji, że żadna z ewidencji prowadzonych przez podatnika nie odpowiadała wymogom sformułowanym w art. 27 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=71069]ustawy o VAT[/link] z 1993 r. Usługi transportowe były dokumentowane listami przewozowymi i fakturami sprzedaży. Zatem zasadne było pozbawienie spółki prawa do zastosowania zerowej stawki VAT z tytułu eksportu usług transportowych i opodatkowanie obrotu stawką podstawową.

Spółka odwołała się od tej decyzji. Podniosła, że prowadzone przez nią ewidencje zawierają wszystkie dane potrzebne do sporządzenia deklaracji VAT-7. Dowodzi tego działanie organu podatkowego, który oparł swoje wyliczenia na danych zaczerpniętych z udostępnionych przez podatnika ewidencji.

Nawet przy założeniu że w prowadzonych ewidencjach pojawiły się błędy, stawką 22 proc. należało opodatkować wyłącznie tę część obrotu, której błędy dotyczyły.

Zgodnie bowiem z przyjętą przez spółkę interpretacją art. 13 ustawy o VAT 1993 r. stawkę podatku stosuje się do czynności opodatkowanych, a więc do poszczególnych transakcji. Tymczasem zaskarżona decyzja dopuszcza opodatkowanie całego obrotu stawką 22 proc., nawet gdy wystąpi minimalny błąd.

Reklama
Reklama

Interpretację podatnika podzielił WSA, ale dyrektor izby skarbowej wniósł od tego wyroku skargę kasacyjną.

W ocenie NSA gdy organ podatkowy uznaje za nierzetelne ewidencje tylko w określonej części, przyjąć należy, że w pozostałym zakresie były prowadzone prawidłowo, w związku z czym do transakcji ujawnionych w niezakwestionowanej części ewidencji spółka mogła zastosować preferencyjną zerową stawkę VAT.

Jeżeli dana operacja nie jest prawidłowo ujęta w księgach, to sankcje powinny być nałożone na podatnika tylko w tym zakresie. Nie powinny być natomiast stosowane do transakcji zewidencjonowanych prawidłowo.

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Krzysztof Rutkowski, starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

NSA potwierdził dwie bardzo ważne i korzystne dla podatników tezy. Po pierwsze, nakazując podatnikom prowadzenie ewidencji, ustawa o VAT z 1993 r. nie zastrzegała jej formy.

Reklama
Reklama

Oznacza to, że podatnik miał pełną swobodę wyboru tej formy, pod warunkiem ujęcia w ewidencji wymaganych prawem elementów niezbędnych do sporządzenia deklaracji podatkowej [b](potwierdzają to też wyroki NSA z 21 maja 1997 r., I SA/Lu 1431/95, oraz z 29 lutego 1996 r., SA/Bk 90/95). [/b]

W szczególności rolę ewidencji VAT mogły spełniać urządzenia ewidencyjne prowadzone na potrzeby innych podatków, jak chociażby: podatkowa księga przychodów i rozchodów[b] (tak np. wyrok NSA z 29 czerwca 1999 r., III SA/Wr 443/98)[/b], ewidencja dla celów zryczałtowanego podatku dochodowego [b](zob. np. wyrok NSA z 17 listopada 1999 r., I SA/Wr 532/97)[/b] czy też „ogólna ewidencja sprzedaży dla celów podatku dochodowego” [b](tak np. wyrok NSA z 29 lutego 1996 r., SA/Bk 90/95)[/b].

Oznacza to, że organy nie mają prawa wymagać od podatnika, aby prowadził ewidencję VAT w formie, którą organy te uznają za właściwą (np. w formie odrębnej tabeli w formacie .xls).

Po drugie, nierzetelność bądź wadliwość ewidencji powinna być odnoszona do poszczególnych transakcji, a fakt zakwestionowania części transakcji nie może automatycznie podważać sposobu zewidencjonowania pozostałych operacji.

Niekiedy spotykane jest stanowisko organów podatkowych, które nierzetelność ewidencji pojedynczych operacji rozciągają na cały okres sprawozdawczy (np. z powodu omyłkowego „podwójnego” ujęcia danej transakcji kwestionują wyliczenie VAT za cały miesiąc). Omawiany wyrok zasadnie neguje tego rodzaju praktykę.

Moim zdaniem komentowane orzeczenie odpowiada zasadzie proporcjonalności, ponieważ wskazuje, że zakres sankcji powinien być proporcjonalny do zakresu przewinienia podatnika. [/ramka]

[b]Tak wynika z wyroku NSA z 17 sierpnia 2010 r. (I FSK 344/10).[/b]

Organ podatkowy wskazał w decyzji, że żadna z ewidencji prowadzonych przez podatnika nie odpowiadała wymogom sformułowanym w art. 27 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=71069]ustawy o VAT[/link] z 1993 r. Usługi transportowe były dokumentowane listami przewozowymi i fakturami sprzedaży. Zatem zasadne było pozbawienie spółki prawa do zastosowania zerowej stawki VAT z tytułu eksportu usług transportowych i opodatkowanie obrotu stawką podstawową.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Reklama
Praca, Emerytury i renty
Opiekujesz się chorym rodzicem? Sprawdź, kiedy przysługuje zasiłek opiekuńczy
W sądzie i w urzędzie
Czy poświadczony notarialnie odpis wystarczy do wpisu w księdze? Wyrok trzech sędziów SN
Praca, Emerytury i renty
Rząd samodzielnie ustali wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2026 roku
Prawo karne
Czy Braun dopuścił się „kłamstwa oświęcimskiego"? Prawnicy nie mają wątpliwości
Praca, Emerytury i renty
Będzie więcej dni wolnych na opiekę nad dzieckiem? Minister odpowiada
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama