Konkubent jak członek rodziny

To wniosek z [b]wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 16 września 2010 r. (I SA/Ke 451/10)[/b].

Orzeczenie jest ciekawe też z tego względu, że konkubent to również członek rodziny w rozumieniu przepisów dotyczących umarzania składkowych zaległości. Zatem sam fakt, że mieszka z konkubiną, wcale nie oznacza, że obojgu dlatego lepiej się powodzi.

W sprawie, którą zajął się sąd, ZUS odmówił umorzenia zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne byłej bizneswoman.

Przyznał, że jej sytuacja materialna jest trudna, ale kobieta ma z czego spłacać zadłużenie, bo dostaje wynagrodzenie z pracy, a poza tym w kosztach utrzymania mieszkania pomaga jej konkubent, z którym mieszka. Wniosek ten ZUS wysnuł z faktu, że na zwrotnym potwierdzeniu odbioru decyzji podpisał się mężczyzna, zaznaczając „konkubent”.

[srodtytul]Przesądził podpis[/srodtytul]

– To wcale nie oznacza, że osoba ta w rzeczywistości jest konkubentem, a tym bardziej że partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania – stwierdził sąd, zarzucając organom, że ich ustalenia w tym zakresie są dowolne. Według WSA okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możność wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów.

Nie ulega natomiast wątpliwości, że kobieta, której sprawa dotyczyła, nie wiedziała o przeprowadzeniu takiego dowodu, co zresztą było oczywiste, bo organ drugiej instancji wyciągnął wniosek, dedukując ze środka dowodowego (zwrotki), o którym skarżąca nie mogła przypuszczać, że jest dowodem w zakresie jej sytuacji materialnej.

Sąd przyznał, że organ może wniosek o umorzenie uwzględnić lub odmówić jego uwzględnienia, ale decyzja ta nie może być dowolna. Żeby ją podjąć, organ musi najpierw sprawdzić, jaki jest stan faktyczny i czy są przesłanki umorzenia. Wynika to z [link=http://]kodeksu postępowania administracyjnego[/link].

[srodtytul]W całości lub w części[/srodtytul]

Przesłanki umorzenia są wymienione w art. 28[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333804] ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 209, poz. 1585 ze zm.)[/link].

Wynika z niego, że należności z tytułu składek mogą być umarzane w całości lub w części, tylko w przypadku ich całkowitej nieściągalności . Umorzenie składek powoduje także umorzenie odsetek za zwłokę, kosztów upomnienia i dodatkowej opłaty.

Szczegółowo zasady umarzania określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=170344]rozporządzenie z 31 lipca 2003 r. (DzU nr 141, poz. 1365)[/link]. Z § 3 wynika, że ZUS może umorzyć należności z tytułu składek, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny, w szczególności w przypadku:

- gdy opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych,

- poniesienia strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujących, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić zobowiązanego możliwości dalszego prowadzenia działalności,

- przewlekłej choroby zobowiązanego lub konieczności sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny, pozbawiającej zobowiązanego możliwości uzyskiwania dochodu umożliwiającego opłacenie należności.

Co ciekawe, za rodzinę uważa się w tym wypadku również osoby spokrewnione lub niespokrewnione, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące z dłużnikiem ZUS, pozostające z nim w faktycznym związku. Sam fakt wspólnego zamieszkania nie oznacza więc, że sytuacja finansowa konkubiny się poprawia. ZUS musi zbadać sytuację obojga. Tym bardziej nie ma znaczenia, kto podpisał zwrotkę.

[ramka][b]Całkowita nieściągalność[/b]

[b]Ma ona miejsce wtedy, gdy:[/b]

- dłużnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty stanowiącej trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia i jednocześnie brak jest następców prawnych oraz nie ma możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie,

- sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika lub umorzył postępowanie upadłościowe z przyczyn, o których mowa w art. 13 i art. 361 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3684BB9F1EF53762FB3AD946B71469B4?id=328912]prawa upadłościowego i naprawczego[/link],

- nastąpiło zaprzestanie prowadzenia działalności przy jednoczesnym braku majątku, z którego można egzekwować należności, małżonka, następców prawnych, możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie w rozumieniu ordynacji podatkowej,

- nie nastąpiło zaspokojenie należności w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym,