Brak rejestracji nie pozbawia odliczenia VAT

Fiskus nie może pozbawiać podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego, nawet jeśli ten nie wywiązał się z obowiązku formalnej rejestracji

Aktualizacja: 22.04.2011 05:05 Publikacja: 22.04.2011 03:00

Brak rejestracji nie pozbawia odliczenia VAT

Foto: www.sxc.hu

Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. I FSK 268/11)

ostatecznie potwierdził, że brak rejestracji w VAT nie pozbawia automatycznie prawa do odliczenia podatku.

– Sprzeciwia się temu zasada proporcjonalności VAT – tłumaczyła sędzia NSA Maria Dożynkiewicz.

Sąd zwrócił uwagę na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 22 grudnia 2010 r. (C-438/09), który co do zasady potwierdza możliwość odliczenia, nawet gdy brak formalnej rejestracji. W ocenie NSA fiskus, określając zobowiązanie podatkowe firmie, która nie dopełniła obowiązku rejestracyjnego, powinien uwzględnić także podatek naliczony. Z orzecznictwa europejskiego wynika nawet, że organ podatkowy musi wstecznie uwzględnić VAT do odliczenia.

Zasady rejestracji

Oddalając w środę skargę kasacyjną dyrektora izby skarbowej, NSA nie podzielił tylko stanowiska sądu pierwszej instancji, że przepisy prawa unijnego ani krajowego nie odnoszą się w ogóle do obowiązku rejestracji dla celów VAT. Jak podkreślił NSA, w celu przeciwdziałania nadużyciom państwa członkowskie mają prawo określić wewnętrzne zasady rejestracji podatników VAT. Niemniej jednak ich niedopełnienie nie może automatycznie oznaczać pozbawienia prawa do odliczenia VAT.

Spór w sprawie dotyczył podatku za okres od stycznia do sierpnia 2007 r. W tym czasie podatnik korzystał ze zwolnienia podmiotowego w VAT. Podczas kontroli ustalono, że jego firma w 2006 r. przekroczyła limit obrotów, stracił więc prawo do zwolnienia w VAT. W związku z tym od początku 2007 r. stał się podatnikiem VAT, miał obowiązek złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, składania deklaracji VAT i rozliczania podatku.

Fiskus zauważył, że podatnik nigdy nie zarejestrował się dla celów VAT, nie prowadził ewidencji podatkowej, nie składał deklaracji miesięcznych ani nie płacił podatku.

Organy podatkowe same więc określiły zobowiązanie podatkowe w VAT, tyle że nie uwzględniły przy tym prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wyjaśniły, że warunek rejestracji jest niezbędny do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia VAT. Ponieważ jednak podatnik się nie zarejestrował, nie miał do tego prawa.

VAT jest neutralny

Podatnik domagał się prawa do odliczenia, powołując się na zasadę neutralności VAT. Ostatecznie rację przyznały mu sądy administracyjne obu instancji.

Adrian Jonca, doradca podatkowy z Kancelarii Beiten Burkhardt, zauważa, że organy skarbowe innych krajów nie przywiązują tak wielkiej wagi do formalnej rejestracji dla celów VAT. Ważniejsze jest to, czy przedsiębiorca jest podatnikiem i spełnia warunki do skorzystania z odliczenia, takie jak otrzymanie oryginału faktury, wykonanie czynności opodatkowanej, związek zakupu ze sprzedażą opodatkowaną. Przykładowo w Niemczech nie ma formalnej rejestracji dla celów VAT. Fiskusowi wystarczy w celach czysto ewidencyjnych złożenie pierwszej deklaracji VAT. Wyrok jest prawomocny.

Komentuje Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, partner Kancelarii KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy:

Warunki odliczenia podatku naliczonego to otrzymanie towaru lub usługi oraz posiadanie prawidłowej faktury. Nabywając towar od podatnika niezarejestrowanego, można odliczyć VAT, jeśli warunki te są spełnione, bo nie ma tu zastosowania klauzula stałości. O prawidłowości faktury decyduje zaś m.in. podanie w niej NIP dostawcy. Polscy podatnicy są w uprzywilejowanej sytuacji, jako że dla wszystkich podatków stosuje się jednolity numer NIP. ETS w sprawie c-438/09 wskazał, iż co prawda dyrektywa odwołuje się do numeru nadanego na potrzeby VAT, nie ma jednak znaczenia, że dostawca nie zarejestrował się do VAT, bo skoro podał swój NIP na fakturze, nabywca ma prawo do odliczenia wykazanego w niej podatku.

Czytaj również o wyroku NSA z 25 listopada 2010 (I FSK 1971/09):

Fiskus nie może zignorować naliczonego podatku

Czytaj więcej:

Zobacz serwis:

Odliczenie i zwrot VAT » Wydatki przed rejestracją VAT

W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"