Od kabla też trzeba zapłacić podatek od nieruchomości

Tak wynika z wyroku NSA z 13 kwietnia 2011 (II FSK 144/10).

Spółka prowadząca działalność na rynku telekomunikacyjnym wyłączyła z podstawy opodatkowania linie kablowe położone w kanalizacji kablowej.

Organy podatkowe obydwu instancji a następnie WSA w Olsztynie zgodnie zaliczyły te obiekty do objętych podatkiem od nieruchomości. W uzasadnieniu decyzji i wyroku wskazano, że art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w celu wyjaśnienia pojęcia budowla odwołuje się do przepisów prawa budowlanego.

W jego art. 3 pkt 1 lit. b przyjęto, że obiektem budowlanym jest m.in. budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami. Z kolei w art. 3 pkt 3 jako budowle wymieniono expressis verbis wszelkie sieci techniczne i sieci uzbrojenia terenu (tak było w stanie prawnym sprzed noweli z 17 lipca 2010).

Niewątpliwie zatem opodatkowaniu podlegają sieci telekomunikacyjne, a ich funkcjonalnymi elementami są przewody ułożone w kanalizacji kablowej.

Spółka wniosła skargę kasacyjną do NSA. Podniosła, że linie kablowe nie są instalacjami lub urządzeniami stanowiącymi całość techniczno-użytkową z kanalizacją.

Brak jest trwałego połączenia, kable można swobodnie wprowadzać i usuwać bez naruszenia integralności fizycznej kanalizacji. W ocenie spółki omawiane linie nie są również samodzielnym obiektem budowlanym na gruncie prawa budowlanego. W efekcie brak jest podstaw do objęcia ich podatkiem od nieruchomości.

NSA oddalił kasację spółki. Wskazał, że na sieć telekomunikacyjną składa się wiele elementów. Nie można traktować przewodów w kanalizacji kablowej samoistnie w oderwaniu od całości sieci telekomunikacyjnej.

Kable i kanalizacja, w której zostały umieszczone, pozostają ze sobą w związku funkcjonalnym i technicznym, bez znaczenia jest brak ich trwałego fizycznego połączenia.

Autor jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje Jarosław Łukasik, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie):

Komentowany wyrok wpisuje się w utrwaloną już linię orzeczniczą NSA, zgodnie z którą linie kablowe – w stanie prawnym przed 17 lipca 2010 – podlegały podatkowi od nieruchomości. W orzecznictwie NSA zaznaczają się jednak pewne różnice w argumentacji uzasadniającej to stanowisko.

Zgodnie z pierwszym podejściem kanalizacja kablowa jest samodzielnym obiektem budowlanym, jednak bez wypełnienia jej kablami nie pełni ona żadnej konkretnej funkcji użytkowej.

Dopiero kanalizacja kablowa oraz położone w niej kable i pozostałe elementy stanowią pewną całość użytkową, tworząc razem „sieć techniczną”, o której mowa w art. 3 pkt 3 prawa budowlanego.

Tym samym stanowią łącznie przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości jako budowla (np. wyroki NSA z 21 stycznia 2011, II FSK 1338/10, oraz z 27 maja 2010, II FSK 1674/09). Za powyższą argumentacją opowiedział się również NSA w opisanej sprawie.

W świetle drugiego stanowiska same linie kablowe są budowlą w rozumieniu prawa budowlanego jako „sieć uzbrojenia terenu”.

W przypadku umieszczenia linii kablowych w kanalizacji (będącej również budowlą) przewody te i obejmująca je kanalizacja, spełniając samodzielnie przesłanki bycia odrębnymi budowlami, tworzą całość techniczno-użytkową objętą podatkiem od nieruchomości jako jeden obiekt budowlany (np. wyroki NSA z 27 stycznia 2011, II FSK 1575/09, oraz z 30 listopada 2010, II FSK 2120/09).

We wcześniejszych wyrokach NSA można również spotkać stanowisko, zgodnie z którym kable przebiegające przez kanalizację techniczną były uznawane za „urządzenia budowlane” umożliwiające użytkowanie kanalizacji zgodnie z jej przeznaczeniem.

W konsekwencji mogły podlegać opodatkowaniu jako części składowe obiektów budowlanych (np. wyroki NSA z 3 kwietnia 2007, II FSK 777/06, oraz z 27 stycznia 2006, FSK 2316/04).

Choć konkluzja NSA we wszystkich przypadkach jest identyczna, to jednak przywołane rozbieżności interpretacyjne wydają się wskazywać na brak dostatecznej określoności przepisów prawa w omawianej materii.

Podstawowym źródłem problemów jest sposób skonstruowania przez ustawodawcę definicji przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Definiując pojęcie „budowli”, ustawodawca odwołał się do przepisów prawa budowlanego i to w sposób nie do końca jednoznaczny.

Na tym tle dochodziło już do licznych sporów nie tylko o opodatkowanie linii kablowych, ale również stacji transformatorowych, wyrobisk górniczych, urządzeń reklamowych, elektrowni wiatrowych czy stacji bazowych.

Może to budzić wątpliwości w świetle konstytucyjnego wymogu określania w sposób precyzyjny elementów konstrukcyjnych podatku. Należy się więc spodziewać, że te spory znajdą swój finał w Trybunale Konstytucyjnym (skargi o zbadanie zgodności z konstytucją definicji budowli wniesiono w sprawach SK 19/10, P 33/09, SK 21/07).

Warto przy tym zaznaczyć, że niezależnie od przyszłych rozstrzygnięć Trybunału w obecnie obowiązującym stanie prawnym linie kablowe w kanalizacji nie podlegają już opodatkowaniu. Taką zmianę przyniosła nowelizacja prawa budowlanego, która weszła w życie 17 lipca 2010.

Czytaj też:

Zobacz