Pożyczki od udziałowców w latach 2001 – 2002 były objęte PCC

Nie wchodziło tu w grę wyłączenie na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), zgodnie z którym nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana VAT lub jest z niego zwolniona.

Tak orzekł WSA we Wrocławiu 11 sierpnia 2011 w połączonych sprawach (I SA/Wr 760-764/11).

Spółka zwróciła się z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku uiszczonego od pożyczek. W jej ocenie udzielenie pożyczki przez udziałowca nie podlegało PCC.

Spółka uzasadniała to obowiązującym w dacie zawarcia umów (lata 2001 – 2002) art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, z którego wynikało, że podatkowi temu nie podlegały czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tych czynności była opodatkowana  VAT lub była z niego zwolniona.

Spółka wywodziła, że skoro jej udziałowiec będąc podatnikiem VAT podlega reżimowi ustawy o VAT, to opodatkowanie PCC w świetle przywołanego przepisu było niezasadne. Organy podatkowe wskazały natomiast, że ustawodawca potraktował udzielenie pożyczki przez udziałowca jako specyficzny sposób zmiany umowy spółki. Ich zdaniem użyta przez ustawodawcę konstrukcja „zmiany umowy spółki” wyklucza wyłączenie z opodatkowania PCC na podstawie ustawy o VAT.

W skardze do WSA spółka zarzuciła organom, że nieprawidłowo – w oderwaniu od regulacji ustawy o VAT – uznały, że pożyczka podlega reżimowi ustawy o PCC, co może skutkować podwójnym opodatkowaniem tej samej czynności.

Sąd oddalając skargę, stwierdził, że na gruncie ustawy o PCC umowę pożyczki uważa się za czynność cywilnoprawną zmiany umowy spółki. Do takiej konstrukcji stosuje się art. 2 ust. 4 ustawy o PCC.

W konsekwencji sąd uznał, że zmiana umowy spółki mogłaby być na podstawie odrębnych przepisów zwolniona z PCC wyłącznie w sytuacji, gdyby podlegała ona reżimowi ustawy o VAT, a tak nie było (VAT objęte są bowiem pożyczki, a nie umowy spółki czy ich  zmiany).

- Daniel Zieliński współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentuje Justyna Bołd, starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Krakowie)

W komentowanych rozstrzygnięciach sąd przyjął, że opodatkowanie VAT umowy pożyczki nie miało znaczenia dla oceny tej transakcji na gruncie ustawy o PCC. Jako zmiana umowy spółki podlegała ona PCC. Z rozstrzygnięciem tym można polemizować. Przyjęcie, że czynności te były w latach 2001 – 2002 wyłączone z PCC, może uzasadniać wykładnia historyczna przepisu.