Nie każdy wejdzie do kasyna

Od 1 stycznia bieżącego roku obowiązuje [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=332794]ustawa z 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (DzU nr 201, poz. 1540)[/link], która – z pewnymi wyjątkami – zastąpiła owianą złą sławą ustawę z 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych.

[srodtytul]Nowy środek karny[/srodtytul]

Na mocy art. 99 nowej ustawy do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0A530074959109F88B46FC38AEEA59C6?id=74999]kodeksu karnego[/link] dodano nieznany dotąd prawu karnemu środek karny – zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych.

Zasady jego orzekania określa art. 41c k.k. W uzasadnieniu projektu ustawy stwierdzono, że „(...) przepis ten ma na celu uniemożliwienie udziału w grach osobom, które popełniły przestępstwo związane z urządzaniem bądź udziałem w grach i zakładach (w tym osobom uzależnionym), zarówno jako gracz, czy też jako osoba prowadząca bądź nadzorująca prowadzenie gier (...) “.

W celu zapewnienia skutecznego egzekwowania tego środka znowelizowano także art. 244 k.k., który – w nowym brzmieniu – penalizuje m.in. niestosowanie się do orzeczonego przez sąd zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych. Za popełnienie tego występku grozi pozbawienie wolności do trzech lat.

[srodtytul]Bez loterii promocyjnych[/srodtytul]

Przez ośrodki gry rozumie się obecnie (art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy) kasyno gry oraz salon gry bingo pieniężne. Kasynem jest wydzielone miejsce, w którym prowadzi się gry: cylindryczne, w karty, w kości lub gry na automatach, na podstawie zatwierdzonego regulaminu, przy czym minimalna łączna liczba urządzanych gier cylindrycznych i gier w karty wynosi 4, a liczba zainstalowanych automatów od 5 do 70 sztuk. Z kolei jako salon gry bingo pieniężne rozumie się wydzielone miejsce, w którym prowadzi się grę bingo pieniężne na podstawie zatwierdzonego regulaminu.

Gry hazardowe nie zostały odrębnie zdefiniowane w nowej ustawie. Jest to pojęcie zbiorcze obejmujące gry losowe (wynik w szczególności zależy od przypadku, np. gry liczbowe, loterie pieniężne, gry w karty), zakłady wzajemne (polegają na: odgadywaniu wyników sportowych – totalizatory, lub zaistnieniu różnych zdarzeń – bukmacherstwo) oraz gry na automatach.

W myśl art. 41c § 1 k.k. nowy zakaz nie obejmuje uczestnictwa w loteriach promocyjnych. Loterie te są rodzajem gry losowej, w których uczestniczy się przez nabycie towaru (np. sprzętu RTV), usługi lub innego dowodu udziału w grze i tym samym nieodpłatnie bierze udział w loterii, a podmiot ją urządzający oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe. Wyłączenie to jest słuszne, ponieważ rozwiązanie przeciwne mogłoby w nieuzasadniony sposób ingerować w swobody obywatelskie i uniemożliwiać normalną aktywność konsumencką.

[srodtytul]Kiedy zakaz jest orzekany[/srodtytul]

Wskazując przyczyny uzasadniające możliwość orzeczenia przez sąd zakazu, przyjęto, że może to – fakultatywnie – nastąpić w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z urządzaniem gier hazardowych lub udziałem w nich. Zakaz jest orzekany w latach: od roku do dziesięciu lat. Katalog przestępstw jest zatem nieograniczony. Wystarczający jest tu związek między określonym czynem człowieka a określoną formą hazardu. Potencjalnie może on zaistnieć np. w wypadku przestępstw: oszustwa (art. 286 k.k.), przeciwko obrotowi gospodarczemu z rozdziału XXXVI k.k., z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=170548]ustawy z 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (DzU z 2003 r. nr 153, poz. 1505)[/link]. Nie jest możliwe odwołanie się tu do ustawy o grach hazardowych, ponieważ nie zawiera ona przepisów karnych. Porównując to rozwiązanie do innych zakazów z k.k. (np. zakazem prowadzenia określonej działalności gospodarczej), wydaje się, że lepszym zabiegiem byłoby bardziej szczegółowe wskazanie przesłanek stosowania nowego środka.

Zastosowana przez ustawodawcę technika legislacyjna i użycie spójnika “lub” oznaczającego alternatywę łączną skłania do uznania, że przy orzekaniu zakazu nie jest konieczne wykazanie związku przestępstwa zarówno z urządzaniem gier, jak i udziałem w nich. Dla orzeczenia zakazu wystarczający jest związek przestępstwa z jednym z tych elementów. Trzeba jednak zauważyć, że nowy zakaz ma charakter jednolity i obejmuje dwa rodzaje zachowań. Powoduje to pewne konsekwencje w zakresie orzekania. Poprzez użycie w art. 41c § 2 k. k. spójnika „i” nie jest możliwe orzeczenie wyłącznie zakazu wstępu do ośrodków gier albo zakazu uczestnictwa w grach hazardowych. Za każdym razem zakaz stanowi dla skazanego ograniczenie na obu płaszczyznach.

[srodtytul]Wyrok wędruje do ministra i policji[/srodtytul]

W myśl art. 181c kodeksu karnego wykonawczego w razie orzeczenia zakazu sąd przesyła odpis wyroku ministrowi finansów oraz komendantowi powiatowemu (rejonowemu, miejskiemu) policji, właściwemu dla miejsca zamieszkania skazanego.

W celu weryfikowania egzekwowania orzeczeń sądowych minister prowadzi ewidencję osób, wobec których zakaz został orzeczony, a funkcjonariusze celni są uprawnieni m.in. do obserwowania i rejestrowania obrazu oraz dźwięku w celu ustalenia sprawców i uzyskania dowodów przestępstw lub przestępstw skarbowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4 – 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=34F6AF256F935F8BF1FED1F9260CC157?id=174248]ustawy o Służbie Celnej[/link].

Należy jednak zauważyć, że ustawodawca, który w ustawie o grach hazardowych dokonał zmiany art. 2 ust. 1 pkt 6 lit. e ustawy o służbie celnej i rozszerzył katalog przestępstw ściganych przez tę służbę, nie ustrzegł się błędu. Otóż dokonana zmiana wskazuje na § 2 art. 244 k.k., a takiego przepisu w kodeksie karnym nie ma!

[srodtytul]Jak weryfikować wchodzących[/srodtytul]