Sąd w granicach ustawowego zagrożenia danego przestępstwa analizuje stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, a następnie bierze pod uwagę inne, prewencyjne wyznaczniki wymiaru kary (art. 53 § 1 kodeksu karnego) Oznacza to, że dolna i górna granica ustawowego zagrożenia sankcjami pozwala systematyzować przestępstwa pod względem ich ciężaru i zapobiegać wymierzaniu surowych kar za stosunkowo drobne przestępstwa. Zagrożenie pozbawieniem wolności najlepiej różnicuje przestępstwa, niezależne od indywidualnych okoliczności ich popełnienia.
Dla przykładu: naruszenie nietykalności cielesnej zagrożone jest karą do roku pozbawienia wolności (art. 217 § 1), spowodowanie nieznacznych obrażeń ciała – do dwóch lat pozbawienia wolności (art. 15 7 § 2), a doprowadzenie do powstania obrażeń naruszających czynności narządów ciała na czas powyżej 7 dni – do 5 lat pozbawienia wolności (art. 157 § 1). W efekcie – w razie wysokiego stopnia winy, społecznej szkodliwości czynu i niekorzystnych dla sprawcy względów prewencyjnych – maksymalnie surowe kary za naruszenie nietykalności cielesnej i spowodowanie obrażeń ciała nigdy nie będą podobne ze względu na określenie znaczenia dyrektyw wymiaru kary w relacji do łagodniejszej lub surowszej sankcji karnej w zależności od ciężaru przestępstwa.
Nakreślony mechanizm nie ma jednak zastosowania przy wymiarze kary grzywny, co – jak się wydaje – jest błędem, a przynajmniej niekonsekwencją ustawodawcy. Można go skorygować przy okazji planowanej reformy prawa karnego bądź też niezbędne jest nadanie obecnemu rozwiązaniu odpowiedniego uzasadnienia teoretycznego, bo komentarze do kodeksu pomijają tę kwestię.
Problematyczne jest to, że w części szczególnej kodeksu karnego nie wskazuje się wysokości grzywny stanowiącej ustawowe zagrożenie karą skonkretyzowanych czynów zabronionych, a ogólna regulacja z art. 33 § 1 nie zapewnia zróżnicowania kar w zależności od ciężaru przestępstw. Stanowi ona bowiem, że grzywnę wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki; jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa zaś 540. Katalog przestępstw zagrożonych karą grzywny jest przy tym bardzo szeroki ze względu na treść art. 58 § 3, dopuszczającego orzekanie grzywny w przypadku wszystkich przestępstw zagrożonych karą do pięciu lat pozbawienia wolności.
Skutkuje to tym, że jeśli sąd zamierza wymierzyć karę grzywny, to – niezależnie od tego, czy rozpatruje oskarżenie o naruszenie nietykalności cielesnej, spowodowanie lżejszych czy poważniejszych obrażeń ciała – powinien decydować o wysokości takiej kary w granicach takiego samego zagrożenia. W przypadku zatem oceny wysokiego stopnia winy i braku przesłanek, które mogłyby skłaniać do złagodzenia kary w sprawie o naruszenie nietykalności cielesnej, kara grzywny powinna być zbliżona do górnej granicy ustawowego zagrożenia, identycznie jak w przypadku spowodowania poważniejszych obrażeń ciała. Według takiej zależności powinny być formułowane wnioski co do wymierzenia tożsamych kar łagodniejszych, jeśli pozwalają na to dyrektywy, mimo odmiennej „natury" przestępstw. Kontrowersyjność takiego unormowania uwidacznia się szczególnie przez to, że gdy sąd zdecyduje się na wymierzenie kary pozbawienia wolności za tego rodzaju przestępstwa, to taką karę sytuuje w zróżnicowanych granicach ustawowego zagrożenia.
