Lewoszewski: Prywatność lekarzy może być zagrożona

Wymuszane informacje

Transparentność, która jest myślą przewodnią kodeksu, jest rzeczą wysoce pożądaną w każdej dziedzinie gospodarki, budzi jednakże poważne wątpliwości w zderzeniu z prawem do prywatności lekarzy. Tego typu uregulowanie problemu transparentności będzie miało znaczny i – jak należy podejrzewać – negatywny wpływ na dotychczasowe zasady współpracy między lekarzami a komercyjnymi podmiotami z sektora farmaceutycznego. Przede wszystkim lekarze będą w taki czy inny sposób zmuszeni do zaakceptowania warunków stawianych przez kodeks w związku z publikowaniem informacji o współpracy oraz elementach otrzymywanego wynagrodzenia. Tu oczywiście trzeba zadać pytanie, czy tego typu faktyczne wymuszenie udzielania zgody na (bardzo szerokie) udostępnienie danych osobowych będzie zgodne z polskim prawem ochrony danych osobowych. Wymuszenie z tego względu, że odmowa udzielenia zgody lub zawarcia odpowiednich postanowień umownych w umowie o sponsorowanie lub współpracę skutkować może odmową podjęcia współpracy pomiędzy lekarzem a danym podmiotem z sektora farmaceutycznego.

Sporo wątpliwości

Taka praktyka, jak się wydaje, będzie budziła wątpliwości Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, przynajmniej w świetle dotychczasowego orzecznictwa tego organu. Z drugiej strony, nawet zupełnie dobrowolne i świadome udzielenie zgody na udostępnienie danych przez firmę farmaceutyczną nasuwa poważną wątpliwość, a mianowicie, czy dla celów transparentności niezbędne jest publikowanie tak szczegółowych informacji o wartościach (finansowych czy innych), otrzymywanych przez danego lekarza od konkretnej firmy. Dla przypomnienia – tzw. zasada adekwatności wymusza przetwarzanie danych osobowych jedynie w takim zakresie, jaki jest niezbędny do zrealizowania celu, dla którego te dane są przetwarzane. Zastanowić się zatem należy nad ograniczeniem zakresu informacji publikowanych w związku z współpracą pomiędzy lekarzami a firmą farmaceutyczną, jedynie do wskazania faktu, że dany lekarz podjął taką współpracę, co i tak jest dość znaczącą ingerencję w sferę ich prywatności.

Trudno jednocześnie wskazać na podobny przykład transparentności, który odbywałby się kosztem zaangażowanych w daną działalność biznesową osób, a który został zaakceptowany na poziomie kodeksu branżowego. Jak się wydaje, o ile tak dalece idący wgląd w życie lekarzy jest rzeczywiście niezbędny, powinien on mieć umocowanie w akcie prawnym o randze ustawowej, którego uchwalenie poprzedzone byłoby szeroką dyskusją publiczną. Nie można mieć przy tym żadnych wątpliwości co do tego, że już w tym momencie konieczny jest dialog pomiędzy GIODO a odpowiednią organizacją branżową, zrzeszającą firmy farmaceutyczne. Dialog ten powinien również obejmować środowiska lekarskie, jako że to ich w dużej mierze dotyczył będzie problem, a jego celem powinno być ustalenie, na jakich zasadach reguła transparentności miałaby być implementowana do polskich warunków.

Marcin Lewoszewski jest prawnikiem, CMS Cameron McKenna