Reklama

Prof. Paweł Grzegorczyk: Musimy wrócić do kwestii przymusu adwokacko-radcowskiego

- To paradoks, że przymus adwokacko-radcowski jest dziś węższy niż przymus adwokacki pod rządami kodeksu postępowania cywilnego z 1930 r. - mówi prof. dr hab. Paweł Grzegorczyk, członek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego.

Publikacja: 29.03.2025 16:54

Prof. Paweł Grzegorczyk: Musimy wrócić do kwestii przymusu adwokacko-radcowskiego

Foto: PAP/Marian Zubrzycki

Komisja kodyfikacyjna przygotowała projekt zmian w kodeksie postępowania cywilnego. Czy należy się spodziewać wprowadzenia przymusu adwokacko-radcowskiego w niektórych typach postępowań odrębnych, jak np. we wspomnianym postępowaniu gospodarczym?

Postulat rozszerzenia obowiązkowego zastępstwa stron przez adwokatów lub radców prawnych jest od wielu lat podnoszony przez środowiska praktyków i naukę. To paradoks, że przymus adwokacko-radcowski jest dziś węższy niż przymus adwokacki pod rządami kodeksu postępowania cywilnego z 1930 r. Komisja Kodyfikacyjna ubiegłej kadencji wypracowała w tym zakresie całościowy projekt, ale niestety pozostał w szufladzie. To wielka szkoda i legislacyjne zaniechanie, ponieważ taka zmiana, jako mało która, mogłaby znacząco przyczynić się do usprawnienia postępowania i zmienić optykę sali sądowej.

Postępowanie cywilne, jak cały obrót, staje się coraz bardziej skomplikowane, ulega profesjonalizacji i trzeba pogodzić z tym, że idąc do sądu, a przynajmniej sądu drugiej instancji, konieczne jest skorzystanie z pomocy profesjonalisty. Poza tym, objęcie szerszej grupy spraw obowiązkowym zastępstwem otwiera inną perspektywę informatyzacji postępowań sądowych, bo od profesjonalistów można wymagać więcej np. w zakresie dostępu do infrastruktury teleinformatycznej. To zatem szansa na krótsze postępowanie, a tego chcemy.

Do obowiązkowego zastępstwa musimy wrócić, bo ze względu na doświadczenia poprzedniej Komisji i konieczność powiązania tego rozwiązania z zagadnieniem pomocy prawnej z urzędu, nie stało się ono przedmiotem obecnej nowelizacji. Odnosząc się do pytania, nie byłbym jednak zwolennikiem wprowadzania obowiązkowego zastępstwa w określonych postępowaniach odrębnych, lecz raczej przez powiązanie ogólniejszych kryteriów, takich jak właściwość sądu, etap bądź rodzaj postępowania.

Czytaj więcej

Cyfryzacja postępowań cywilnych. Komisja kodyfikacyjna wyznaczy kierunki

Mówił pan o zmianach w zakresie pełnomocnictwa procesowego? Na czym one będą polegać?

Nowelizacja przecina przede wszystkim dzisiejszy spór co do objęcia ustawowym zakresem umocowania pełnomocnika procesowego (art. 91 k.p.c.) składania i przyjmowania w toku postępowania oświadczeń woli, jeżeli oświadczenie takie jest bezpośrednio związane z dokonaniem czynności procesowej w imieniu strony. Dotyczy to zwłaszcza, choć nie tylko, podnoszenia zarzutów, których skuteczność zależy od wykonania uprawnienia kształtującego, czyli np. zarzutu potrącenia lub zarzutu zatrzymania.

Reklama
Reklama

Problem ten bardzo często pojawia się w praktyce, a podejmowane od dawna w orzecznictwie próby jego rozwiązania przez dopatrywanie się w pełnomocnictwie procesowym dorozumianego umocowania materialnoprawnego prowadziły do niespójnych i nielogicznych rezultatów. W związku z tym należało go rozstrzygnąć legislacyjnie, z pożytkiem dla sprawności postępowania.

Komisja optuje również za kilkoma mniejszymi, ale istotnymi zmianami – nowela zakłada m.in. obowiązek sądu tymczasowego dopuszczenia – po wniesieniu pozwu - do czynności kwalifikowanego pełnomocnika na podstawie oświadczenia, że działa on w imieniu strony i wyłącza z zakresu umocowania pełnomocnika z urzędu postępowanie egzekucyjne. Spośród zmian dotyczących kwalifikowanych pełnomocników odnotowałbym natomiast zwolnienie z obowiązku składania w piśmie procesowym oświadczenia o dokonaniu doręczenia bezpośredniego pod rygorem zwrotu pisma a limine.

Więcej w poniedziałkowym wydaniu „Rzeczpospolitej” i rp.pl

Czytaj więcej

Prof. Paweł Grzegorczyk: Mniej zażaleń poziomych i barier dla potrąceń

prof. dr hab. Paweł Grzegorczyk jest kierownikiem Zakładu Postępowania Cywilnego WPiA UAM w Poznaniu, sędzią SN w Izbie Cywilnej, szefem zespołu ds. reformy k.p.c. w Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego

Opinie Prawne
Mariusz Brunka, Arseniusz Finster: Starostowie z bezpośredniego wyboru?
Opinie Prawne
Tomasz Zalewski: Włoska lekcja cyberbezpieczeństwa
Opinie Prawne
Paweł Rochowicz: AI bywa mądra, ale niedyskretna
Opinie Prawne
Katarzyna Wójcik: Nie podstawiajmy nogi przyszłym rozwodnikom
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Opinie Prawne
Ziemowit Bagłajewski: Kto naprawdę zyska na ustawie frankowej?
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama