A jednak to zrobili – pomyślałem, nie do końca wierząc w to, co było widać na transmisji z Trybunału przy ulicy Szucha. Oto skład Trybunału Konstytucyjnego uznał, że w Polsce możemy nie uznawać niektórych wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, i to tych dotyczących niezależności sądownictwa, czyli tego, co stanowi esencję rządów prawa.
Akurat dziś. W obliczu wojny, gdy jedność Europy poddawana jest ciężkim próbom, polski najwyższy organ sądowniczy postanowił dołożyć kamyk do tego ogródka i zadał tej wspólnocie cios.
Wniosek, złożony do TK kilka miesięcy temu przez prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobrę, miał mu na arenie krajowej załatwić problem z buntującymi się sędziami. Chodziło o uzyskanie faktycznej możliwości niewykonania wyroków Strasburga podważających legalność dokonywanych przez Zjednoczoną Prawicę zmian w sądownictwie. Strasburski trybunał w znanym wyroku ws. Xero Flor uznał, że TK nie spełnia standardów konwencji, ponieważ orzeka w nim osoba powołana na zajęte wcześniej miejsce. W innych sprawach ETPC, konsekwentnie utrzymując swą linię, zakwestionował działania Krajowej Rady Sądownictwa, które spowodowały poważne zastrzeżenia do nowych izb Sądu Najwyższego - dyscyplinarnej oraz kontroli nadzwyczajnej i spraw publicznych. Teraz polski Trybunał, pod kierunkiem Stanisława Piotrowicza, który zmieniał kształt KRS, z nieprzypadkowym udziałem jego wiceprezesa Mariusza Muszyńskiego – a właśnie o niego chodziło w sprawie Xero Flor – orzeka o niekonstytucyjności konwencji.
Zatem polski trybunał wybiera sobie, które elementy europejskiego prawa szanuje. Czy spodziewamy się, że organy europejskie zrobią to samo i coś wyegzekwuje, a co innego odpuści? Nie oczekiwałbym tego.
Szczególnie ponuro w uzasadnieniu ogłoszonego dziś werdyktu, zabrzmiał fragment, że w niektórych państwach sądy konstytucyjne badają orzecznictwo ETPC. Owszem, to fakt. Szkoda, że wygłaszający go prof. Muszyński nie powiedział, które państwa tak robią. Dodam za niego: to na przykład Rosja, która do niedawna oceniała, że jakiś wyrok wykona, a inny nie. Teraz poszła krok dalej. Oświadczyła, że występuje z Rady Europy. Konsekwencją tego będzie wyjście spod jurysdykcji trybunału w Strasburgu oraz usunięcie rosyjskiego sędziego z jego składu.
