Zamówienia publiczne: moc wiążąca wyjaśnień

Jeżeli treść specyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz) budzi wątpliwości, wykonawcy mogą się zwrócić do zamawiającego o wyjaśnienie treści siwz (art. 38 ustawy – Prawo zamówień publicznych). Pytania zadane przez wykonawców mogą powodować konieczność zmiany treści siwz oraz ogłoszenia o zamówieniu. Jeżeli w wyniku zmiany treści siwz dokonanej przez zamawiającego – nieprowadzącej do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu – jest niezbędny dodatkowy czas na wprowadzenie zmian w ofertach, zamawiający przedłuża termin składania ofert.

W sprawie rozpoznanej przez Krajową Izbę Odwoławczą (wyrok z 12 kwietnia 2011 r., KIO 683/11) jeden z wykonawców zauważył, że opis przedmiotu zamówienia w siwz nie obejmuje wszystkich elementów. Zadał więc pytanie zamawiającemu. Ten zaś przyznał, że opis przedmiotu zamówienia jest niekompletny i powinien obejmować jeszcze wykonanie dodatkowego elementu, na którego brak zwrócił uwagę wykonawca. Zamawiający ograniczył się wyłącznie do udzielenia i opublikowania swoich wyjaśnień, nie wprowadził jednak do siwz stosownych zmian.

Na etapie oceny ofert pojawił się problem. Okazało się bowiem, że część wykonawców złożyła oferty zgodnie z treścią siwz, nie uwzględniając treści wyjaśnień zamawiającego, a część ujęła w kalkulacji cenowej również dodatkowy element, którego wykonanie wynikało z wyjaśnień zamawiającego do siwz. W omawianym przetargu 100 proc. kryterium oceny ofert stanowiła cena. Oferta najkorzystniejsza nie obejmowała wykonania dodatkowego elementu, który miał być objęty przedmiotem zamówienia zgodnie z wyjaśnieniami zamawiającego: wykonawca skalkulował cenę oferty wyłącznie na podstawie treści siwz. Z tego powodu zamawiający odrzucił jego ofertę, uznając, że jest ona niezgodna z siwz.

Wykonawca wniósł odwołanie do KIO, która orzekła, że odrzucenie oferty było niezgodne z prawem. W wyroku z 12 kwietnia 2011 r. wskazała, że art. 38 ustawy rozróżnia wyjaśnienia do siwz od zmiany siwz. Skoro zatem zamawiający nie wprowadził zmian do treści siwz, ale poprzestał na wyjaśnieniach, to nie miał potem prawa obarczać wykonawcy negatywnymi skutkami nieujęcia w kalkulacji ceny ofertowej elementu, którego konieczność wykonania wynikała wyłącznie z treści wyjaśnień.

W świetle dotychczasowego orzecznictwa KIO, a także zasad zamówień publicznych, trudno się zgodzić ze stanowiskiem KIO wyrażonym w tym orzeczeniu.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami zamawiający jest zobowiązany dokonać zmiany siwz, jeżeli tylko spostrzegł, że nie oddają one w pełni jego intencji, oczekiwań i potrzeb. Jednocześnie treść wyjaśnień udzielonych przez zamawiającego miała wpływ na podjęcie przez wykonawców decyzji o wzięciu udziału w postępowaniu oraz na zawartość ich ofert. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z 18 grudnia 2002 r. (V Ca 1311/02), wyjaśnienia do siwz stanowią rodzaj wykładni autentycznej wiążącej zamawiającego i uczestników przetargu. Taką wykładnię prezentowała do tej pory również KIO, wskazując, że:

Wydaje się zatem, że opublikowanie wyjaśnień na stronie internetowej zamawiającego czyni je powszechnie obowiązującymi dla wykonawców przygotowujących oferty. Wykonawcy nie powinni pomijać treści udzielonych wyjaśnień, przygotowując swoje oferty. Ponieważ wraz z podaniem ich do publicznej wiadomości zamawiający jest związany treścią udzielonych wyjaśnień, to również z tym momentem ustaje stan niepewności co do interpretacji określonych zapisów siwz, a w konsekwencji wykonawcy są związani siwz z uwzględnieniem modyfikacji wynikających z udzielonych przez zamawiającego odpowiedzi. Nie negując obowiązku rzetelnego przygotowania siwz przez zamawiającego, należy przecież mieć na uwadze, że efektem udzielonego zamówienia powinno być uzyskanie przez zamawiającego przedmiotu zamówienia o właściwościach odpowiadających potrzebom zamawiającego.

Czytaj też:

Zobacz więcej: