Teraz 4 zł za tydzień dostępu!
Czytaj 46% taniej przez 4 miesiące
Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Czytaj bez ograniczeń artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.
Aktualizacja: 02.10.2017 21:34 Publikacja: 01.10.2017 19:01
Foto: Adobe Stock
Zmuszony do postoju w Toronto w związku z szalejącym po Karaibach huraganem Irma wykorzystałem czas, aby odbyć skrócony kurs prawa porównawczego, czy jak się dzisiaj mówi: zrobić mały research. Z przerażeniem odkryłem, że sędziów w tym kraju mianuje premier. Co gorsza, czyni to bez konsultacji z kimkolwiek, nawet z Senatem, jak w sąsiednich Stanach Zjednoczonych. By zostać sędzią, wystarczy spełnić dwa wymogi: być członkiem rady adwokackiej oraz wykazać się dziesięcioletnią praktyką wykonywania zawodu.
Mianowany sędzia, dopóki sprawuje urząd nienagannie, nie może być z niego złożony. Mimo tego, w przeciwieństwie do USA, szef rządu może usunąć sędziego, jeśli zwrócą się do niego z takim wnioskiem obie izby parlamentu. Dodam, że sędziowie Sądu Najwyższego Kanady nie są wybierani dożywotnio, gdyż taki przywilej utracili w 1960 r. Krótko mówiąc, horror z punktu widzenia europejskiej narracji o niezależności sądownictwa i niezawisłości sędziów.
Na takie dictum nasi i inni idealiści od razu odpowiadają, że wysoka kultura prawna w Kanadzie zapobiega wynaturzeniom w tym zakresie. Jeśli tak, to proszę, kilka przykładów z praktyki ostatnich powołań do najwyższej instancji wymiaru sprawiedliwości ojczyzny spod znaku liścia klonowego. Trzech obecnych sędziów zostało powołanych w drodze komunikatu prasowego (Suzanne Côté, Clément Gascon, Russell Brown). Wobec kilku sędziów organizowano – pod naciskiem opinii publicznej – transmitowane przez telewizję wysłuchania przed komisjami Izby Gmin. Były to ugrzecznione rozmowy z kandydatami, gdyż jak pouczył prowadzący, wybitny profesor prawa konstytucyjnego Kanady, pytania nie mogły dotyczyć ich przyszłego orzekania ani życia prywatnego. Ne muszę dodawać, że ani te komisje, ani Izba nie mają żadnej kompetencji nominacyjnej odnośnie do kandydatów. Mimo zobowiązania rządu do zorganizowania tej namiastki konsultacji, w wielu przypadkach rząd obywał się bez niej. Na przykład nominację obecnej sędzi Rosalie Silberman Abella minister sprawiedliwości ogłosił w parlamencie. Dokonywane w sposób poufny (sekretny) powołania budzą sprzeciw i są przedmiotem ustawicznych bezskutecznych propozycji ich upublicznienia.
Ale wróćmy do kanadyjskiej konstytucji, a właściwie do sześciu stosunkowo krótkich artykułów na temat sądownictwa. Dosyć przypadkowo mówi się w ostatnim z nich (art. 101), że parlament Kanady może „od czasu do czasu decydować o powołaniu, utrzymaniu i organizacji Naczelnego Sądu Apelacyjnego Kanady". Trudno znaleźć w prawie porównawczym przykład bardziej nonszalanckiego potraktowania najwyższego organu wymiaru sprawiedliwości kraju. Pomijając fakt, że całość zakresu działania znajduje się w ustawie o Sądzie Najwyższym, jego kompetencje budzą, mówiąc oględnie, ciekawość. Oprócz działalności orzeczniczej Sąd Najwyższy Kanady jest organem doradczym rządu. Jeśli dodam do tego, że sędziowie nie tylko Sądu Najwyższego są często powoływani jako komisarze prowadzący różne sprawy publiczne, ich zaangażowanie w bieżącą politykę kraju jest bardziej niż oczywiste.
Czy z tych wywodów wynika, że dyskusja o konstytucyjności prezydenckich propozycji reformy sądownictwa w Polsce jest pozbawiona sensu? Chyba nie. To raczej wszelkiego rodzaju argumenty z prawa porównawczego są bezwartościowe. Dowodzą tego stale tzw. konserwatywni prawnicy, w tym ich wybitny przedstawiciel, niedawno zmarły sędzia Sądu Najwyższego USA, Antonin Scalia. Innym słowy, w prawie „wybieranie najlepszych kąsków" (cherry-picking) nie popłaca.
Czytaj 46% taniej przez 4 miesiące
Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Czytaj bez ograniczeń artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.
Prezydent Rosji Władimir Putin zrozumiał, że wygra wojnę z Ukrainą tylko na warunkach Xi Jinpinga. Chyba że Waszyngton wcześniej pójdzie z Moskwą na kompromis.
Jestem pewien, że warszawiacy krytycznie ocenią decyzję Rafała Trzaskowskiego o zakazie wieszania symboli religijnych w urzędach, a nawet trzymania takowych na ich służbowych biurkach. Możliwe, że prezydent Warszawy właśnie uczynił pierwszy krok na drodze do przegranej w boju o Pałac Prezydencki.
Premier Donald Tusk spiera się z prezydentem Andrzejem Dudą o kompetencje w nominowaniu Polaka na stanowiska komisarza Unii Europejskiej. Dla Brukseli kluczowe będzie zdanie rządu. I ustawa kompetencyjna, przyjętej pod koniec rządów PiS, niczego nie zmienia.
Donald Tusk mówi już wprost: „Żyjemy w czasach przedwojennych”. Ale Koalicja Obywatelska wypuściła spot, który nie licuje z powagą słów swojego lidera i szefa polskiego rządu.
Kończą się egzaminacyjne zmagania ósmoklasistów. W czwartek napisali ostatni egzamin – z języka angielskiego. To ich ulubiony test. I taki, z którego zawsze są najlepsze wyniki.
Przypadek sędziego Szmydta powinien pobudzić do realnych zmian w wymiarze sprawiedliwości.
Sale sądowe potrafiły prześcigać najwykwintniejsze salony w elegancji i elokwencji. Warto to podtrzymywać.
Bezprecednosowa ucieczka sędziego Szmydta „pod opiekę” białoruskich władz winna uświadomić kierownictwu państwa i sędziom, na jakie zagrożenia narażone jest sądownictwo i Polska.
To, że sprawca jest przebiegły i sprytny, i zamiast wybiec ze sklepu z towarem, udaje, że za niego płaci, nie przekształca kradzieży w oszustwo.
Zdarza się, że długi wynikają z przemocy ekonomicznej.
Argumenty obrońców zwycięzcy konkursu na szefa KSSiP i informacje przedstawione przez niego samego były nie tylko nieprzekonujące, ale wręcz przedstawiły go w gorszym świetle.
Państwowe firmy zamiast służyć lokalnej społeczności, zaspokajają potrzeby władzy. Najwyższy czas, by nowy rząd spełnił zapowiedzi i oczyścił je z korupcji.
Nie powinniśmy dłużej lekceważyć swoich międzynarodowych i unijnych zobowiązań do ochrony praw osób podejrzanych i oskarżonych w postępowaniu karnym, szczególnie w przypadku nieletnich.
W walce o trzecie w karierze zwycięstwo w turnieju WTA 1000 w Rzymie Iga Świątek zmierzy się z Aryną Sabalenką. W nocnym półfinale Białorusinka pokonała Amerykankę Danielle Collins 7:5, 6:2.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. W nocy nad Rosją strącano ukraińskie drony, a nad okupowanym Krymem Rosjanie mieli strącać pociski ATACMS.
Europoseł Krzysztof Jurgiel został zawieszony w prawach członka PiS. Nieoficjalnie chodzi o sytuację polityczną po wyborach samorządowych na Podlasiu.
Polityka społeczna musi być gotowa na reagowanie na potrzeby i zmiany społeczne różnego typu - to jedna z tez wystąpienia ministra Agnieszki-Dziemianowicz-Bąk na kongresie Impact'24 w Poznaniu, który zakończył się we czwartek.
Fundusze pieniężne są prostym sposobem na utrzymanie siły polskiej gospodarki.
Z OpenAI, czołowej firmy w dziedzinie konwersacyjnej sztucznej inteligencji, odszedł właśnie Ilya Sutskever, współtwórca ChatGPT. Ale nie jest jedyny – firmę opuścił niespodziewanie też szef działu bezpieczeństwa Jan Leike.
Obecna zmiana w szkołach to kosmetyka. Reforma będzie za dwa lata – mówi Katarzyna Lubnauer, wiceministra edukacji narodowej.
Większość notowanych spółek miała niższą rentowność brutto ze sprzedaży i netto niż rok wcześniej. Ale liderzy tak poprawili wskaźniki, że średnie tego nie pokazują.
Sprzedaż mieszkania może dziś zająć kilka miesięcy, lat albo... kilka godzin. Od czego zależy szybkość transakcji?
Najstarsze gotowe lokale w ofercie deweloperów pochodzą z 2019 r. Czasem są przeceniane. Co jeszcze jest w promocji?
Za kilka tygodni resort rozwoju ma pokazać projekt klas energetycznych budynków do konsultacji. Nowy podział ma funkcjonować od 2026 r.
Prezydent Rosji Władimir Putin zrozumiał, że wygra wojnę z Ukrainą tylko na warunkach Xi Jinpinga. Chyba że Waszyngton wcześniej pójdzie z Moskwą na kompromis.
Na małe, dające się elastycznie łączyć powierzchnie magazynowe w stolicy trzeba czekać nawet kilka miesięcy.
Zawodowy podróżnik opowiada o mieszance kultur, religii i wpływów w Stambule – metropolii sercem i duchem orientalnej, ale dumnej ze swojej bizantyjskiej przeszłości.
Warszawska Starówka, Stare Miasto w Krakowie i kopalnia soli w Wieliczce figurują na liście największych skarbów światowej kultury. Tego cudu wprowadzenia naszych obiektów na światową listę UNESCO dokonał przed pół wiekiem profesor Krzysztof Pawłowski. Poprzedził go inny cud.
W „Rzeczy o Historii” z 26 kwietnia 2024 r. opisałem powstanie Francuskiej Akademii Nauk (pierwszej na świecie) oraz jej rosyjskiego odpowiednika. Ale na kształt akademii nauk w Polsce (dwóch!) miały wpływ instytucje powstałe w Niemczech i Austrii. Opowiem teraz o ich dziejach.
Zniesienie współwłasności nieruchomości w zamian za spłatę jest odpłatnym jej zbyciem. I jeśli ma miejsce przed upływem pięciu lat liczonych od końca roku nabycia, to co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Wiosną 1947 r. prezydent Harry Truman opracował doktrynę polityczną Stanów Zjednoczonych, której naczelnym celem było „powstrzymanie komunizmu” na całym świecie. Tak narodził się świat dwubiegunowy, który zasadniczo trwa do dziś.
18 maja 1804 r., 220 lat temu, zakończyła się historia I Republiki Francuskiej. 11 lat po haniebnym straceniu króla Ludwika XVI Francuzi ponownie zgodzili się w plebiscycie na przywrócenie dziedzicznej monarchii i oddanie władzy absolutnej w ręce jednego człowieka.
Niewiele wiemy o niemieckim postrzeganiu powstania w getcie warszawskim, które wybuchło 19 kwietnia 1943 r. Zdumiewający okazuje się fakt, że w pacyfikacji powstania uczestniczyła kawaleria SS – oczywiście nie na koniach, tylko spieszona.
Skok rezerwacji w kwietniu świadczy o tym, że jest popyt, który będzie chciał skorzystać z dopłat – mówi Katarzyna Kuniewicz, szefowa działu badań rynku mieszkaniowego w Otodom Analytics.
Przywódcy Rosji i Chin rozmawiali w Pekinie o wojnie nad Dnieprem. Żaden z pisanych tam scenariuszy nie będzie po myśli Ukrainy.
Grupa GPW zanotowała w pierwszym kwartale 2024 roku rekordowe przychody w wysokości 118,2 mln zł. To o 5,3 proc. więcej niż rok temu. Zysk netto również wzrósł mimo spadku EBITDA.
Sąd przychylił się do wniosku o areszt tymczasowy dla byłego sędziego, który uciekł na Białoruś. Wydano za nim list gończy. Trzeba spodziewać się też europejskiego nakazu aresztowania.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas