Jak lewica wraca do pierwszej ligi

Gdy SLD wraz z PiS zagłosował za podtrzymaniem weta prezydenta w sprawie ustawy medialnej, politycy lewicy nasłuchali się wielu gorzkich słów nie tylko od niektórych swych wyborców, ale też od rzesz publicystów i obserwatorów sceny politycznej. „SLD jest w jeszcze większym kryzysie, niż był”, „SLD stał się przystawką Kaczyńskich” – takie i inne myśli od kilku dni można znaleźć w mediach.

Łatwo jednak przewidzieć, że gdyby SLD (jak robił to wielokrotnie, gdy liderem był Wojciech Olejniczak) zagłosował razem z Platformą Obywatelską, ci sami publicyści wychwalaliby Sojusz pod niebiosa. I tylko pewien dysonans wzbudzałyby słupki poparcia balansujące na poziomie progu wyborczego.

Grzegorz Napieralski podjął decyzję, która z jego punktu widzenia była jedynym logicznym wyborem. I choć nie chcą tego dostrzec nawet tak przenikliwi lewicowi publicyści jak Sławomir Sierakowski, to nowy lider SLD ma po tym głosowaniu wielokrotnie silniejszą pozycję niż hamletyzujący Wojciech Olejniczak z Ryszardem Kaliszem razem wzięci. Jego partia odzyskuje podmiotowość i pozycję mocnego gracza, porzucając miejsce przystawki PO. Nie jest wykluczone, że wymiar wewnętrznej rozgrywki w partii, w której Napieralski pokonał zwolenników układania się z Platformą, był jednym z czynników decydujących. – Wracamy do pierwszej ligi – ogłosił Napieralski po wyjściu z Pałacu Prezydenckiego. I miał rację.

Choć rozmowa z prezydentem nie trwała czterech godzin (tylko ponoć kilkadziesiąt minut i po minikonferencji dla dziennikarzy Napieralski wrócił do Pałacu, ale już na rozmowę z prezydenckim ministrem Michałem Kamińskim), to wrażenie było potężne. Świeżo upieczony prezes partii cieszącej się kilkuprocentowym poparciem negocjuje jak równy z równym: z głową państwa, marszałkiem Sejmu i z premierem. Stawką było przyjęcie lub odrzucenie fatalnej merytorycznie ustawy, która pozwoliłaby rządzącej koalicji przejąć media publiczne.

Na razie nie bardzo wiadomo, jakie propozycje otrzymał SLD od obu stron. Jasne jest jedno – oferta prezydencka musiała być atrakcyjniejsza.

Z tego, co sugerują politycy, wynika, że PO proponowała, by po przyjęciu ustawy wnieść do niej poprawki, a nawykły do takich spraw szef klubu Zbigniew Chlebowski kolejny raz miał sprostować sam siebie i ogłosić, że w ustawie są błędy, więc trzeba je poprawić. Miały być też obietnice stanowisk w mediach, ale gdy SLD chciał konkretnych stanowisk w innych miejscach – byle od razu – natknął się na lekceważące „nie”.

Same obietnice polityków PO, że coś po jakimś głosowaniu szybko poprawią, zmienią albo wprowadzą, trudno było SLD traktować poważnie. Zwłaszcza gdy się pamięta, że obietnicy złożenia projektu ustawy kompetencyjnej, którą PO ustaliła z prezydentem w zamian za ratyfikację traktatu lizbońskiego, Platformie wciąż nie udało się dotrzymać.

Politycy SLD mieli więc wszelkie dane ku temu, by do słów PO podchodzić wstrzemięźliwie. Ów brak zaufania do czczych deklaracji PO dał się słyszeć także w trakcie obrad Klubu Lewicy przed głosowaniem nad wetem. Zwolennicy jego podtrzymania powoływali się też na doświadczenia w rządzeniu z Platformą w samorządach. Modelowym miejscem koalicji PO – SLD jest Warszawa. I właśnie tu – jak twierdzą działacze SLD – głos lewicy nie jest uwzględniany przy żadnych strategicznych decyzjach.

Buta, nadmierna pewność siebie, poczucie siły – tymi słowami określani są politycy PO negocjujący kwestię ustawy medialnej. Te cechy oraz silne przekonanie, że cokolwiek Platforma uchwali, to SLD ją poprze (bo przecież nijak nie może poprzeć PiS), mogą wyjaśniać, dlaczego politycy PO tak bezmyślnie doprowadzili do porażki.

Chyba że postawi się tezę poważniejszą – tak jak PiS utracił zdolności koalicyjne, tak PO brakuje zdolności do zawierania kompromisów. Jeśli cecha ta wynika z owej pewności siebie podyktowanej wysokim poparciem w sondażach i mediach, to pół biedy. Wtedy po kilku kolejnych, spektakularnych porażkach zdolności te pewnie odzyska. Gorzej, jeśli brak umiejętności współpracy wynika z cech charakterologicznych i stanu emocji jej liderów. Wówczas Platforma bez względu na koszty chętniej będzie sięgała w kontaktach z opozycją po agresję, a zamiast otwartej dłoni do porozumienia będzie wyciągała – tak jak podczas obrad w słynnej Komisji Regulaminowej – kij bejsbolowy.

PO stawia sprawę jasno: większość sejmowa może wszystko. Wobec takich działań politycy PiS zaczęli szukać sprzymierzeńców po drugiej stronie opozycyjnej ławy

Najbliższe miesiące będą testem dla Platformy (bo będą kolejne weta), ale też mogą zadecydować o kształcie sceny politycznej. O tym, czy nadal będą na niej dominować dwa zwalczające się ugrupowania, czy też pojawi się trzeci gracz, który na tej walce będzie potrafił wyrosnąć.

Już się to zresztą dzieje – przy zaciętej rywalizacji ugrupowań postsolidarnościowych o rozstrzygnięciu wyniku ich bitew decyduje ugrupowanie postkomunistyczne. Partia Napieralskiego Platformie stała się niezbędna do rządzenia oraz do walki z PiS, i równie niezbędna Prawu i Sprawiedliwości do blokowania PO w jej zapędach w zwalczaniu opozycji, ale i do blokowania prób realizacji obietnic wyborczych.

To ostatnie nie jest jeszcze przesadnie wielkim problemem, bo Platformie nie udało się przedstawić żadnego projektu spośród najważniejszych, które zapowiadała w kampanii wyborczej. Wprawdzie Sejm przyjął nieco ponad 100 ustaw, ale większość z nich wprowadza niewielkie zmiany do ustaw już istniejących. Większość z uchwalonych przez parlament ustaw Lech Kaczyński bez mrugnięcia okiem podpisał. Ustawę o częściowym zniesieniu abonamentu skierował do Trybunału Konstytucyjnego, a zawetował ustawę medialną i kominową.

Z całą pewnością koalicja rządząca musi się liczyć z wetem wobec ustaw pozwalających na prywatyzację szpitali, pod znakiem zapytania stoi też zapowiadana na jesień ustawa reprywatyzacyjna. Kilka miesięcy temu Jarosław Kaczyński opowiedział się przeciw reprywatyzacji, nie jest więc wykluczone, że podobne stanowisko zajmie prezydent.

Nie jest więc tak, że Lech Kaczyński wetuje każdą ustawę, ale z całą pewnością groźba weta jest jednym z niewielu narzędzi, jakie obozowi prezydenckiemu i PiS pozostały do wpływania na rozwój wypadków. Podobnemu celowi służy też dziwny sojusz z SLD.

Ale jak wyjaśnić to wyborcom? Dla elektoratu lewicy, który w kółko słyszał, że PiS jest partią autorytarną, zagrażającą demokracji i odpowiedzialną za śmierć Barbary Blidy, głosowanie w Sejmie razem z posłami tejże partii musi być szokujące. Dla elektoratu PiS tradycyjnie antykomunistycznego paktowanie z SLD jest nie mniejszym szokiem.