O polskim kinie słów kilka

Gdybym był złośliwy, mógłbym powiedzieć, że na festiwalu zbiera się śmietanka polskich filmowców, by oddawać się bałwochwalstwu, cmokając i klakierując filmom, których żywot jest często żywotem motyla. Dzieła te zbierają laury jedynie podczas festiwalu, a poza murami Teatru Muzycznego, tudzież gdyńskiego Multikina, umierają śmiercią naturalną.

Nie zapomnę do dziś aury wprost nieziemskiej otaczającej festiwalową premierę

Pornografii

Jana Jakuba

Kolskiego, która poległa z kretesem w kinach i nadal (przy całym szacunku dla innych filmów tego reżysera) jest żywym przykładem kina chybionego, zwłaszcza jako boleśnie nieudana adaptacja Gombrowicza.

A przecież FPFF w Gdyni pokazuje, mimochodem, również potencję polskiej kinematografii. Bo polskie kino jest kinem fachowców pierwszej wody. Mamy świetnych operatorów filmowych, scenografów, kompozytorów. Bywają interesujący (i niezmanierowani) polscy aktorzy i aktorki. Są i nowi polscy reżyserzy – pozbawieni kompleksów, uczący się kina nie tyle w filmowych szkołach, co z uważnej lektury tego, co w światowym kinie najlepsze. Są wreszcie scenarzyści, próbujący przeciwstawić się mantrze krytyków polskiego kina, mówiących o scenariuszach, jako „najsłabszym ogniwie” polskiej kinematografii.

Co więcej, w ostatnim czasie pojawiły się filmy zrobione przez filmowców, którzy „czują” filmową materię. Potrafią, korzystając rzecz jasna z tradycji polskiego kina (czy to z Polskiej Szkoły Filmowej - bardziej, czy z Kina Moralnego Niepokoju - mniej) zdobyć się na stworzenie własnej wizji filmowej, korespondującej z tym, co najlepsze w kinie światowym. To twórcy średniego i młodego pokolenia, którzy przede wszystkim „myślą obrazem i dźwiękiem” (albo ściślej „myślą formą”). Twórcy ci nie tylko odebrali „lekcję polskiego kina” Wajdy (bardziej) i Kieślowskiego (mniej), ale gdzieś tam próbują nawiązać kreatywny dialog z kinem „twórców” osobnych, takich jak Żuławski, Skolimowski, Królikiewicz, Has, Szulkin, realizując kino własne, grające tak na poziomie polskim, jak i uniwersalnym.

Tulipany

Jacka Borcucha – „buddy’s movie” jako nostalgiczna podróż do przeszłości kina lat 70.

Róża

Wojciecha Smarzowskiego – polski western, jakby dynamiczniejsza (i tragicznie prawdziwsza) wersja

Prawa i pięści

, atakująca widza zarówno dramatyczną fabułą, jak i dynamicznym montażem, czyniącym z całości psychologiczne kino akcji.

Daas

Adriana Panka – wystylizowany, wielopoziomowy thriller kostiumowy, w którym czuć fascynację tak filmami Hasa (

Rękopis znaleziony w Saragossie

), jak i Kubricka (

Barry London

).

Rewers

Borysa Lankosza – pastisz filmów Szkoły Polskiej, ale też i komedia kryminalna à la

Arszenik i stare koronki

.

Chrzest

Marcina Wrony – brutalny gangsterski moralitet, w stylu kina amerykańskiego à la Scorsese, ukazujący świat pozbawiony łatwych rozwiązań.

Yuma

Piotra Mularuka – polski „spaghetti-western”, szeroko kreślący opowieść o utracie niewinności. Czy wreszcie

Sala samobójców

Jana Komasy – wzorowany na azjatyckich wzorcach wirtuozersko zrealizowany dramat psychologiczny, ale przecież mówiący o młodych Polakach zagubionych w cyberprzestrzeni własnej samotności.

Twórcy ci to nowi ikonoklaści polskiego kina, jak kiedyś młody Wajda, tworzący w

Popiele i diamencie