#RZECZoBIZNESIE: Krzysztof Pietraszkiewicz: Nie ma obaw o kondycję banków

RPP obniżyła m.in. stopę lombardową, dzięki której banki zarabiają. Nie uderzy to w kondycję polskich banków?

Najistotniejsze jest, by gospodarka przeszła przez trudny okres w najlepszym stylu, a zadłużenie było jak najmniejsze. Działania banków, a także NBP, rządu i przedsiębiorców, powinny zmierzać do tego, by w jak najmniejszym stopniu utracić potencjał intelektualny i materialny.

Liczymy się z trudniejszymi warunkami działania banków. Niestety, będzie to rzutować na ofertę banków skierowaną do klientów, szczególnie deponentów. W całym programie stabilizowania i ochrony polskich firm konieczne są takie działania, które zapewnią dostęp do finansowania w niezbędnej skali i w różnych segmentach, umożliwią podejmowanie zadań przebudowujących programy działania niektórych firm lub nawet ich restrukturyzację. Tego nie należy wykluczać w perspektywie kilku miesięcy.

Jaką rolę mają tu do odegrania banki?

Przede wszystkim chodzi o to, żeby w tych niepewnych okolicznościach przedsiębiorcy mogli liczyć na wsparcie finansowe ze strony banków. To jest możliwe w oparciu o działania wspierające – ze strony rządu i banku centralnego. Wspierające przedsiębiorców, ale także działania osłonowe dla polskiego sektora bankowego. Dajemy gwarancję naszym deponentom, że ich depozyty są bezpieczne.

A co sektor może zrobić ze swojej strony?

Będziemy mieć serię komunikatów, co sektor bankowy – we współpracy z rządem – może oferować nowego klientom. Rozpoczęliśmy od tego, że osłoniliśmy klientów indywidualnych i przedsiębiorców na najbliższe miesiące – deklarując wakacje kredytowe dla tych, którzy są lub będą dotknięci skutkami epidemii. Zadeklarowaliśmy też, że dla znanych bankom przedsiębiorców przedłużone zostanie o kilka miesięcy finansowanie. Równocześnie BGK na mocy uzgodnień z resortem finansów i KNF poda dodatkowe instrumenty wsparcia. Chodzi o zabezpieczenia, ale także poziom udzielonych gwarancji i poręczeń. Po ogłoszeniu pakietu dla przedsiębiorców banki przygotują wspólnie z BGK i resortami kolejne propozycje działań.

Niezależnie od tego dyskutujemy np. z ministrem rolnictwa i rozwoju wsi. Chodzi o to, żeby zapewnić dostęp do finansowania bardzo ważnej sfery, czyli gospodarki żywnościowej.

Czyli nie ma się czego obawiać?

Nie mam obaw o kondycję sektora, ale przyjmuję, że zostaną wdrożone działania – zapowiedziane przez prezesa NBP i rozważane przez KNF – w obliczu nowego podejścia Europejskiego Banku Centralnego i regulacyjnych władz europejskich.

Polska bankowość była w minionych latach najbardziej obciążoną w świecie, z bardzo wysokimi wymogami. Chodzi o dodatkowe bufory systemowe, regulacje, które dotyczyły wag ryzyka i specyficzne rozwiązania zasad nadzorczych. Część z tych regulacji na mocy rekomendacji Komitetu Stabilności Finansowej i KNF zostanie nieco złagodzona i dostosowana do realiów gospodarczych. Nie ma powodu, żeby trzymać bardzo wyśrubowane normy dla polskiego sektora bankowego i jednocześnie trzymać go w pętach, aby nie miał zdolności do niesienia pomocy i wsparcia naszym przedsiębiorcom. Bankowość powinna ulegać pewnemu wzmacnianiu i uzyskiwać większe zdolności do finansowania rozwoju. Kluczowe posunięcia są powiązane z działaniami przewidywanymi przez BGK, który w pakietach osłonowych niesie pomoc dla przedsiębiorców i będzie umożliwiać – czasem w uproszczonych schematach – finansowanie w najbliższych miesiącach.

Banki mają swoje regulacje. Mogą one utrudniać łagodne podejście do firm, które znalazły się w opałach z powodu kryzysu wywołanego koronawirusem.

Kredytowanie w przypadku znanych nam kredytobiorców zostało już kierunkowo rozwiązane – będzie przedłużone. W tym czasie wszyscy przedsiębiorcy, wspólnie z bankami, będą musieli planować swoje dalsze kroki. To niełatwe, bo nie wiemy, jak będzie się rozwijać epidemia i w jakich obszarach nasi przedsiębiorcy będą projektować swoją stabilizację i rozwój.

Zapowiadany pakiet umożliwi przystąpienie do działań przystosowawczych. Banki będą miały ułatwiony dostęp do środków finansowych. Po drugiej stronie są regulacje nadzorcze, które w całej Europie zostały uelastycznione – i będą pozwalały na to, żeby banki mogły się angażować w niesienie pomocy firmom, finansowanie nawet w sytuacjach lekko niepewnych. Gwarancja i poręczenie BGK, z pewnymi złagodzonymi reżimami względem banku, na to pozwolą. Bardzo interesujące jest potencjalne obniżenie dodatkowego podatku bankowego, który parę lat temu został wdrożony i w ogromnym stopniu osłabił zdolność działania polskiego sektora bankowego. Zniesienie podatku na pewien okres ma ogromne znaczenie. W ten sposób zrekompensowane zostaną dodatkowe koszty, jakie poniosą banki.

A Bankowy Fundusz Gwarancyjny?

Bardzo nam zależy na jednoczesnym umacnianiu siły polskiego BFG oraz systemów ochrony instytucjonalnej IPS w odniesieniu do banków lokalnych. Zarówno IPS, jak i BFG odgrywają ważną rolę – szczególnie w czasach zawirowań na rynku. Połączenie wszystkich instrumentów jest ważne. Wierzę, że nam się to wszystko uda i będzie swoistym majstersztykiem. Wolałbym, żeby niektóre rozwiązania były wprowadzone kilka kwartałów temu, ale ważne jest to, że mieliśmy przygotowane określone propozycje. Teraz mobilizacja po stronie regulatorów, nadzorców i władz sprzyja temu, byśmy polskie instytucje finansowe nastawili na wsparcie polskiej gospodarki.

Niewykluczone, że ta pomoc będzie musiała być znacznie większa. Poważna część pomocy unijnej będzie przekierowana na stabilizowanie, przetrwanie i przejście do fazy rozwoju i wzrostu. Trzeba pamiętać, że trwale część gospodarki przestawi się na inny sposób działania – i w tym będziemy starali się pomóc. Stąd program o nazwie Digital. W wielu przypadkach mali i średni przedsiębiorcy będą prowadzić i dostarczać swoje usługi do klientów w sposób zdalny, aby zredukować ryzyko epidemiologiczne.