Odbudowa zniszczeń wojennych w Ukrainie pojawia się w debacie publicznej coraz częściej. Zwłaszcza odbudowa infrastruktury, której podstawowym podsystemem jest transport. Zniszczenia wojenne szacowane są na setki miliardów euro, a spodziewane nakłady odtworzeniowe pochodzące zarówno ze środków ukraińskich, jak i USA czy Unii Europejskiej rozpalają emocje.
Na udział w takim przedsięwzięciu mają ochotę firmy z różnych krajów. Doświadczenia, także polskie, każą ostrożnie podchodzić do różnych propozycji, dlatego że wśród oferentów znajdą się zapewne tacy, którzy będą chcieli sprzedać przestarzałe technologie, oraz cwaniacy, którzy będą próbowali zdobyć zyski nadzwyczajne. Dlatego należy rozpocząć od planowania działań i łączenia ich nie tylko z odbudową, ale i z przebudową pod kątem integracji europejskiej. Poza integracją należy wspierać takie trendy jak: zrównoważenie transportu, digitalizacja, odporność i współpraca w europejskich łańcuchach wartości.
Stan wyjściowy
Ukraina to kraj wielu szans: przede wszystkim ze względu na ogromny potencjał demograficzny, ponad 40 mln ludzi, w tym wielu młodych i coraz lepiej wykształconych. To dynamiczne społeczeństwo, które w czasie wojny wykazało się determinacją i odpornością. Poza tym kraj ten dysponuje bogatymi zasobami naturalnymi oraz rolnymi. A także, obok krajów nadbałtyckich, ma najwyższy stopień uprzemysłowienia spośród państw powstałych z rozpadu ZSRR. Bez wchodzenia w szczegóły można powiedzieć, że kraj ten ma ogromny, trudny do zmierzenia potencjał rozwojowy.
Sprzyja mu też lokalizacja na przedłużeniu głównych szlaków transportowych Europy oraz dostęp do Morza Czarnego i Azowskiego. Potencjał ten jest świetnie dostrzegany w Rosji, co zapewne w dużym stopniu przyczyniło się do decyzji o agresji. UE powinna w sposób zdecydowany dążyć do integracji z Ukrainą z powodu bezpieczeństwa oraz autonomii strategicznej Europy, która wymaga dywersyfikacji dostaw i skrócenia łańcuchów dostaw. Nie bez znaczenia jest ogromny potencjał tutejszego rynku.
W interesie Unii leży szybka integracja z Ukrainą. Pod tym kątem należy postrzegać konieczne działania odtworzeniowe w infrastrukturze, zwłaszcza transportowej. Charakterystyczną cechą infrastruktury transportowej jest długi czas trwałości oraz kapitałochłonność. Dlatego rozważania o odbudowie nie powinny koncentrować się na prostym odtworzeniu potencjału infrastruktury po zniszczeniach wojennych, ale głównie na ścisłej integracji i włączeniu infrastruktury transportowej do systemu transportowego UE.
